Bước ngoặt lớn trên chiến trường Syria
 |
|
Một chiến binh thuộc lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn đứng cạnh chiếc xe tăng M60 do Mỹ sản xuất bên ngoài thị trấn Manbij (Ảnh: AFP)
|
Động thái điều quân sát biên giới Thổ Nhĩ Kỳ của lực lượng chính phủ Syria diễn ra sau khi các lực lượng người Kurd tuyên bố rằng họ đã đạt được một thỏa thuận với chính phủ Tổng thống Bashar al-Assad để giúp ngăn chặn cuộc xâm lực của Thổ Nhĩ Kỳ, nay đã bước sang ngày thứ 6.
Việc lực lượng của ông Assad trở lại khu vực mà họ từng từ bỏ trong lúc cao điểm của nội chiến Syria năm 2012 đánh dấu một bước ngoặt trong cuộc nội chiến này, làm tăng cường ưu thế của chính phủ và bên hậu thuẫn là Nga.
Trong 5 ngày vừa qua, binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ cùng các lực lượng đồng minh ở Syria đã tấn công các thị trấn và làng mạc ở miền Bắc Syria, đụng độ với các chiến binh người Kurd trên dải đất kéo dài 200 km. Chiến dịch tấn công mà Ankara phát động đã khiến ít nhât 130.000 phải bỏ nhà cửa.
"Liên hợp quốc ở đâu rồi? Họ hãy tới mà xem máu của những đứa trẻ đổ xuống đất! Tại sao họ không xuất hiện?" - một nhân viên cứu hộ làm việc tại bệnh viện Tal Tamr, nơi phải tiếp nhận hàng chục người bị thương sau đợt pháo kích của Thổ Nhĩ Kỳ những ngày qua, nói với CNBC.
Bị bỏ rơi giữa chiến trường, người Kurd đã quay sang hợp tác với chính quyền Syria và Nga để nhận được sự bảo vệ. Trong tối hôm Chủ nhật tuần trước, lực lượng này nói rằng binh sĩ chính phủ Syria sẽ được triển khai trên khắp các thị trấn, làng mạc mà người Kurd kiểm soát dọc biên giới để giúp chặn đứng đà tiến của Thổ Nhĩ Kỳ.
Ong Aldar Khalil, một quan chức người Kurd, nói trong một tuyên bố rằng mục đích của thỏa thuận này là binh sĩ Syria sẽ được triển khai dọc biên giới, ngoại trừ khu vực nằm giữa 2 thị trấn Ras al-Ayn và Tal Abyad, nơi mà binh sĩ Thổ đang tiến quân. Ông thêm rằng, chính quyền tự trị sẽ tiếp tục hoạt động như thường lệ ở Đông Bắc Syria.
"Có sự thấu hiểu lẫn nhau giữa SDF và chính quyền Damascus -- một thỏa thuận quân sự", ông Badran Ciya Kurd, một quan chức cấp cao người Kurd, nhắc tới Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) mà người Kurd dẫn đầu. Được biết, ông Badran đã tham gia các vòng đàm phán với Nga ngay từ đầu và đưa ra bình luận trên trong cuộc phỏng vấn với hãng tin AP.
Người Kurd chào đón binh sĩ chính phủ
 |
|
Lực lượng chính phủ Syria được chào đón ở Manbij (Ảnh: BBC)
|
Trong hôm 15/10, kênh truyền thông nhà nước Syria đã phát đi hình ảnh các lực lượng chính phủ đang đi vào các thị trấn, làng mạc trong lúc người dân giơ cao những khẩu hiệu ủng hộ Tổng thống Assad, nhiều người còn chạy tới ôm hôn các binh sĩ. Ở một ngôi làng phía Bắc, người dân còn hoan nghênh binh sĩ tới bằng cách mang gạo ra tặng, một cử chỉ thể hiện sự chào đón của người Arab. Ở một ngôi làng khác, hàng chục thanh niên trai tráng lái xe mô-tô và giơ cao những bức ảnh của Tổng thống Assad để chào mừng.
"Chúng tôi sẽ trở lại những vị trí bình thường của chúng tôi ở biên giới" -- một quan chức chính phủ Syria nói, trong lúc chính quyền người Kurd mời lực lượng chính phủ tới tái chiếm các thị trấn và làng mạc bị người Thổ đánh chiếm ở miền Bắc.
"Chúa trời bảo vệ cho quân đội!", nhiều người dân hô vang đáp lại.
Những diễn biến kịch tính trong những ngày vừa qua được xem như đòn chí mạng đối với mong ước muốn có một khu vực tự trị của họ. Nhóm người thiểu số này từ chỗ phải sống thu mình ở Syria đã trở thành một nhóm có uy tín kiểm soát tới 30% lãnh thổ Syria, sát cánh cùng người Mỹ để đánh bại phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.
Nhưng việc lực lượng chính quyền Assad trở lại khu vực này đã tạo nên bước ngoặt lớn trong cuộc nội chiến kéo dài ở Syria, củng cố thêm quyền lực của Tổng thống.
Binh sĩ chính phủ Syria đã tới tỉnh miền bắc Raqqa bằng xe buýt và xe thùng có gắn súng máy bên trên. Họ cũng được triển khai tới các thị trấn gồm Tal Tamr - cách biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ chỉ 20 km - Ein Issa và Tabqa. Lực lượng này sau đó di chuyển vào bên trong thị trấn Manbij mà người Kurd kiểm soát, chạy đua với thời gian khi các lực lượng mà Thổ Nhĩ Kỳ dẫn đầu đang dần áp sát.
Manbij là nơi có nhiều tiền đồn mà Mỹ đã thiết lập trong năm 2017 để tổ chức các cuộc tuần tra trên khu vực nằm giữa các vùng mà người Kurd và Thổ Nhĩ Kỳ kiểm soát. Hiện binh sĩ Mỹ ở thị trấn này đang chuẩn bị rút đi.
Trước đó, các chiến binh Syria mà Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn nói rằng họ đã bắt đầu một chiến dịch tấn công nhằm giành quyền kiểm soát Manbij - nằm ở rìa phía Tây con sông Euphrates - và lấy đó làm bàn đạp mở rộng chiến dịch về phía Đông con sông này. Mustafa Sejari, một quan chức của lực lượng chiến binh mà Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn, viết trên Twitter: "Cuộc chiến ở Manbij đã bắt đầu".
Kênh truyền hình NTV của Thổ Nhĩ Kỳ đưa tin các lực lượng đặc nhiệm của nước này đã bắt đầu tiến về phía thị trấn Manbij vào chiều ngày 15/10 (giờ địa phương). Hãng tin CNN chi nhánh tại Thổ Nhĩ Kỳ cũng đưa tin về chiến dịch này, nói rằng tiếng súng nổ từ các vụ đụng độ nghe rất rõ.
Trước đó, đầu giờ sáng hôm 15/10, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan nói rằng quân đội của ông đã sẵn sàng bắt đầu chiến dịch tấn công Manbij với mục tiêu giành lại thị trấn này cho người Arab. Trong một phát biểu sau đó tại Baku, Azerbaijan, ông Erdogan nói rằng chiến dịch quân sự ở Đông Bắc Syria là "hết sức quan trọng" với Thổ Nhĩ Kỳ, giống như sự can thiệp quân sự vào Cyprus năm 1974, khiến hòn đảo này bị chia tách. Ông Erdogan cũng khẳng định rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không ngừng chiến dịch tấn công này, bất chấp những lời chỉ trích ngày một tăng.
Cuộc đối đầu khó tránh khỏi
 |
|
Các lực lượng do Thổ Nhĩ Kỳ dẫn đầu tập trung ở ngoại ô Manbij chiều tối hôm 14/10 (Ảnh: CNBC)
|
Hành động quân sự của Ankara có khả năng làm dấy lên cuộc đụng độ giữa quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và Syria, viễn cảnh sự trỗi dậy của IS. Thổ Nhĩ Kỳ đã cảnh báo các đồng minh NATO ở châu Âu và cả Mỹ rằng không nên ngáng đường họ. Tổng thống Trump thì cho hay khoảng 1.000 binh sĩ Mỹ mà ông hạ lệnh rút khỏi Syria sẽ vẫn ở lại khu vực Trung Đông để ngăn chặn sự trỗi dậy của IS.
Liên minh châu Âu (EU) đồng loạt lên án hành động quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ và yêu cầu tất cả 28 nước thành viên ngừng bán vũ khí cho Ankara - Ngoại trưởng Tây Ban Nha Josep Borrel nói với AP.
Ở Moscow, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov nói trước báo giới rằng giới chức Nga và Thổ Nhĩ Kỳ vẫn đang giữ liên lạc. Nga dường như nỗ lực ngăn chặn viễn cảnh xung đột giữa binh sĩ Thổ và Syria.
Ông Erdogan khẳng định Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không đàm phán với người Kurd ở Syria, nói rằng nhóm người này có mối liên hệ với những kẻ nổi dậy người Kurd ở Thổ Nhĩ Kỳ.
Trong hôm 15/10, hãng truyền thông nhà nước SANA của Syria cho hay các lực lượng chính phủ có kế hoạch "chặn đứng sự hung hăng của Thổ Nhĩ Kỳ", tuy nhiên không đưa thêm chi tiết.
Theo CNBC
