Theo Bộ GTVT, về cơ bản tuyến cao tốc Bắc – Nam nhánh phía Đông sẽ có hướng tuyến song song với quốc lộ 1, có dài 1.814km, bắt đầu tại nút Pháp Vân (Hà Nội), kết thúc tại thành phố Cần Thơ.
Hiện tại, một số đoạn tuyến cao tốc Bắc – Nam nhánh phía Đông đã được đưa vào khai thác với tổng chiều dài 171km. Bao gồm: Pháp Vân - Cầu Giẽ, Cầu Giẽ - Ninh Bình, TP Hồ Chí Minh - Trung Lương, TP Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây.
Bộ GTVT cho biết, từ nay đến năm 2020 sẽ đầu tư tuyến này với quy mô cao tốc 4 làn xe, phù hợp tiêu chuẩn kỹ thuật đường ô tô cao tốc, tốc độ thiết kế 100 -120km/h. Các đoạn qua khu vực có điều kiện địa hình khó khăn, tốc độ thiết kế 60-80km/h.
Theo đề xuất của Bộ GTVT, quy mô các đoạn tuyến nghiên cứu theo 3 phương án. Trong đó phương án 1 có giai đoạn 1 đầu tư theo quy mô tối thiểu 4 làn, Hà Nội - Vinh và đoạn Phan Thiết - Dầu Giây đầu tư theo quy mô 4 làn hoàn chỉnh, nền đường rộng tối thiểu 22m, giải phóng mặt bằng theo quy mô 6 làn, lý do do đây là các đoạn có nhu cầu vận tải lớn, các đoạn còn lại đầu tư theo quy mô 4 làn hạn chế. Kinh phí đầu tư cho phương án 1 vào khoảng 229.829 tỷ đồng.
Phương án 2, giai đoạn 1 đầu tư theo quy mô tối thiểu 4 làn, đoạn Hà Nội - Vinh và đoạn Phan Thiết - Dầu Giây vẫn đầu tư theo quy mô 4 làn hoàn chỉnh, nhưng tiến hành giải phóng mặt bằng theo quy mô 4 làn. Kinh phí đầu tư giảm hơn phương án 1 chút ít, ước vào khoảng 223.286 tỷ đồng.
Phương án 3 yêu cầu vốn đầu tư lớn nhất, lên tới khoảng 280.918 tỷ đồng, nhưng lợi thế là lập tức triển khai được theo quy mô quy hoạch của dự án. Trong đó đoạn Pháp Vân - Nghi Sơn đầu tư quy mô 6 làn xe cao tốc, đoạn Nghi Sơn - Dầu Giây đầu tư theo quy mô 4 làn xe cao tốc.
Theo Bộ GTVT, thì nên lựa chọn đầu tư tuyến cao tốc này theo quy mô phương án 1 để phù hợp về nhu cầu vận tải và nguồn vốn có thể huy động.