Xem thêm:
Scandal lộ thông tin người dùng: Chính phủ Mỹ bắt đầu điều tra Facebook
Người dùng đang kêu gọi xóa tài khoản Facebook sau vụ rò rỉ thông tin nghiêm trọng
Ngày 17/3, anh Christoper Wylie đã đăng tải một dòng trạng thái trên Twitter với nội dung: “Chúng ta sẽ bắt đầu…”. Nhà khoa học dữ liệu 28 tuổi sắp được các phương tiện truyền thông nhắc tới khi vạch trần vụ rò rỉ thông tin nghiêm trọng trên 50 triệu tài khoản Facebook mà ông đã tham gia với tư cách kỹ sư.
Kỹ sư người Canada đã đóng vai trò là nguồn tin cho nhà báo Carole Cadwalladr trong mục Observe của tờ Guardian trong vòng hơn một năm qua. Anh đã đưa ra bằng chứng về sự hiện diện của công ty phân tích dữ liệu Cambridge Analytica không chỉ trong nhóm vận động tranh cử của Tổng thống Mỹ, mà còn liên quan tới cuộc trưng cầu ý dân về việc tách khỏi Liên minh Châu âu (Brexit).
Sau nhiều tháng các cuộc trò chuyện không được ghi lại, nhà báo Cadwalladr cuối cùng đã thuyết phục được Christopher Wylie ra mặt trước công chúng. Đồng thời bà đã đưa ra ánh sáng việc Cambridge Analytica thu thập dữ liệu của 50 triệu cử tri tại Mỹ và sử dụng hệ thống phân tích để đưa ra các biện pháp vận động cho từng đối tượng.
Bà Cadwwalladr đã ca ngợi anh Wylie “người tố giác đầu tiên vĩ đại” và "ngàn năm có một”. Sau cuộc phỏng vấn độc quyền vào ngày 18/3, bà tiết lộ về quá trình từ khi bỏ học, không có bất kỳ bằng cấp đến khi anh trở thành nhân tố phía sau vụ rò rỉ thông tin lớn nhất lịch sử mạng xã hội.
Một kỹ thuật viên không bằng cấp nhưng thừa tài năng
Theo Guardian, Christopher Wylie sinh trưởng tại bang British Columbia, Canada. Từ nhỏ, anh Wylie đã được chẩn đoán mắc chứng ADHD (hội chứng tăng động giảm tập trung) và chứng khó đọc. Năm 16 tuổi, anh Wyile rời khỏi trường học và không có bất kỳ bằng cấp nào. Nhưng sự hiểu biết về mạng Internet đã giúp anh chứng minh năng lực của mình trong giới chính trị.
Guardian cho biết anh Wylie đã làm việc tại văn phòng của lãnh đạo phe đối lập ở Canada vào năm 17 tuổi. Và chỉ một năm sau, anh đã “biết tất cả về dữ liệu” từ cựu Thủ tưởng Mỹ, Barrack Obama. Đến năm 19 tuổi, anh đã tự học lập trình. Năm 20 tuổi, anh chuyển đến Anh để học luật tại Trường Kinh tế London.
Trong thời gian học tập và nghiên cứu, anh Wylie làm việc cho đảng Dân chủ Tự do của Anh và cho biết đã giúp đỡ Đảng này “nâng cấp cơ sở dữ liệu cũng như nhắm tới từng đối tượng cử tri”.
Sau thời gian làm việc cho đảng Dân chủ Tự do, Wylie đã được giới thiệu tới SCL Group, một công ty con thuộc quyền sở hữu của Cambridge Analytica.
Kinh nghiệm làm việc đã gợi cho anh Wylie suy nghĩ về “những đặc điểm tính cách có thể là nguyên nhân dẫn tới các hành vi chính trị”. Quan điểm này của anh gây được sự cho ý cho Giám đốc điều hành Cambridge Analytica, Alexander Nix. Ông nhanh chóng mời anh Wylie một công việc coi là cơ hội “kiểm tra những ý tưởng điên rồ của anh.”
Tới lúc này, Wylie mới bước chân vào SQL Group, công ty đóng vai trò quan trọng trong chiến lực truyền thông trong giới chính trị ở Anh và Mỹ, cũng tiến hành các phương thức chi phối-tâm lý cử tri trong các cuộc bầu cử trên toàn thế giới.
Quan hệ với cựu Cố vấn tổng thống Mỹ, Steve Bannon
Theo anh Wylie, ông Steve Bannon, người về sau đã trở thành biên tập viên của Breitbart News khi ông Donald Trump đã dẫn đầu danh sách ứng cử năm 2016, đã kể về công tác vận động bầu cử của SCL Group khi ông này ngồi trên máy bay cùng một chuyên gia chiến tranh thông tin (cyberwarfare).
Ông Bannon đã đề cập đến việc sử dụng quỹ đầu tư thanh khoản của tỷ phú Robert Merce. Ông Robert sau đó đã có cuộc gặp mặt với Wylie và Nix để bàn về việc tháo gỡ rắc rối với ngân hàng cho công ty Cambridge Analytica.
Ông Bannon cuối cùng đã trở thành ông chủ của Wylie. Họ đã hợp tác với công ty Aleksandr Kogan, Giáo sư chuyên ngành tâm lý học thuộc Đại học Cambridge. Qua đó, ông Kogan sẽ thu thập dữ liệu của người dùng dựa trên một ứng dụng trên Facebook. Dữ liệu thu được sẽ được hệ thống phân tích để đưa ra phương thức vận động cử tri phù hợp.
Anh Wylie nói: “Chúng tôi đã khai thác lỗ hổng của Facebook để thu thập dữ liệu hàng triệu tài khoản, và xây dựng những mô hình cho phép khai thác tất cả những điều chúng tôi đã biết về người dùng và nhắm đúng tâm lý của họ. Đó là cơ sở để công ty duy trì hoạt động.”
Năm 2014, Christoper Wylie rời khỏi Cambridge Analytica và gửi một báo cáo để khiến Facebook thay đổi nhận thức về bảo mật thông tin vào năm 2016. Anh cho biết: “Tất cả những tôi phải làm là đánh dấu một ô trống, ký nó và gửi lại”. Trong bức thư hồi đáp, các luật sư của Facebook đã trả lời rằng “Facebook đã chẳng làm gì để lấy lại số dữ liệu đó.”
Sau khi vụ rò rỉ thông tin được Guardian đăng tải, Facebook đã đóng tài khoản của Cambridge Analytica vào ngày 16/3. Ngoài ra mạng xã hội lớn nhất thế giới cũng chặn luôn tài khoản Facebook và Instagram của anh Wylie.
Christopher Wylie thực sự là người như thế nào?
Bà Cadwallardr của tờ Guardian mô tả anh Wylie là người “Thông minh, hài hước, có đôi chút xấu tính, sâu sắc, hăng hái, đầy thuyết phục. Một bậc thầy kể chuyện, nhà chính trị và chuyên gia phân tích thông tin.” Bà nói thêm Wylie là người ăn chay đồng tính đã tạo nên “công cụ tâm lý chiến của ông Steve Bannon.”
Những gì đề cập trong nội dung bài viết có thể chưa nói hết về Christopher Wylie, "người tố giác đầu tiên vĩ đại” nhưng hành động của anh đã được Edward Snowden (cựu chuyên gia phân tích đã rời khỏi CIA) công nhận. Ông Snowden cho rằng:
