Mang 34 tội danh trên người, ông Donald Trump sẽ bị bỏ tù hay tiếp tục tranh cử?

Theo các hãng truyền thông phương Tây, Thẩm phán sẽ sớm xác định liệu cựu Tổng thống có nên bị bỏ tù vì tội trọng tội lần đầu tiên này hay không.

Ông Donald Trump bị kết tội làm giả hồ sơ kinh doanh để che đậy khoản tiền “bịt miệng” 130.000 USD cho ngôi sao phim khiêu dâm Stormy Daniels hòng mua chuộc sự im lặng của cô trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2016. Bồi thẩm đoàn ở Manhattan, New York đã đưa ra phán quyết có tội sau phiên tòa kéo dài 6 tuần lễ và có hơn 20 nhân chứng.

Mỗi tội danh trong số 34 trọng tội có thể bị phạt tới 5.000 USD và 4 năm tù giam. Nhưng liệu ông Trump có vào tù hay không lại là một câu hỏi khác – và nó còn tùy thuộc vào Thẩm phán khi tuyên án.

Khi nào ông Trump bị tuyên án?

Thẩm phán ấn định ngày tuyên án là ngày 11/7, sau phán quyết của bồi thẩm đoàn hôm 30/5.

Theo Dan Horwitz, luật sư bào chữa trước đây từng truy tố các vụ án cổ cồn trắng cho văn phòng Chưởng lý quận Manhattan, thời điểm này phù hợp với các vụ án trọng tội cổ cồn trắng tương tự, trong đó việc tuyên án thường diễn ra vào thời điểm từ 3-8 tuần sau khi bị kết án.

Việc tuyên án sẽ diễn ra 4 ngày trước khi bắt đầu Đại hội toàn quốc của đảng Cộng hòa.

Bản án nào sẽ dành cho ông Trump?

Mức án tối thiểu cho hành vi làm sai lệch hồ sơ kinh doanh ở cấp độ đầu tiên là 0, vì vậy ông Trump có thể bị quản chế hoặc xoá án có điều kiện, một mức án không ngồi tù hoặc tối đa 4 năm cho mỗi tội danh. Trump có thể sẽ được lệnh chấp hành án tù một cách đồng thời cho mỗi tội danh, tổng cộng lên tới 4 năm.

“Thẩm phán có thể tuyên án ông ta với bất cứ mức án nào từ 0 cho đến mức tối đa”, ông Horwitz nói. “Thẩm phán có thể đưa ra mức án vài tháng, vài tuần tù giam; hoặc ông ta có thể đưa ra một mức án theo yêu cầu, chẳng hạn như phải vào tù mỗi cuối tuần trong một khoảng thời gian và sau đó chấp hành phần còn lại của bản án bằng hình thức quản chế”.

Trong một phân tích về các trường hợp tương tự, Norm Eisen – người đã viết một cuốn sách về bản cáo trạng liên bang liên quan đến chiến dịch bầu cử của Trump năm 2020 và từng là cố vấn đặc biệt trong cuộc luận tội đầu tiên của cựu tổng thống – chỉ ra rằng chỉ có khoảng 10% người phạm tội những vụ án tương tự phải vào tù.

Thêm nữa, có nhiều yếu tố khiến việc ông Trump ngồi tù khó có thể xảy ra. Ông Trump là một người phạm tội lần đầu, 77 tuổi, bị kết án về tội nhẹ, không có tính chất bạo lực. Tính thực tiễn và tiền lệ của việc giam giữ một cựu Tổng thống cũng có thể khiến Thẩm phán phải đắn đo.

Thẩm phán có thể buộc Trump phải trả tiền phạt hoặc ra điều kiện tự do cho ông để tránh rắc rối hình sự.

Ngay cả khi bị kết án tù, ông Trump có thể yêu cầu thẩm phán hoặc tòa phúc thẩm cho tại ngoại trong khi chờ kháng cáo để giúp ông không bị giam giữ. Nếu Trump đắc cử tổng thống, ông gần như chắc chắn sẽ không bị giam giữ khi còn đương chức, vì việc bị giam giữ sẽ ảnh hưởng tới trọng trách của ông.

Ông Trump cũng có thể bị quản thúc tại nhà. Trong trường hợp này, ông sẽ phải đeo vòng kiểm soát ở mắt cá chân và bị theo dõi thay vì phải ngồi tù. Luật sư Horwitz cho rằng quản thúc tại nhà – nằm giữa việc không bị trừng phạt và vào tù – có thể là kết quả dễ xảy ra nhất. Nó cũng sẽ phù hợp với tình hình an ninh và chính trị bất thường của ông Trump.

Quản thúc tại nhà tại nhà cũng sẽ giúp ông Trump tiếp tục vận động tranh cử, với khả năng tổ chức các cuộc họp báo và duy trì hoạt động trên mạng xã hội.

Trong suốt phiên tòa, Thẩm phán Juan Mercan nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cho phép ông Trump có khả năng vận động và thực hiện các quyền trong Tu chính án thứ nhất khi ông đang cố gắng giành thêm một nhiệm kỳ khác tại Nhà Trắng.

Những tình tiết mà Thẩm phán sẽ cân nhắc khi tuyên án

Ông Horwitz cho biết, có một số yếu tố mà tòa án có thể xem xét trước khi tuyên án, bao gồm tính chất và mức độ của hành vi phạm tội, ai bị tổn thương, liệu có nạn nhân hay không và việc chấp nhận trách nhiệm. Ông Trump đã nhiều lần phủ nhận mọi tội lỗi trong vụ việc.

“Tòa án sẽ ghi nhận khi bị cáo nhận trách nhiệm về hành vi của mình, trái ngược với việc không nhận trách nhiệm khi ra tòa và bị kết án”, Horwitz nói và thêm rằng “bản án dành cho những cá nhân không nhận tội sẽ khắc nghiệt hơn”.

Hành vi của bị cáo trong phiên tòa cũng có thể được xem xét, bởi vậy việc ông Trump liên tục vi phạm lệnh cấm tiết lộ thông tin của Thẩm phán Mercan có thể là một yếu tố quan trọng trong việc tuyên án ông. Trong phiên tòa, ông Trump đã bị cáo buộc hơn chục lần vi phạm lệnh cấm tiết lộ thông tin để ngăn ông đưa ra bình luận công khai về các nhân chứng, bồi thẩm đoàn, luật sư và nhân viên tòa án có thể liên quan đến vụ án.

Việc tuyên án đối với ông Trump cũng có thể trở nên phức tạp bởi với tư cách cựu Tổng thống, ông nhận được sự bảo vệ trọn đời của Sở Mật vụ. Vấn đề này đã được nêu ra trong phiên toà xét xử, khi ông Trump liên tục vi phạm lệnh cấm tiết lộ thông tin. Mặc dù ông Trump nhiều lần vi phạm, nhưng Thẩm phán thừa nhận rằng việc bỏ tù ông là "điều cuối cùng tôi muốn làm" vì nó sẽ làm gián đoạn phiên tòa và đặt ra thách thức cho các nhân viên mật vụ được giao nhiệm vụ bảo vệ cựu Tổng thống.

“Kết quả ngày hôm nay không ảnh hưởng gì đến cách thức mà Sở Mật vụ Mỹ thực hiện nhiệm vụ bảo vệ của mình”, Sở Mật vụ cho biết trong một tuyên bố cung cấp cho CBS News sau phán quyết của tòa. Các biện pháp an ninh của chúng tôi sẽ tiếp tục không thay đổi."

Việc bỏ tù ông Trump có thể sẽ cần phải bao gồm việc luân chuyển các nhân viên Sở Mật vụ và ông sẽ cần phải cách ly với các tù nhân khác. Thực phẩm và các vật dụng cá nhân của cựu Tổng thống có thể sẽ cần phải được sàng lọc để bảo vệ ông, cùng với những vấn đề khác về mặt hậu cần.

Chưa từng có nhà tù nào ở Mỹ trước đây phải đối mặt với khả năng phải tiếp nhận một cựu Tổng thống. Luật sư Horwitz cho biết Mỹ có các cơ chế dành cho các tù nhân thuộc diện cần bảo vệ tại các cơ sở cải huấn và nhà tù của tiểu bang, nhưng quy trình này thực sự hoạt động như thế nào vẫn còn chưa rõ ràng.

Ông Trump có thể bị giam ở đâu?

Nếu bị kết án quản thúc tại nhà, cựu Tổng thống có thể thi hành án bên ngoài New York, chẳng hạn như tại khu dinh thự Mar-a-Lago của ông ở Florida. Tại đây, bang New York sẽ phối hợp với cơ quan quản chế của Florida về trường hợp quản thúc của ông Trump.

Trong trường hợp ông Trump bị kết án tù, địa điểm sẽ phụ thuộc vào thời hạn thụ án của ông.

Nếu Trump phải đối mặt với án tù trên 1 năm, luật pháp New York yêu cầu bản án của ông phải được thi hành tại một cơ sở ở New York. Nhưng nếu bản án của ông dưới 1 năm, nó sẽ được thực thi tại một cơ sở cải huấn của Thành phố New York, chẳng hạn như Đảo Rikers.

Ông Trump có thể tiếp tục tranh cử?

Ông Trump có thể tìm cách hoãn thi hành bất kỳ bản án nào trong khi chờ kháng cáo, nghĩa là ông sẽ không phải chấp hành bản án cho đến khi tòa phúc thẩm đưa ra phán quyết, điều này không hiếm trong các vụ án cổ cồn trắng ở tòa án liên bang New York, theo ông Horwitz. Động thái này có thể trì hoãn thời gian ngồi tù cho đến khi cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ diễn ra - hoặc thậm chí lâu hơn.

Trong mọi trường hợp, mặc dù việc ngồi tù có thể gây ra một số trở ngại cho chiến dịch tranh cử Tổng thống của ông Trump, nhưng bản án của ông không ngăn cấm ông tiếp tục tranh cử - ngay cả khi ông ở sau song sắt.

Theo CBS, Politico, Wall Street Journal