Iraq không cho phép quân đội Mỹ ở lại

Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper đã tuyên bố, theo kế hoạch, toàn bộ lực lượng quân đội Mỹ rời khỏi Syria sẽ tới miền tây Iraq để tiếp tục tiến hành các hoạt động chống lại nhóm Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) nhằm ngăn chặn sự hồi sinh của nhóm này trong khu vực.

Esper cho biết, ông có kế hoạch đàm phán với các nhà lãnh đạo Iraq về kế hoạch chi tiết của Mỹ về việc đưa quân đội Mỹ đến Iraq sau khi rút khỏi Syria, và họ không hề có ý định để đội quân này "ở hẳn" Iraq.

Phát biểu trước báo giới tại căn cứ không quân Hoàng tử Sultan ở Saudi Arabia, Esper cho biết ông sẽ có cuộc thảo luận với Bộ trưởng Quốc phòng Iraq với mục đích là kéo lính Mỹ ra và "đưa họ về nhà".

Tổng thống Donald Trump đã ra lệnh rút quân ở Syria sau khi Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan thông báo trong một cuộc điện đàm rằng lực lượng của ông sắp tiến hành chiến dịch tấn công Syria nhằm vào lực lượng người Kurd ở Syria mà Thổ Nhĩ Kỳ coi là khủng bố.

Việc rút quân của Mỹ được xem là từ bỏ các đồng minh người Kurd ở Syria đã từng chiến đấu với IS cùng quân đội Mỹ. Hiện vẫn còn khoảng 200 - 300 lính Mỹ ở phía nam Syria Al-Tanf.

Tức giận vì cảm thấy bị phản bội, một số cư dân ở các khu vực có dân cư chủ yếu là người Kurd ở cả Syria và Iraq đã trút giận vào đội quân Mỹ trong khi rút khỏi Syria.

Ngày 21/10, khi một đoàn xe hộ tống của Mỹ đang lái xe xuống một đại lộ ở thành phố Qamishly do người Kurd nắm quyền đã bị "tấn công" bằng khoai tây.

Giống như chuột, Mỹ đang chạy trốn, một người đàn ông đã hét lên bằng tiếng Ả Rập: "Mỹ đang chạy trốn như một lũ chuột vậy."

Theo một đoạn video được lan truyền trên mạng, Gần thành phố Irbil của Iraq, một nhóm thanh niên đã ném đá vào đoàn xe bọc thép của Mỹ đang di chuyển xuống đường cao tốc chính và lớn tiếng chửi bới.

Trong một tuyên bố, chính quyền người Kurd khu vực Iraq cho biết, vai trò tích cực của các lực lượng liên minh do Mỹ đứng đầu ở miền bắc Iraq nhằm bảo vệ và giúp đỡ cư dân của họ, không nên nhầm lẫn với "một quyết định chính trị đáng buồn" - ám chỉ việc Tổng thống Trump bất ngờ rút quân khỏi Syria.

Một quan chức Iraq giấu tên cho biết, chính phủ đã thông báo tới Mỹ rằng họ sẽ cho phép các lực lượng Mỹ đi qua, nhưng không được phép ở lại. "Họ đã hiểu điều đó và sẽ phải làm đúng như vậy", người này nói.

Mỹ hiện có hơn 5.000 quân lính ở Iraq, theo thỏa thuận giữa hai nước. Mỹ đã từng rút quân khỏi Iraq vào năm 2011 khi các hoạt động chiến đấu kết thúc, sau đó quay trở lại sau khi IS bắt đầu bành trướng ở nước này vào năm 2014.

Sau khi chính phủ Iraq tuyên bố thắng IS vào năm 2017, những lời kêu gọi Mỹ rút quân đã tăng lên trong bối cảnh Mỹ dự tính ở lại lâu dài, đặc biệt là sau khi Mỹ rút quân khỏi Syria.

Đầu năm nay, ông Trump đã chọc giận các chính trị gia Iraq và các phe được Iran hậu thuẫn khi tranh cãi về việc ông sẽ đóng quân ở Iraq và sử dụng như một căn cứ để tấn công các mục tiêu của nhóm Nhà nước Hồi giáo bên trong Syria khi cần thiết. Hồi tháng 2, Tổng thống Trump cũng đã khiến các nhà lãnh đạo Iraq tức giận khi nói rằng quân đội Mỹ nên ở lại Iraq để theo dõi nước láng giềng Iran.

Ông Esper không loại trừ khả năng lực lượng Mỹ sẽ chỉ huy các nhiệm vụ chống khủng bố từ Iraq vào Syria, nhưng kế hoạch cụ thể ra sao thì còn phụ thuộc thời gian. Esper cho biết, ông đã trao đổi với người đồng cấp của Iraq về kế hoạch chuyển khoảng 1.000 binh sĩ rời Syria sang miền tây Iraq.

Tuy nhiên, tuyên bố của quân đội Iraq nói rằng lực lượng Mỹ rút khỏi Syria được phép đi qua khu vực người Kurd bán tự trị ở phía bắc Iraq nhưng sau đó phải ra khỏi Iraq.

Mặc dù không quy định cụ thể nhưng tuyên bố của Iraq nói rõ "lực lượng này không nhận được bất kỳ sự chấp thuận nào cho việc đóng quân tại Iraq".

Những lực lượng này không có bất kỳ sự chấp thuận nào để ở lại Iraq. Tuyên bố không nêu rõ giới hạn thời gian cho việc quân đội có thể ở đó bao lâu.

Trong khi đó, quân đội Mỹ tiếp tục rút khỏi miền bắc Syria. Mặc dù chưa hết thời hạn 5 ngày ngừng bắn như thỏa thuận giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ nhưng các báo cáo vẫn ghi nhận những cuộc đụng độ lẻ tẻ giữa các chiến binh mà Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn và lực lượng người Kurd ở Syria.

Ông Esper cho biết đội quân Mỹ tiến vào Iraq sẽ có hai nhiệm vụ: "Một là giúp bảo vệ Iraq và hai là thực hiện một nhiệm vụ chống ISIS khi Mỹ chuẩn bị các bước tiếp theo. Khi chúng tôi hoàn tất việc rút quân, có thể sẽ có thay đổi nhưng kế hoạch hiện tại thì là như vậy."

(Theo AP)