Bền bỉ từ bục giảng đến mạng xã hội
Trong dòng chảy học tập trực tuyến ngày càng sôi động, hình ảnh cô giáo Ngô Thúy Trình (sinh năm 1950) vẫn đều đặn ngồi trước máy quay để giảng Văn, đã trở thành một điểm nhấn rất riêng trên không gian số. Ở độ tuổi mà nhiều người lựa chọn nghỉ ngơi, cô vẫn miệt mài giảng bài trước ống kính và kiên trì đăng tải từng đoạn video chia sẻ kiến thức văn học. Sự tận tâm của cô không chỉ chạm đến trái tim học sinh mà còn truyền cảm hứng cho nhiều giáo viên đang nỗ lực thích nghi với giáo dục số.
Sinh năm 1950 tại Ninh Bình, cô Trình có hơn nửa đời gắn bó với bục giảng. Những năm tháng đứng lớp đã bồi đắp cho cô vốn hiểu biết phong phú về văn học cùng phương pháp truyền đạt giàu tính nhân văn. Cô kể rằng cơ duyên đến với nghề cầm phấn bắt nguồn từ chính gia đình.
“Bố tôi là một ông đồ nho đã truyền cho tôi tình yêu văn học. Mẹ tôi dù không biết chữ nhưng lại thuộc lòng Truyện Kiều, nhờ đó tình yêu văn học trong tôi càng được bồi đắp. Chính những điều ấy đã dẫn lối cho tôi trong suốt cuộc đời”, cô Trình chia sẻ với VietTimes.
Chứng kiến việc nhiều em tiếp cận môn Văn bằng lối học thuộc lòng máy móc, cô trăn trở tìm một hướng đi nhẹ nhàng mà hiệu quả hơn. Đúc rút từ quá trình đứng lớp hàng chục năm, cô Ngô Thúy Trình chủ biên cuốn Kỹ năng làm bài môn Ngữ văn trong trường phổ thông, với mục tiêu hướng dẫn sử dụng sơ đồ tư duy như công cụ giúp học sinh tiếp cận tác phẩm bằng hình ảnh, mạch cảm xúc và hệ thống ý rõ ràng, từ đó viết bài chủ động và sáng tạo hơn. Hiện tài liệu này được nhiều giáo viên và học sinh sử dụng.
Nắm được sơ đồ tư duy, các học sinh hiểu bản chất vấn đề, tự xây dựng giọng văn của riêng mình và viết bài làm văn chủ động hơn, không bối rối khi gặp đề lạ. Trên các nền tảng trực tuyến, những video hướng dẫn làm sơ đồ tư duy của cô luôn được đón nhận vì vừa dễ áp dụng vừa giữ trọn tinh thần của môn Văn.
Cô nhận thấy tâm lý học chống đối xuất hiện khi các em không được chạm vào cái hay cái đẹp thật sự của văn chương. Vì vậy, tháng 3/2023, cô quyết định quay những video đầu tiên hướng dẫn môn Văn với mong muốn giúp thế hệ trẻ tiếp cận môn học này nhẹ nhàng hơn.
Để ghi hình, cô tự mình nâng cấp điện thoại từ iPhone 8 lên iPhone 11, mua giá đỡ, đèn và micro. Ở tuổi gần 75, cô bắt đầu làm quen với công nghệ, từ thao tác chỉnh ánh sáng đến cắt ghép video. Con gái cô là người hướng dẫn cách quay TikTok và cách đăng tải nội dung.
Cô nhớ lại ban đầu, khi một người bạn gợi ý thử dạy học trên mạng, cô đã từ chối vì nghĩ rằng không còn ai cần mình giảng dạy nữa. Nhưng rồi cô nhận ra vốn kiến thức tích lũy suốt đời vẫn còn nguyên giá trị.
Sự xuất hiện của cô trên nền tảng video ngắn ngay lập tức thu hút nhiều sự quan tâm. Không kỹ xảo, không phông nền, mỗi clip dài gần 10 phút chỉ có cô bên chiếc bảng gỗ, sau lưng là chồng sách cũ theo cô nhiều thập kỷ. Nhưng chính sự giản dị ấy lại làm nên sức hút.
“Cô gần như không phải chuẩn bị về chuyên môn, về nội dung mỗi khi thực hiện video, vì kiến thức đã ‘ngấm vào máu’ rồi”, cô Trình cười, nói.
Hơn 200 video bài giảng 0 đồng
Khác với cách đại đa số thầy cô giáo khi xuất hiện trên TikTok, Facebook và các mạng xã hội khác, các kênh của cô Trình không mở gian hàng bán sách, không mời gọi mua khóa học, hay kêu gọi đóng phí để tham gia các nhóm cộng đồng. Tất cả những nội dung cô truyền đạt trên mạng xã hội đều hoàn toàn miễn phí. Sự tận tâm vô tư ấy được đáp lại bằng hàng nghìn lượt theo dõi và vô số phản hồi xúc động.
Tính đến nay, cô Ngô Thúy Trình đã đăng hơn 200 video. Các video hướng tới giảng dạy kiến thức văn học cấp THCS, THPT và luyện thi đại học. Cô nhớ lại thời gian đầu khi bình luận còn ít, cô đọc kỹ từng dòng và trả lời từng bạn. Những lời khen hay góp ý đều được cô trân trọng. Với học sinh ngày nay, cô luôn đau đáu về áp lực mà các em phải đối mặt.
"Cô chỉ mong phương pháp sơ đồ tư duy trong làm bài văn của mình có thể khiến các em yêu Văn hơn, học nhẹ nhàng hơn và có thêm thời gian vui chơi đúng với lứa tuổi", cô Trình nói.
Trên các mạng xã hội như TikTok, Facebook, người học dành cho cô giáo sự trân trọng đặc biệt, nhiều người xúc động chia sẻ ngay phần bình luận dưới video rằng nhờ kiến thức cô truyền dạy mà không cần phải bỏ tiền học thêm nhưng vẫn đạt thành tích tốt. Với nhiều người, cô Trình không chỉ là giáo viên mà còn là chuyên gia có cách xử lý tốt nhất trước mỗi đề văn khó.
"Em đã không còn sợ mà đã yêu môn Ngữ văn hơn. Chẳng may không trúng đề, em cũng có thể biết phương pháp làm bài hiệu quả", một học sinh ở Long An bình luận dưới video của cô Trình đăng tải vào đầu tháng 11/2025.
Trong bức tranh chuyển đổi số của giáo dục Việt Nam, hình ảnh cô giáo U80 kiên trì ngồi trước smartphone để giảng từng đoạn thơ, đoạn văn trở thành biểu tượng đẹp của sự tiếp nối. Câu chuyện của cô Ngô Thúy Trình không chỉ là câu chuyện của một giáo viên lớn tuổi dạy trực tuyến mà còn là minh chứng rằng văn chương vẫn có sức sống mạnh mẽ nếu được truyền tải bằng tấm lòng chân thành.
Dù tuổi cao, cô vẫn chứng minh rằng công nghệ không phải rào cản. Chỉ cần có tình yêu nghề, một cô giáo vẫn giúp tri thức lan tỏa theo những cách giản dị mà mạnh mẽ trên bất cứ nền tảng công nghệ nào.
