Dự án thép hàng tỉ đô la có thể bị rút giấy phép

Đến hết tháng 6 này, nếu chủ đầu tư dự án thép Guang Lian (Quảng Liên) có vốn đăng ký hàng tỉ đô la Mỹ ở Khu kinh tế Dung Quất không chứng minh được năng lực tài chính thì sẽ bị rút giấy phép đầu tư.
Sản xuất thép tại một công ty trong nước
Sản xuất thép tại một công ty trong nước

Đây là thông tin được lãnh đạo Ban Quản lý Khu kinh tế Dung Quất, tỉnh Quảng Ngãi khẳng định với TBKTSG Online qua trao đổi vào ngày hôm nay 3-6.

Theo nguồn tin này, trước đó chính quyền địa phương và Ban quản lý Khu kinh tế Dung Quất đã ra "tối hậu thư" cho chủ đầu tư là Công ty TNHH Guang Lian Steel (Quảng Liên) ấn định, đến tháng 6 này nếu chủ đầu tư không cung cấp được hợp đồng tín dụng hoặc không chứng minh được năng lực tài chính thì tỉnh sẽ thu hồi giấy phép đầu tư của dự án.

Liên quan đến thông tin cổ đông lớn của dự án này là Công ty E-United (Đài Loan) cuối tháng 2 xin điều chỉnh giảm vốn đăng ký của dự án từ 3,3 tỉ đô la Mỹ xuống còn 2 tỉ đô la Mỹ, Ban Quản lý khu kinh tế Dung Quất cho rằng điều đó không quan trọng bằng việc chứng minh năng lực tài chính hoặc khả năng huy động vốn của nhà đầu tư. "Cơ quan quản lý sẽ căn cứ vào quy định để xử lý nếu nhà đầu tư tiếp tục kéo dài việc trì hoãn đầu tư", nguồn tin này khẳng định.

Dự án nói trên được cấp giấy phép đầu tư gần 9 năm trước, nhưng trải qua nhiều thay đổi về cơ cấu vốn, cổ đông (xem box bên dưới) và hiện đang trong tình trạng khó khăn sau khi tập đoàn thép hàng đầu của Nhật Bản JFE tuyên bố dừng xem xét đầu tư vào dự án từ tháng 9 năm ngoái.

Hiệp hội Thép Việt Nam cũng lên tiếng bày tỏ lo ngại về dự án này. Cứ mỗi lần cơ quan hữu trách định rút giấy phép đầu tư thì chủ đầu tư lại xin gia hạn và nảy sinh yếu tố mới như thay đổi đối tác, tăng vốn...

Tính từ khi làm lễ động thổ vào năm 2007 cho đến nay, chủ đầu tư dự án đã bỏ khoảng 42 triệu đô la Mỹ vào một số hạng mục như khối nhà ở công nhân, san lấp mặt bằng, tường rào, cọc xây nhà máy sản xuất ...

Con đường gập ghềnh của dự án thép Guang Lian

Dự án nhà máy luyện thép Dung Quất được hình thành từ năm 2006, khởi đầu là do Công ty Tycoons (Đài Loan) đề xuất. Dự kiến nhà máy sẽ có công suất 5 triệu tấn thép/năm và tổng vốn đầu tư hơn 1 tỉ đô la Mỹ.

Không lâu sau đó, dự án có thêm nhà đầu tư mới là Công ty E-United. Hai nhà đầu tư đến từ Đài Loan này nâng vốn cam kết của dự án lên 3,3 tỉ đô la Mỹ nhưng vẫn giữ công suất như cũ và đổi tên thành dự án Nhà máy Thép Guang Lian. Theo giấy phép đầu tư, E-United trở thành nhà đầu tư chính nắm quyền chi phối dự án với tỷ lệ vốn góp lên đến 90%, Tycoons chỉ góp 10%.

Năm 2011, hai nhà đầu tư tiếp tục xin điều chỉnh quy mô công suất nhà máy từ 5 triệu tấn lên 7 triệu tấn thép/năm; đồng thời vốn đầu tư cũng tăng lên thành 4,5 tỉ đô la Mỹ. Đề xuất này của nhà đầu tư đã được Chính phủ đồng ý về nguyên tắc nhưng Ban Quản lý khu kinh tế Dung Quất chưa cấp lại giấy chứng nhận đầu tư vì nhà đầu tư chưa chứng minh được khả năng thu xếp vốn cho dự án.

Mất một khoảng thời gian khá dài, việc thu xếp vốn của E-United gần như bế tắc thì đầu năm 2012, dự án này được tập đoàn JFE (Nhật Bản) “để mắt” tới. JFE được đánh giá là tập đoàn sản xuất thép lớn trên thế giới, có năng lực tài chính, công nghệ, và kinh nghiệm trong lĩnh vực sản xuất thép.

Tháng 4-2012, tập đoàn JFE cùng E-United đã ký kết bản ghi nhớ hợp tác; theo đó JFE sẽ nghiên cứu tính khả thi của dự án, xác nhận các vấn đề liên quan đến thiết bị, sản phẩm, cơ sở hạ tầng, điều kiện ưu đãi đầu tư... trước khi quyết định đầu tư. Tuy nhiên, sau khoảng hai năm nghiên cứu, đến tháng 9-2014 JFE chính thức thông báo không tham gia đầu tư vào dự án.

Sau khi Tập đoàn JFE (Nhật Bản) tuyên bố dừng xem xét đầu tư vào dự án thép Guang Lian, nhà đầu tư lớn còn lại là E-United đã đề nghị điều chỉnh giảm vốn dự án này xuống còn 2 tỉ đô la Mỹ.

Việc điều chỉnh xin giảm vốn này của tập đoàn E-United cũng đồng thời làm thay đổi sản phẩm thép làm ra. Nhà đầu tư đề xuất sẽ sản xuất thép tấm thay vì là thép kỹ thuật cho ngành công nghiệp cơ khí chế tạo. Điều này sẽ giúp nhà đầu tư giảm được nguồn vốn đầu tư.

Theo TBKTSG