Một kỳ nghỉ Hè lý tưởng biến thành một cơn ác mộng sau khi hàng nghìn người phải sơ tán khỏi các hòn đảo của Hy Lạp do cháy rừng – đây là lời cảnh tỉnh mới nhất rằng ngành công nghiệp du lịch của châu Âu cần phải đối diện với thực trạng biến đổi khí hậu và cần phải thích ứng nhanh.
Mùa Hè ngày càng trở nên khắc nghiệt hơn ở Nam Âu, và những vụ cháy rừng ở Hy Lạp là sự lặp lại đáng sợ về những sự kiện tương tự từng xảy ra ở nước này trong năm 2021. Tình trạng nắng nóng khó chịu trong năm nay đã buộc chính quyền các nước đóng cửa Acropolis và yêu cầu du khách trên đảo Sardinia của Italy ở trong nhà.
Và đó mới chỉ là mức tăng 1,2 độ C nóng lên toàn cầu so với mức độ tiền công nghiệp. Các nhà khoa học cảnh báo rằng, tình trạng sẽ còn tồi tệ hơn nếu như không hạn chế mức tăng nhiệt độ mục tiêu ở 2 độ C như Thoả thuận Paris về biến đổi khí hậu đề ra.
Biến đổi khí hậu được dự báo sẽ khiến cho thời tiết vốn thân thiện sẽ trở nên khắc nghiệt hơn đối với du khách. Một nghiên cứu công bố năm 2019 dự báo rằng khí hậu ở Madrid vào năm 2050 sẽ không khác gì thành phố Marrakesh của châu Phi; London sẽ giống với Barcelona và Stockholm sẽ giống Budapest.
Đây sẽ là sự thay đổi đột biến đối với ngành du lịch của châu Âu – đóng góp tới 1,9 nghìn tỉ euro (2,1 nghìn tỉ USD) cho nền kinh tế khu vực trong năm ngoái, và làm thay đổi mô hình du lịch, gây ra tác động mạnh mẽ với một số quốc gia Nam Âu.
Ngành du lịch có thể chưa tính toán được một cách đầy đủ về tác động của biến đổi khí hậu. “Vẫn còn một bộ phận lớn trong ngành này mới nhận thức được theo đúng nghĩa đen”, Catharina Martinez-Pardo, đối tác đến từ Boston Consulting Group chuyên về khí hậu, cho hay. “Tôi cho rằng họ chưa sẵn sàng”.
Cuối tuần qua, khoảng 19.000 người đã phải sơ tán khỏi đảo Rhodes của Hy Lạp khi cháy rừng diễn biến xấu và nhiều chuyến bay bị huỷ. Trong vài ngày qua, những du khách đã phải chứng kiến các máy bay cứu hoả hạ cánh trên mặt nước để lấy nước dập lửa.
Trong khoảng thời gian cuối tuần, nhiều du khách không thể trở về khách sạn để lấy hộ chiếu và hành lý của mình. Một cơ sở tạm trú ở Faliraki chứa ít nhất 100 du khách, nhiều người trong số họ vẫn đang mặc đồ bơi.
Ở nơi khác, nhiều du khách phải ở tạm trong các cơ sở thể dục thể thao, trung tâm hội nghị, khách sạn và các toà nhà công sở để nhận nước và thực phẩm tiếp tế. Một khu vực đặc biệt đã được thiết lập ở sân bay đảo Rhodes, bên trong có giường gấp, để phục vụ các gia đình có trẻ em và những người có nhu cầu đặc biệt.
Tuy nhiên, ngành du lịch khó có thể đưa ra những quyết định dài hạn chỉ dựa trên những sự kiện xảy ra trong mùa Hè năm nay, theo Tom Jenkins, Giám đốc điều hành Hiệp hội Du lịch châu Âu. “Liệu ngành du lịch có phải thay đổi trước hành vi của khách hàng không?”, ông nói. “Tôi nghĩ làm như vậy rất kỳ lạ”.
TUI, một công ty du lịch Đức, và hãng hàng không EasyJet tuần trước đều cho hay họ nhận thấy ít phản ứng trước tình trạng nắng nóng cực đoan. Nhưng nhiệt độ đã ảnh hưởng tới du khách ở nơi khác. Ở Mỹ tuần trước, nhiều hành khách đã phải ngồi trên một chuyến bay của hãng Delta suốt nhiều giờ trong cái nóng ngột ngạt khi chờ cất cánh từ Las Vegas tới Atlanta.
Mặc dù ngành du lịch châu Âu được dự báo sẽ tăng trưởng với tốc độ trung bình 3,3% từ nay cho đến năm 2032, nhưng tần suất xảy ra các sự kiện cực đoan ở châu Âu có thể khiến du khách lựa chọn các điểm đến ở phía Bắc lục địa.
Những đợt nóng ở Nam Âu có thể “giảm sự cuốn hút trong dài hạn hoặc ít nhất sẽ làm giảm nhu cầu du lịch trong mùa Hè”, theo nhận định của Moody’s Investers Service.
Một số nhà nghiên cứu đã lập mô hình các viễn cảnh thời tiết cực đoan để dự báo tầm ảnh hưởng tới các khu vực khác nhau của nền kinh tế. Trong viễn cảnh thế giới nóng lên 4 độ C, ngành du lịch ở các đảo Ionian của Hy Lạp có thể giảm 9%, trong khi ngành du lịch ở xứ Wales trong cùng viễn cảnh có thể tăng 16%.
Sự chuyển dịch này sẽ là thách thức đối với những quốc gia phụ thuộc vào lượng du khách để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Ngành du lịch đóng góp 14,9% GDP của Hy Lạp trong năm 2021, trong khi của Italy là 9,1% và Tây Ban Nha là 8,5%.
Nhiệt độ đã đạt 46 độ C ở đảo Sardinia của Italy trong tuần trước, khiến những tuyến đường sạch bóng người ngay trong mùa cao điểm du lịch. Điện thoại di động ngừng hoạt động do nhiệt độ cao kỷ lục. Một người đàn ông 84 tuổi ở Sardinia đã tử vong trong xe ô tô của mình trong tháng này. Trước đó, một người đàn ông chỉ bằng nửa tuổi của ông cũng ngã gục khi đang sơn vạch đi đường ở Milan.
Một sự cố ngoại giao nhỏ trong tháng này cũng nêu bật nguy cơ đối với ngành du lịch. Trong lúc đến thăm Italy, Bộ trưởng Y tế Đức Karl Lauterbach viết trên Twitter về cái nóng cực đoan và nhấn mạnh rằng một số điểm du lịch ở Nam Âu "sẽ không có tương lai trong dài hạn". Bài đăng này gây ra phản ứng mạnh mẽ từ Bộ trưởng Du lịch Italy Daniela Santanche, người chỉ ra rằng nóng lên toàn cầu ảnh hưởng tới toàn hành tinh chứ không riêng bất cứ quốc gia nào.
Một số điểm du lịch ở châu Âu sẽ “hứng chịu” các tháng mùa Hè khi “không còn nơi nào để tránh nóng”, Eduardo Santander, giám đốc điều hành Uỷ ban Du lịch châu Âu, phát biểu trong tuần trước. Đối với du khách, họ có thể tìm đến phía Bắc thay vì khu vực Nam Âu, hoặc du lịch trong mùa Xuân, mùa Đông thay vì mùa Hè, ông nói.
Một trong những dự báo của ông Santander đã trở thành hiện thực. Số lượt tìm kiếm các điểm du lịch ở Bắc Âu bởi những người sống ở Nam Âu trên mạng đã tăng mạnh trong tuần trước, đặc biệt khu vực Ireland ghi nhận mức tăng lên đến 1.000%.
“Dữ liệu mới nhất cho thấy nhiệt độ cao đang khiến nhiều người ở Nam Âu nghĩ tới việc chọn các điểm du lịch có nhiệt độ mát mẻ hơn," nhà phân tích Pablo Caspers từ hãng eDreams cho biết. "Các điều kiện thời tiết đang có tác động đáng kể đến sự lựa chọn của du khách trong tương lai."
Tính đến hôm đầu tuần này, 162 ngọn lửa đã được báo cáo trên khắp Hy Lạp và 2.466 du khách và người dân đã được sơ tán ở khu vực Bắc Corfu. Trong lúc ngọn lửa cháy rừng đe doạ 5 ngôi làng khác ở đảo Rhodes, chỉ thị sơ tán quy mô lớn hơn đã được đưa ra./.
"Vòng xoáy" lạm phát ở châu Âu: Người dân thắt lưng buộc bụng, thực phẩm sắp hết hạn 'lên ngôi'
Lạm phát sẽ tiếp tục ám ảnh nền kinh tế châu Âu trong năm 2023
Châu Âu thừa khí đốt vì thời tiết ấm bất thường
Theo Bloomberg