Đức sắp gửi hệ thống IRIS-T thứ 8 cho Ukraine: Vũ khí then chốt chống tên lửa hành trình Nga

Berlin đang chuẩn bị chuyển giao hệ thống phòng không IRIS-T thứ tám cho Ukraine, Đại sứ Ukraine tại Đức, ông Oleksii Makeiev, mới đây cho biết.

“Bảy hệ thống đã được bàn giao, và hệ thống thứ tám đang trên đường đến”, ông nói trong một cuộc phỏng vấn được hãng tin Interfax-Ukraine trích dẫn.

Năm ngoái, Berlin đã khởi động một sáng kiến nhằm tăng cường năng lực phòng không cho Ukraine và hiện là một trong những nhà cung cấp chủ lực cho Kiev. Vào tháng 9, chính phủ Đức cam kết cung cấp tổng cộng 17 hệ thống IRIS-T.

Tại thời điểm đó, Thủ tướng Đức khi đó là Olaf Scholz cho biết Ukraine đã nhận được 7 hệ thống IRIS-T, giúp bắn hạ hơn 250 tên lửa và máy bay không người lái (UAV) của Nga.

IRIS-T là một thành phần quan trọng trong hệ thống phòng không nhiều lớp của Ukraine, gồm nhiều hệ thống khác nhau do các đồng minh phương Tây cung cấp.

Hệ thống IRIS-T phiên bản tầm ngắn có thể đánh chặn mục tiêu ở khoảng cách 12 km và độ cao tối đa 8 km. Phiên bản tầm trung có tầm bắn 40 km và độ cao tối đa 20 km.

Các bệ phóng IRIS-T – có khả năng mang 8 tên lửa mỗi lần – rất linh hoạt và có thể được lắp đặt trên các phương tiện bánh xích hoặc xe tải do hãng Diehl Defense của Đức sản xuất.

“Một trong những ưu điểm lớn của IRIS-T là tính cơ động, điều này nâng cao khả năng sống sót trước các cuộc tấn công”, Fabian Hoffmann, nghiên cứu sinh tiến sĩ chuyên ngành công nghệ tên lửa tại Đại học Oslo, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Kyiv Independent hồi tháng 9 năm ngoái.

Tên lửa IRIS-T có thể đạt tốc độ xấp xỉ Mach 3 (khoảng 1.020 m/giây) và được phóng theo phương thẳng đứng, không có điểm mù phía trên hệ thống. Chúng được trang bị công nghệ điều hướng bằng vectơ lực đẩy và hệ thống dẫn đường hồng ngoại theo dõi nhiệt phát ra từ mục tiêu – IRIS-T là viết tắt của "Infrared Imaging System Tail/thrust vector-controlled".

Tên lửa này cũng có khả năng phân biệt được bẫy nhiệt, vốn thường được Nga tích hợp vào một số tên lửa hành trình nhằm đánh lừa hệ thống phòng không.

Ông Hoffmann nhấn mạnh vai trò quan trọng của radar giám sát không lưu TRML 4D trong hệ thống IRIS-T, với khả năng hoạt động hiệu quả ngay cả trong những môi trường "lộn xộn" về địa hình và tín hiệu.

“Nếu bạn tìm kiếm tên lửa hành trình hoặc UAV bay thấp gần mặt đất, sẽ có cây cối, núi đồi, nhiều công trình cản trở. Bạn cần lọc bỏ những thứ đó để xác định đúng mối đe dọa”, ông Hoffmann nói.

“Radar TRML có phạm vi phát hiện xa, khả năng lọc nhiễu mạnh và dẫn đường hiệu quả cho tên lửa đánh chặn”, ông bổ sung.

Tuy nhiên, cũng theo các chuyên gia, radar này – cũng như toàn bộ hệ thống IRIS-T – không hiệu quả trước một số loại vũ khí mà Nga đang sử dụng trong các đợt tấn công vào Ukraine.

Những mục tiêu nào IRIS-T không thể đánh chặn?

Theo giới chuyên môn, hệ thống IRIS-T của Đức được thiết kế tối ưu để đánh chặn các mục tiêu bay thấp, tốc độ cận âm và có tiết diện radar nhỏ như tên lửa hành trình, nhưng không thể đánh chặn tên lửa đạn đạo.

Các tên lửa đạn đạo như Iskander-M hoặc Kinzhal của Nga tấn công từ độ cao rất lớn – lần lượt lên tới 50 km và 20 km – và lao xuống mục tiêu với tốc độ cực cao, có thể vượt quá 3.200 km/h.

Trong các đợt tấn công quy mô lớn của Nga, tỷ lệ thành công cao nhất đến từ việc sử dụng tên lửa đạn đạo – theo ông John Hardie, Phó Giám đốc Chương trình Nga tại Quỹ Phòng vệ Dân chủ (Foundation for Defense of Democracies). Ông cho biết hiện tại Ukraine chủ yếu dựa vào hệ thống Patriot do Mỹ sản xuất để phòng thủ trước mối đe dọa này.

Ukraine hiện đang đẩy mạnh nỗ lực nhằm tăng số lượng hệ thống Patriot. Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày 24/7 xác nhận Kiev đã nhận thêm 3 hệ thống mới, nhưng đã đề nghị tổng cộng 10 hệ thống.

“Tôi đã chính thức nhận được xác nhận từ Đức về hai hệ thống, và từ Na Uy về một hệ thống”, ông nói, đồng thời cho biết Ukraine đang làm việc với Hà Lan để đảm bảo thêm một hệ thống nữa.

Thông tin này xuất hiện sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 14/7 công bố sáng kiến do NATO và EU hậu thuẫn, trong đó các thành viên liên minh sẽ mua vũ khí do Mỹ sản xuất để viện trợ cho Ukraine.

Một hệ thống Patriot hoàn chỉnh cùng với tên lửa đánh chặn đi kèm có giá trị lên tới hơn 1 tỷ USD.

Theo Kyiv Independent