Kiểm toán nhà nước là “thượng phương bảo kiếm” của Đảng và Nhà nước

Ngày 2/2, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã đến thăm và làm việc với Kiểm toán Nhà nước (KTNN). Đánh giá cao thành tích mà KTNN đạt được thời gian qua, Thủ tướng cho rằng KTNN có bước trưởng thành rất lớn về mọi mặt. Uy tín của KTNN trước Trung ương, Quốc hội, Chính phủ và nhân dân ngày càng được khẳng định và nâng cao.

Theo Tổng KTNN Hồ Đức Phớc, trong giai đoạn 2012-2016, KTNN đã góp phần tăng thu, giảm chi ngân sách và xử lý tài chính khác 115.203 tỷ đồng, năm 2016 đã kiến nghị xử lý tài chính 35.931 tỷ đồng, cao nhất trong 22 năm hoạt động của KTNN và tăng gấp 1,8 lần so với năm 2015 (19.863 tỷ đồng).

Nêu rõ quyết tâm xây dựng Chính phủ liêm chính, kiến tạo phát triển, hành động phục vụ người dân và doanh nghiệp, Thủ tướng mong muốn, thông qua chức năng, nhiệm vụ của mình, KTNN bảo đảm sự liêm chính trong quản lý kinh tế của Nhà nước. KTNN trước hết cũng phải liêm chính.

KTNN không phải chỉ phát hiện sai phạm, chỉ rõ đúng sai mà điều quan trọng hơn là qua công tác kiểm toán, phát hiện những lỗ hổng, chỗ bất hợp lý của pháp luật, công tác quản lý để "vá lại", hoàn thiện thể chế. KTNN cần nghiên cứu chính sách, chiến lược phát triển, các chủ trương, dự án lớn để đưa ra các kiến nghị, cảnh báo đối với Chính phủ, các cơ quan chức năng. Qua kiểm toán cần chỉ ra những quy định phi lý khó thực hiện.

Dẫn lại báo cáo của KTNN, Thủ tướng đánh giá, thời gian qua, KTNN đã làm được một bước trong lĩnh vực này. Năm 2016, KTNN đã kiến nghị sửa đổi bổ sung, thay thế, hủy bỏ 110 văn bản (2 nghị định, 2 thông tư, 2 nghị quyết, 19 quyết định, 85 văn bản khác). Tuy nhiên, kết quả này vẫn chưa đủ, cần phát hiện, đề xuất mạnh mẽ hơn nữa. “Tôi cho rằng đây là khâu thông tin quan trọng để Chính phủ thấy được những thể chế chính sách chưa phù hợp, dẫn đến thất thoát, mất mát tài sản Nhà nước”, Thủ tướng nói.

Nhắc lại quy định trong Hiến pháp: KTNN là cơ quan do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, Thủ tướng cho rằng sức mạnh của kiểm toán chính là năng lực cao, trình độ cao, tính độc lập và công khai minh bạch. Khi đã tìm ra chân lý, phát hiện điều đúng đắn thì cần quyết liệt theo dõi, bám sát đến cùng, “chứ không phải làm nửa vời, biết bàn, bí bỏ”. Phải quan tâm công tác hậu kiểm toán, truy thu đến cùng. “KTNN là công cụ quan trọng để giám sát, kiểm soát quyền lực, ngăn chặn tình trạng lạm quyền trong quản lý tài chính công và tài sản công”, Thủ tướng nói và đề nghị KTNN chú ý vấn đề này trong bối cảnh công tác tài chính công còn nhiều bất cập.

Thủ tướng đặt vấn đề về kiện toàn tổ chức bộ máy, hoàn thiện quy trình kiểm toán, nâng cao năng lực, chuyên nghiệp, đạo đức nghề nghiệp, xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm toán vừa có tâm, vừa có tầm, dĩ công vi thượng. KTNN cần sử dụng hiệu quả nhất, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ kiểm toán hiện có để thực hiện tốt quy định của Hiến pháp năm 2013 và Luật KTNN.

Về nội bộ KTNN, cần cải cách hành chính mạnh mẽ, đặc biệt là hoàn thiện quy trình thủ tục kiểm toán, rút ngắn thời gian kiểm toán, “không thể kéo dài để người ta còn phải lo làm ăn, kinh doanh”. Giảm phiền hà, chống nhũng nhiễu là nhiệm vụ rất quan trọng của mỗi kiểm toán viên, mỗi đoàn kiểm toán và KTNN.

Cần nâng cao chất lượng, kế hoạch kiểm toán, tập trung vào những nội dung, chương trình, kế hoạch ưu tiên của Quốc hội, Chính phủ và nền kinh tế như tái cơ cấu, bảo đảm an toàn tài chính công quốc gia, nợ xấu, nợ công, nợ thuế, tiết kiệm, nâng cao hiệu quả chi tiêu ngân sách, sử dụng tài sản công… Lắng nghe, phối hợp tốt với các cơ quan chức năng, đặc biệt là các cơ quan có nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra, giám sát, có cơ chế trao đổi nghiệp vụ với các cơ quan này để nghe nhiều chiều trong xử lý, quyết định cuối cùng. “Mình độc lập nhưng lắng nghe, đây là phương pháp tốt nhất để có quyết định cuối cùng xác đáng, chính xác”, Thủ tướng chia sẻ.

Bên cạnh đó, tập trung nhiều hơn vào tiền kiểm thay vì hậu kiểm là chính, chủ động phát hiện các vấn đề.

Cho biết xã hội, các cơ quan Nhà nước mong chờ các kết luận kiểm toán công khai, minh bạch, chính xác, Thủ tướng đề nghị đẩy mạnh việc công khai kết luận kiểm toán và nêu rõ: Tăng cường công khai minh bạch và trách nhiệm giải trình không làm Nhà nước yếu đi mà trái lại còn làm cho Nhà nước mạnh hơn.

“Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ kỳ vọng KTNN thực sự là "thượng phương bảo kiếm" của Đảng và Nhà nước ta, để KTNN là cơ quan bảo vệ luật pháp và bảo vệ sự liêm chính của toàn hệ thống trong quản lý tài chính công và tài sản công”, Thủ tướng chia sẻ và cảm ơn toàn ngành kiểm toán trong việc xây dựng Chính phủ liêm chính, kiến tạo, phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Nhân dịp này, Thủ tướng đã cho ý kiến đối với các kiến nghị cụ thể của KTNN. Theo đó, với kiến nghị các bộ, ngành, địa phương cung cấp kịp thời các hồ sơ, tài liệu liên quan tới công tác kiểm toán, kể cả dữ liệu điện tử và việc truy cập các phần mềm cho KTNN, Thủ tướng nêu rõ tinh thần: Không có vùng cấm, tất cả các cơ quan sử dụng ngân sách Nhà nước đều phải được kiểm toán rõ ràng, như thế mới chống được tiêu cực, tham nhũng.