Thanh, thiếu niên là lực lượng xã hội to lớn, đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của đất nước, quyết định tương lai, vận mệnh dân tộc. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”.
Thấm nhuần lời căn dặn của bác, Đảng ta trong suốt những năm qua luôn quan tâm giáo dục, bồi dưỡng, tổ chức thanh niên thành lực lượng hùng hậu, trung thành, kế tục sự nghiệp của Đảng và dân tộc.
Trong đó việc giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống, hiến cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng có vai trò quan trọng đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc nói chung.
Điều này đã được Đảng và Nhà nước ta cụ thể hóa bằng việc ban hành Quyết định số 1895/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, ngày 11/11/2021 về Chương trình “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng giai đoạn 2021 - 2030”.
Chương trình này được thực hiện với mong muốn là tiếp tục tăng cường, tạo chuyển biến tích cực, toàn diện trong hoạt động giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng.
Từ đó, góp phần xây dựng thế hệ thanh niên, thiếu niên, nhi đồng có đạo đức trong sáng, lối sống văn hóa, tuân thủ pháp luật, bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định lý tưởng cách mạng; có trách nhiệm đối với bản thân, gia đình và xã hội, có kỹ năng sống, kỹ năng nghề nghiệp, tay nghề cao.
Đồng thời, khơi dậy trong thanh niên, thiếu niên, nhi đồng tinh thần tích cực thi đua học tập, rèn luyện; có ước mơ, hoài bão, ý chí, khát vọng vươn lên lập thân, lập nghiệp; đóng góp cho sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và hội nhập quốc tế.
Chương trình cũng đề ra những chỉ tiêu cụ thể nhằm từng bước tiến tới mục tiêu chung, như: phấn đấu 100% thanh niên là học sinh, sinh viên được tham gia các hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, phổ biến kiến thức pháp luật, kỹ năng sống và kỹ năng mềm; 100% thanh niên trong lực lượng vũ trang, thanh niên công chức, viên chức, thanh niên học sinh, sinh viên và ít nhất 75% tổng số thanh niên Việt Nam còn lại ở trong nước và nước ngoài được tham gia vào các hoạt động do cơ quan, đơn vị tổ chức tuyên truyền, phổ biến, học tập nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Bên cạnh đó, chương trình cũng đặt mục tiêu giới thiệu trên 2 triệu đoàn viên ưu tú cho Đảng, trong đó, đến năm 2025 ít nhất 850 nghìn và đến năm 2030 ít nhất 1 triệu đoàn viên ưu tú được kết nạp vào Đảng; đến năm 2030 đạt 90% trở lên hộ gia đình được cung cấp kiến thức, kỹ năng về giáo dục đời sống gia đình, thực hiện bình đẳng giới trong gia đình, phòng, chống bạo lực gia đình; chăm sóc, bảo vệ, phòng, chống xâm hại trẻ em, bảo đảm quyền tham gia của trẻ em trong gia đình và đạt 90% trở lên hộ gia đình cam kết thực hiện bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình,...
 |
Xây dựng thế hệ thanh niên, thiếu niên, nhi đồng có đạo đức trong sáng, lối sống văn hóa, tuân thủ pháp luật, bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định lý tưởng cách mạng |
Để khơi dậy trong thanh niên, thiếu niên, nhi đồng tinh thần tích cực thi đua học tập, rèn luyện; có ước mơ, hoài bão, ý chí, khát vọng vươn lên lập thân, lập nghiệp; đóng góp cho sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và hội nhập quốc tế, Chương trình phấn đấu hằng năm, 100% thanh niên học sinh, sinh viên trong các cơ sở giáo dục, cơ sở giáo dục nghề nghiệp được giáo dục hướng nghiệp, trang bị kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp, kỹ năng về khởi nghiệp trước khi tốt nghiệp; 100% sinh viên các trường đại học, cao đẳng được trang bị kiến thức về hội nhập quốc tế và chuyển đổi số, 30% ý tưởng, dự án khởi nghiệp của thanh niên học sinh, sinh viên được kết nối với các doanh nghiệp, quỹ đầu tư mạo hiểm hoặc được hỗ trợ đầu tư từ nguồn kinh phí phù hợp, 100% thanh niên học sinh, sinh viên hưởng ứng, xung kích, tình nguyện tham gia các hoạt động vì cộng đồng, xã hội; phát triển kinh tế - xã hội; khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh; bảo vệ môi trường; giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, quốc phòng, an ninh quốc gia,...
Tuy nhiên, việc giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng tại một số địa phương, đơn vị hiện còn diễn ra một cách hình thức, chậm đổi mới phương thức, chưa theo kịp yêu cầu của thực tiễn, đặc điểm phát triển và sự biến động của tình hình thanh, thiếu niên, nhi đồng. Một số hoạt động, phong trào thường không có được sự thu hút cần thiết trong thanh, thiếu niên, nhi đồng…
Để khắc phục những hạn chế đó, chương trình “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng giai đoạn 2021 - 2030” đã đề ra nhiều nhiệm vụ và giải pháp.
Trong đó bao gồm việc đa dạng hóa nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng; tiếp tục đổi mới công tác tuyên truyền.
Việc đổi mới nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng phải phù hợp với trình độ học vấn, khả năng nhận thức của từng nhóm đối tượng; nội dung truyền tải vừa phải đảm bảo đúng chủ trương đường lối của Đảng, Nhà nước, đồng thời lại cần phải đảm bảo tính hấp dẫn, phù hợp xu thế giới trẻ trong từng bài viết, hình ảnh được truyền tải.
Chương trình cũng giúp nâng cao nhận thức của thanh niên, thiếu niên, nhi đồng và trách nhiệm của các cấp, các ngành trong công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến.
Để thực hiện mục tiêu của chương trình là quá trình không đơn giản và dễ dàng, muốn thực hiện thành công phải tạo dựng được sự thống nhất cao và rộng rãi về mặt nhận thức của các chủ thể giáo dục đào tạo về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng.
Đồng thời, bản thân mỗi thanh, thiếu niên, nhi đồng cũng cần nhận rõ việc học tập, giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến là quyền lợi và trách nhiệm của mình; coi đó là nhu cầu tự thân, việc làm thường xuyên, liên tục, bền bỉ suốt đời.
Tổ chức hiệu quả các phong trào hành động cách mạng của Đoàn, Hội, Đội trong và ngoài nhà trường để giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng; Tổ chức các hoạt động tư vấn tâm lý và giáo dục kỹ năng sống, giá trị sống, văn hóa ứng xử cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng; Xây dựng và thực hiện hiệu quả cơ chế phối hợp giữa nhà trường – gia đình – xã hội./.
(*) TS Nguyễn Thị Thu Huyền - Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
