Đây là động thái đảo ngược đòn áp thuế mới nhất của Tổng thống Mỹ Donald Trump, người đã liên tục đe dọa sẽ áp thuế hàng hóa Trung Quốc và nhiều nước khác - trong đó có cả Mexico - như một chiêu bài để ngã giá trên bàn đàm phán.
Ông Trump - hiện đang thực hiện chiến dịch tái tranh cử dựa một phần vào cuộc chiến thương mại với Trung Quốc - nói rằng động thái trên là nhằm tránh gây tổn hại cho người tiêu dùng ở nước Mỹ, trong thời điểm đang bước vào mùa mua sắm.
"Điều mà chúng tôi làm là trì hoãn nó để người tiêu dùng không bị ảnh hưởng trong mùa mua sắm lễ Giáng sinh" - ông Trump nói trước báo giới trước lúc lên đường tới Pennsylvania - "Chỉ là đề phòng chúng gây ảnh hưởng tới người dân".
Động thái trên xuất hiện sau một cú điện đàm giữa Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer, Bộ trưởng Tài chính Stven Mnuchin và Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc; trong đó các bên nhất trí sẽ thảo luận qua điện đàm trong vòng 2 tuần lễ - theo một tuyên bố mà Bộ Thương mại Trung Quốc đưa ra. Hiện chưa rõ các nhà đàm phán có tổ chức cuộc gặp trực tiếp tại Washington trong tháng tới như dự định hay không.
Ông Trump cùng các cố vấn của mình dường như đã chùn tay khi áp đòn cấm vận, do trong mấy ngày gần đây, nhiều thị trường ở Mỹ đã có dấu hiệu suy giảm.
Trong lúc phát biểu trước báo giới, ông Trump nói các nhà đàm phán của ông đã có cuộc gọi tích cực với các đối tác Trung Quốc, và rằng họ thực sự có thể đạt được một thỏa thuận". Ông chủ Nhà Trắng cũng lên tiếng trấn an các thị trường chứng khoán, nói rằng các thị trường này sẽ "đi lên" vì nhiều lý do, trong đó có cả thông tin về việc trì hoãn đòn áp thuế.
Tuyên bố mà Mỹ đưa ra thực tế đúng là đã giúp cho giá cổ phiếu tăng trở lại, một tín hiệu cho thấy cuộc chiến thương mại gây ảnh hưởng lớn như thế nào đối với các thị trường. Mối quan ngại ngày càng tăng về đà giảm tăng trưởng nền kinh tế thế giới đã phần nào khiến cho Fed ra quyết định giảm tỷ lệ lãi suất hồi tháng trước.
Năm ngoái, ông Trump áp thuế với lượng hàng 250 tỷ USD của Trung Quốc, nhằm vào các nguyên vật liệu và thiết bị sử dụng trong công nghiệp. Hồi đầu tháng này, ông tuyên bố sẽ đánh thuế 10% với lượng hàng 300 tỷ USD của Trung Quốc bắt đầu từ ngày 1/9, gần như áp thuế đối với toàn bộ hàng nhập khẩu từ Trung Quốc vào Mỹ.
"Các vòng đàm phán vẫn tiếp tục, và trong các vòng đàm phán đó, vào ngày 1/9, Mỹ sẽ áp thêm một khoản thuế 10% đối với lượng hàng 300 tỷ USD đến từ Trung Quốc" - ông Trump viết trên Twitter.
Lời đe dọa áp thuế lập tức làm dấy lên nhiều cảnh báo từ cộng đồng doanh nghiệp Mỹ cho rằng giá hàng hóa tiêu dùng sẽ bị đội lên, ảnh hưởng tới người tiêu dùng.
Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ nói trong một tuyên bố rằng họ cũng sẽ loại một số mặt hàng nhất định khỏi danh sách đánh thuế, dựa trên vấn đề sức khỏe, mức độ an toàn và các nguyên nhân về an ninh quốc gia. Một số mặt hàng vẫn sẽ chịu mức thuế 10% bắt đầu từ ngày 1/9, trong đó bao gồm nhiều mặt hàng thực phẩm - từ đậu phộng, pho mát cho tới thịt.
Hơn một nửa số mặt hàng giày dép nhập khẩu từ Trung Quốc cũng nằm trong danh sách đánh thuế từ ngày 1/9, trong khi phần còn lại sẽ bị áp thuế vào ngày 15/12 - theo Hiệp hội các nhà Bán lẻ và Phân phối giày dép Mỹ. Hầu hết các sản phẩm công nghệ - như smartphones, laptop và máy tính bảng - sẽ bị áp thuế từ ngày 15/12, khoảng 52 tỉ USD hàng hóa sẽ bị đánh thuế vào tháng 9.
Hiện nay, ông Trump vẫn tỏ ra không hài lòng vì đàm phán với Trung Quốc không đạt bước tiến và cả tính hiệu quả của đội ngũ đàm phán của ông. Các cố vấn của ông Trump nói rằng thương chiến với Trung Quốc đã kéo dài hơn so với kỳ vọng, ngay cả những người có quan điểm tích cực cũng cho rằng vấn đề này không thể giải quyết trong một sớm một chiều.
