Chậm giải ngân gói tín dụng nông nghiệp CNC: Ngân hàng nhà nước nói gì?

Tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 7 diễn ra chiều qua (3/8), đề cập đến gói tín dụng 100.000 tỷ đồng từ nguồn vốn huy động của các ngân hàng thương mại (NHTM) để cho vay phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch có tiến độ giải ngân rất thấp, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN, bà Nguyễn Thị Hồng cho biết, sau khi có Nghị quyết 30 vào tháng 3/2017, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành quyết định cũng như văn bản chỉ đạo các NHTM, tổ chức tín dụng (TCTD) triển khai thực hiện chương trình này.

Cụ thể, ngày 24/4, NHNN đã ban hành quyết định về chương trình cho vay khuyến khích phát triển NNCNC. Tiếp đó vào 27/4, Thống đốc NHNN đã có văn bản chỉ đạo các tổ chức tín dụng dành nguồn vốn để thực hiện cho vay chương trình này. Hiện nay, dư nợ của các NHTM cho vay theo chương trình này vào khoảng 32.000 tỷ đồng.

Qua phản ánh của các NHTM, đây là chương trình mới, được triển khai từ tháng 3, hiện nay các NHTM cũng đang hoàn thiện văn bản hướng dẫn đối với chi nhánh trong hệ thống để triển khai chương trình này. Về phía khách hàng, họ cũng đang tìm hiểu chương trình này, nên chưa nộp hồ sơ vay vốn do còn phải đối chiếu với tiêu chí nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch theo Nghị quyết 30. Còn đối tượng khách hàng trong khu vực ứng dụng NNCNC cũng chưa phát sinh vay ngân hàng.

Phó Thống đốc NHNN cho biết thêm "Chúng tôi cũng thấy được một số khó khăn khi triển khai chương trình này", cụ thể:

Thứ nhất là số lượng DN được cấp giấy chứng nhận DN NNCNC, ở khu, vùng ứng dụng NNCNC còn hạn chế. Do đối tượng hạn chế nên dư nợ cho vay lĩnh vực này chưa thể đẩy nhanh.

Thứ hai, người dân và DN chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản hình thành trên đất nông nghiệp để phục vụ cho sản xuất nông nghiệp làm thủ tục đăng ký giao dịch bảo đảm vốn vay của ngân hàng. Tại Nghị quyết 30, Chính phủ đã giao Bộ TN&MT ban hành hướng dẫn này. Đối với lĩnh vực cho vay NNCNC và nông nghiệp sạch, xét về rủi ro, thì giá trị đầu tư rất lớn. Ở Việt Nam cũng chưa có công cụ phòng ngừa, chính sách bảo hiểm chưa rộng rãi, thị trường tiêu thụ chưa ổn định khiến DN và người dân còn e ngại trong việc đầu tư sản xuất vào lĩnh vực này. Thời gian tới, NHNN sẽ phối hợp với các bộ ban ngành để thúc đẩy triển khai chương trình này.

Chính phủ đã nhận được báo cáo đề xuất của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Nam, của UBND tỉnh Thái Bình, cho các địa phương thí điểm thực hiện Nhà nước đứng lên thuê đất của dân sau đó Nhà nước cho DN thuê lại chính đất mà Nhà nước đã thuê của dân. Hiện nay, Ban Cán sự Đảng đã yêu cầu các bộ ngành báo cáo tập hợp sau đó báo cáo Bộ Chính trị. Đây là một chủ trương lớn để tháo gỡ.

Thứ ba, vì đất thuê, nên DN nông nghiệp không thể nào có sở hữu đất đai như mong muốn của DN được, ngay cả vấn đề thế chấp để vay vốn, tài sản xây dựng trên đất thuê, NHTM cũng đang vướng mắc. Thủ tướng đã giao cho Bộ NN&PTNT xây dựng tiêu chí xác định DN NNCNC, giao Bộ TN&MT đề xuất với Chính phủ sửa các thông tư liên quan đến tài sản đầu tư trên đất thuê để tạo điều kiện cho DN được thế chấp, cả vấn đề liên quan đến đất thuê của dân, cả vấn đề liên quan đến tài sản xây dựng trên đất và liên quan đến thị trường nữa.

Các bộ, ngành, đặc biệt Bộ NN&PTNT vừa qua rất tích cực trong việc tìm kiếm thị trường để các DN đưa sản phẩm nông nghiệp ra nước ngoài. Ngay cả chuyến Thủ tướng đi thăm chính thức Hoa Kỳ, thì chính thức đã có sản phẩm của nông nghiệp Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Mỹ, sang châu Âu, Đức, Hà Lan. Đây là những tín hiệu thị trường rất tốt, chúng ta phải có sản phẩm, quy mô, và đặc biệt là vấn đề chế biến.

Về vấn đề ghi giá tài sản đầu tư trên đất, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà bổ sung thêm, hiện nay Bộ TN&MT cho rằng đầu tư NNCNC thì các tài sản trên đất cũng phải đầu tư rất lớn. Chúng tôi đã dự thảo thông tư để khẳng định, ghi nhận tài sản có góc độ pháp lý đó. Hiện nay đang lấy ý kiến Bộ Tư pháp, và một số bộ, ngành, trong thời gian sớm sẽ ban hành thông tư hướng dẫn này. Đương nhiên, như đồng chí Phó Thống đốc nói, cần theo các cơ chế khác, chẳng hạn như các quỹ rủi ro... nhưng đóy là yêu cầu đặt ra với ngân hàng. Còn đối với giác độ tài sản trên đất thì Bộ TN&MT đã tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và chúng tôi hoàn toàn thống nhất về sự cần thiết này và sẽ trình, ban hành sớm.