Iran trước đây từng phóng máy bay không người lái (UAV) nhắm vào Israel như đòn trả đũa cuộc không kích nhằm vào lực lượng vũ trang và chương trình hạt nhân của nước này. Nhưng trong vụ tấn công rạng sáng 13/6 của Israel, đòn trả đũa của Iran có thể sẽ mạnh mẽ hơn nhiều.
Israel đã đặt toàn bộ lực lượng vào trạng thái báo động và ban bố "tình trạng khẩn cấp đặc biệt", đồng thời cảnh báo người dân chuẩn bị đối phó với các cuộc tấn công bằng tên lửa và UAV.
Lãnh tụ Tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei tuyên bố Israel sẽ phải chịu "sự trừng phạt nghiêm khắc". Phản ứng của Iran có thể không chỉ nhắm vào Israel mà còn lan rộng ra khắp Trung Đông, với ảnh hưởng sâu rộng đến nền kinh tế toàn cầu.
Dưới đây là năm kịch bản đáp trả mà Iran có thể triển khai, nhiều trong số đó đã được chuẩn bị từ trước.
Tấn công bằng tên lửa và UAV
Iran sở hữu hàng nghìn tên lửa đạn đạo và một đội UAV đang mở rộng nhanh chóng – đây là hai trụ cột quan trọng trong chiến lược trả đũa của nước này. Tháng 4/2024, Iran lần đầu tiên tấn công trực tiếp vào lãnh thổ Israel, phóng hơn 300 tên lửa và UAV để đáp trả các cuộc không kích trước đó.
Hành động này cho thấy năng lực đáp trả nhanh chóng và chính xác của Tehran. Dù Israel từng nhắm đến cơ sở tên lửa của Iran nhằm kiềm chế tiềm lực quân sự ngày càng mạnh, Bộ trưởng Quốc phòng Iran khẳng định năng lực phòng thủ đã được khôi phục và nâng cấp.
Với kho vũ khí hiện tại, Iran có thể dễ dàng nhắm đến các căn cứ Mỹ trong khu vực, như ở Iraq và vùng Vịnh, khiến nguy cơ xung đột lan rộng tăng cao. Mỹ đã tuyên bố không liên quan đến vụ không kích, nhưng điều này không loại trừ khả năng Mỹ sẽ bị lôi kéo vào vòng xoáy đối đầu.
Hành động từ các lực lượng ủy nhiệm
Iran kiểm soát mạng lưới các nhóm vũ trang ủy nhiệm hùng hậu gồm: Houthi ở Yemen, các nhóm dân quân ở Iraq, các phe phái ở Palestine và lực lượng Hezbollah ở Lebanon. Những lực lượng này có khả năng tiến hành tấn công bằng rocket, phá hoại và hoạt động bí mật quy mô nhỏ.
Tuy nhiên, hiệu quả hoạt động của Hezbollah hiện bị suy yếu do chiến dịch quân sự của Israel và các lệnh trừng phạt kinh tế nghiêm khắc.
Dù vậy, tình báo Mỹ và Israel đều nhận định phản ứng bằng lực lượng ủy nhiệm là kịch bản có khả năng xảy ra cao nhất và nhanh nhất. Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với Newsweek, đại diện cấp cao của Houthi xác nhận sẵn sàng hỗ trợ Iran nếu xảy ra chiến tranh với Israel, điều này cho thấy khả năng Tehran phát động trả đũa đa mặt trận.
“Siết cổ họng” dòng chảy dầu mỏ toàn cầu
Iran liên tục cảnh báo sẽ chặn eo biển Hormuz, tuyến hàng hải vận chuyển gần 20% lượng dầu mỏ toàn cầu mỗi ngày, nếu bị tấn công hoặc gia tăng trừng phạt.
Các chỉ huy của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) từng tuyên bố sẵn sàng sử dụng thủy lôi, tên lửa, tàu tấn công nhanh và tàu ngầm để phong tỏa tạm thời eo biển này. Dù không cần tuyên chiến toàn diện, chỉ cần cản trở lưu thông hàng hải cũng đủ để đẩy giá dầu thế giới tăng vọt và tạo áp lực kinh tế toàn cầu.
Trên thực tế, ngay sau khi Israel không kích Iran, giá dầu thô thế giới đã tăng hơn 10%.
Chiến tranh mạng
Iran đã xây dựng một đơn vị tác chiến mạng tinh vi, trong đó có Viện Mabna (liên kết với IRGC), từng tấn công vào các ngân hàng, hệ thống tiện ích, mạng quân sự của Mỹ và Israel – gây thiệt hại kinh tế lẫn cú sốc biểu tượng trong khi vẫn duy trì được khả năng phủ nhận trách nhiệm chính thức.
Gần đây, Iran tuyên bố đã thu thập được hàng nghìn tài liệu mật từ phía Israel, được cho là liên quan đến chương trình hạt nhân, có thể tác động tới nhiều quốc gia.
Ngoài ra, các nhóm tin tặc Iran cũng tăng cường tấn công vào hạ tầng thiết yếu của Israel, bao gồm hệ thống cấp nước và năng lượng, cho thấy chiến tranh mạng đang trở thành mũi nhọn mới trong chiến lược đáp trả.
Leo thang hạt nhân
Dù Iran vẫn khẳng định không theo đuổi vũ khí hạt nhân, các quan chức nước này cảnh báo rằng nếu áp lực bên ngoài gia tăng hoặc an ninh quốc gia bị đe dọa, họ có thể từ bỏ mọi giới hạn tự nguyện và đẩy nhanh chương trình làm giàu uranium đến cấp độ vũ khí.
Sau khi bị Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) bỏ phiếu khiển trách hồi tuần này, Iran đã tuyên bố sẽ tăng tốc làm giàu uranium.
Các cố vấn cấp cao của Ayatollah Khamenei cũng úp mở khả năng Iran sẽ phá vỡ mọi cam kết hạn chế và làm giàu uranium ở cấp độ vũ khí nếu cảm thấy đang đối mặt với mối đe dọa sống còn. Động thái như vậy sẽ làm tăng nguy cơ bùng phát xung đột hạt nhân chưa từng có tại Trung Đông.