Lần đầu tiên Việt Nam nội soi tái tạo khớp cổ tay

Chấn thương cổ tay vì tai nạn

Anh M.L.A.T, 30 tuổi, đến Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức khám trong tình trạng đau cổ tay, mất vững khớp cổ tay, ảnh hưởng sinh hoạt hàng ngày.

Anh T cho biết: Anh bị chấn thương thể thao khi chơi bóng đá cách đây 1 năm, đã đi khám và điều trị ở nhiều nơi nhưng không phát hiện ra bệnh. Cuối tháng 1, khi chơi lại thể thao với bộ môn trượt ván thì anh bị chấn thương lại, khó khăn trong việc cầm nắm các dụng cụ, mang vác, dắt xe máy, thậm chí cầm bút viết cũng không được.

PGS.TS.TTƯT. Nguyễn Mạnh Khánh - Phó Viện trưởng Viện Chấn thương chỉnh hình, Trưởng khoa Phẫu thuật Chi trên và Y học thể thao, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức - cho biết: Sau khi thăm khám các triệu chứng lâm sàng: đau vùng giữa cổ tay, mất vững khớp cổ tay phải, đặc biệt là vùng xương trụ, các bác sĩ đã nghĩ đến tổn thương phức hợp sụn sợi tam giác.

Phim cộng hưởng từ cũng cho chẩn đoán tương tự như trên lâm sàng. Đây là một phức hợp dây chằng ở khớp cổ tay rất phức tạp. Ngày 2/3, Các bác sĩ đã quyết định phẫu thuật cho bệnh nhân bằng phương pháp nội soi tái tạo khớp cổ tay (điều trị tổn thương phức hợp dây chằng sụn sợi tam giác cổ tay- TFCC Triangular Fibrocartilage Complex).

Đây được xem là một trong những kỹ thuật mổ chấn thương phức tạp nhất được thực hiện bằng phẫu thuật nội soi, đòi hỏi trình độ kinh nghiệm cao, trang thiết bị dụng cụ máy móc hiện đại, đồng bộ.

Khi phẫu thuật, các bác sĩ đã sử dụng bộ nội soi chuyên dụng cho những khớp nhỏ, cụ thể là ống nội soi đường kính 2,7 mm (khác với khớp gối, khớp vai, sử dụng ống nội soi có đường kính 4,5 mm).

Trong khớp quan sát thấy bắt đầu có tổ chức viêm, thoái hóa nhẹ, có đứt tổn thương dây chằng phức hợp sụn sợi tam giác gây mất vững khớp cổ tay. Các bác sĩ quyết định tạo hình lại giúp dây chằng liền được, vững chắc và hoàn toàn bằng phương pháp nội soi.

Nếu như trước đây, kỹ thuật chẩn đoán rất khó, một số trường hợp được mổ phanh nhưng vết mổ lớn, tàn phá phần mềm và những phần xương rất nhiều. Do vậy, thực hiện kỹ thuật bằng phẫu thuật nội soi rất nhẹ nhàng cho người bệnh, vết mổ nhỏ (0,5cm), có thể đánh giá toàn bộ trong khớp cổ tay về phần xương, khớp, hệ thống dây chằng, giúp cho việc xử lý tổn thương đó bằng nội soi được.

Ngay sau mổ, người bệnh có thể vận động khớp cổ tay nhẹ nhàng và chưa đầy 24h sau phẫu thuật, bệnh nhân đã có thể xuất viện. Sau phẫu thuật, người bệnh sẽ phải bất động bằng nẹp khoảng một tuần để ổn định phần mềm, bớt phù nề cổ tay, sau đó người bệnh sẽ được tập phục hồi chức năng và 3-4 tuần sau phẫu thuật, người bệnh có thể quay trở lại chơi các bộ môn thể thao như bình thường.

Lý giải vì sao phương pháp này đến nay mới được triển khai tại Việt Nam, PGS Khánh cho biết thêm: Nội soi khớp gối đã trở thành thường quy, có thể thực hiện ở nhiều cơ sở; một số cơ sở cũng bắt đầu thực hiện nội soi khớp vai; nội soi khớp cổ chân và khớp khuỷu rất ít nơi làm được, chủ yếu ở các cơ sở chuyên sâu như Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.

Lần đầu tiên nội soi tái tạo khớp cổ tay

Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức là nơi đầu tiên tại Việt Nam thực hiện nội soi tái tạo khớp cổ tay do bệnh lý khớp cổ tay rất chuyên sâu, tổn thương phức tạp. Cổ tay là một phức hợp đầu dưới của hai xương cẳng tay, có xương quay với xương trụ. Tiếp nữa có 8 xương nhỏ ở khối trụ cốt bàn tay, đó là: xương thuyền, xương nguyệt, xương tháp, xương đậu, xương thang, xương thê, xương cả, xương móc. Tiếp theo nữa là 1 loạt xương đốt bàn ngón tay giúp vận động chức năng linh hoạt của bàn tay. Để liên kết được các khớp và để các khớp vận hành tốt thì có rất nhiều hệ thống dây chằng khác nhau, rất phức tạp.

Việc chẩn đoán bệnh lý không dễ dàng nếu không có kiến thức chuyên sâu về chuyên ngành này, đặc biệt trong lĩnh vực phẫu thuật tái tạo khớp và y học thể thao. Các tổn thương như thế này sẽ bị lẫn với các bệnh lý khác nhau do đặc thù giải phẫu nhiều xương, nhiều khớp, nhiều dây chằng, là nơi dễ bị chấn thương, đặc biệt trong chấn thương thể thao, ảnh hưởng nhiều đến chức năng sinh hoạt, vận động của người bệnh… nên để chẩn đoán được bệnh lý đòi hỏi việc thăm khám rất kỹ.

Đồng thời, cùng với việc chẩn đoán trên lâm sàng thì chẩn đoán hình ảnh cũng rất quan trọng, với phim Xquang thông thường khó phát hiện bệnh, cần dựa vào các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh chuyên sâu, ví dụ như phim chụp cắt lớp hoặc cộng hưởng từ.

Đặc biệt cộng hưởng từ có giá trị cao trong việc đánh giá, phát hiện cũng như định hướng các tổn thương, nhất là các tổn thương dây chằng ở cổ tay. Bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh cũng phải được đào tạo bài bản mới có thể phát hiện được các tổn thương. Khớp cổ tay rất nhỏ, đòi hỏi các động tác tinh tế cũng như các trang thiết bị đặc thù, chuyên sâu như ống nội soi, camera, các dụng cụ kèm theo hỗ trợ.