Bí thư Đà Nẵng 39 tuổi: “Không chỉ vì Xuân Anh là con ông Nguyễn Văn Chi cứ thế lên làm“

9 giờ sáng thứ Bảy 17/10, tức đúng 17 tiếng đồng hồ sau khi Đại hội Đảng bộ TP Đà Nẵng lần thứ 21 bế mạc, ông Nguyễn Xuân Anh, tân Bí thư Thành ủy Đà Nẵng đã dành cho báo Infonet cuộc trả lời phỏng vấn độc quyền ngay tại nhà riêng do là ngày nghỉ.

PV: Chiều hôm qua, đang diễn ra phiên bế mạc Đại hội thì tôi được Ban Biên tập yêu cầu cố gắng làm cuộc phỏng vấn độc quyền đối với ông. Thực tình lúc đó tôi nghĩ, ngoài vài câu trả lời bên lề Đại hội, chẳng ai “khùng” mà đi trả lời phỏng vấn độc quyền của báo chí ngay sau khi vừa nhậm chức, vì sẽ rất dễ đưa ra những phát ngôn bị "hớ” do chưa có sự chuẩn bị kỹ càng.

Tuy nhiên, sau khi nghe bài phát biểu bế mạc Đại hội của ông, tôi có cảm giác ông mạnh mẽ đưa ra những “tuyên ngôn”, thậm chí là “tuyên chiến” khi nhận trọng trách Bí thư Thành ủy Đà Nẵng. Vì vậy mà sáng nay tôi mạnh dạn gọi điện, thực lòng là rất mong thực hiện cuộc phỏng vấn để hoàn thành nhiệm vụ với tòa soạn, nhưng cũng thấy hơi bất ngờ khi được ông nhận lời ngay và mời đến nhà uống trà vào buổi sáng thứ Bảy mà lẽ ra ông phải dành cho gia đình, vợ con. Tôi sẽ đặt câu hỏi một cách thẳng thắn và cũng mong được ông trả lời thẳng thắn. Có cái nào chưa tiện trả lời thì ông cứ nói là chưa thể trả lời được hoặc là hẹn một dịp khác!

Ông Nguyễn Xuân Anh: Khi được bầu giữ chức Bí thư Thành ủy Đà Nẵng tại phiên họp thứ nhất của Ban chấp hành, cảm giác của tôi lúc đó phải nói là rất đỗi tự hào, hạnh phúc. Thực sự tôi có quá ngạc nhiên lắm không, thì tôi nghĩ là cũng không quá ngạc nhiên lắm. Tình cảm chủ đạo trong tôi lúc đó là một niềm hạnh phúc, vinh dự rất lớn cho cá nhân mình, cho gia đình mình, cho tập thể đã tín nhiệm và thậm chí là sự tín nhiệm của cấp trên, Bộ Chính trị đồng ý giới thiệu tôi làm Bí thư Thành ủy Đà Nẵng.

Việc chuẩn bị để làm Bí thư Thành ủy thì TP cũng đã làm theo đúng quy trình, có thời gian chuẩn bị và đã trải qua những quy trình hết sức chặt chẽ theo quy định của TƯ. Đến lúc được bầu làm Bí thư Thành ủy thì tất cả quy trình được tuân thủ một cách nghiêm ngặt. Nói như thế nhưng cũng phải nói là về mặt tâm tư, tình cảm thì tôi thấy rất hạnh phúc, rất phấn khởi, rất tự hào. Cảm xúc đầu tiên là như thế.

Chiều hôm qua về cũng rất mệt mỏi vì đã trải qua thời gian chuẩn bị Đại hội rất dài, rồi anh em đến chúc mừng. Tối hôm qua tôi có một giấc ngủ rất là ngon. Sau hơn một tuần họp hội nghị TƯ 12 rồi về lao vào lo làm sao cho Đại hội thành công, và hôm qua theo đánh giá chung thì Đại hội của TP Đà Nẵng đã thành công tốt đẹp trên tất cả các phương diện chứ không riêng cá nhân tôi đâu, tối hôm qua tôi ngủ một giấc ngon lành.

Sáng nay thức dậy, thấy hôm nay ngày 17/10, mình là Bí thư của Thành ủy Đà Nẵng, cảm giác rất là sung sướng, hạnh phúc. Nhưng lập tức trước mắt là thấy ngay áp lực hết sức nặng nề, trọng trách sắp tới rất lớn. Vui đấy, nhưng lo còn gấp bội.

Còn tâm trạng chung thì tôi nghĩ ai cũng sẽ như tôi thôi. Được bầu giữ trọng trách cao nhất của một TP thì sẽ không ai mà không hạnh phúc cả. Rất thực lòng như thế. Hạnh phúc nhưng cũng thấy rất là nặng nề, thấy ngay áp lực. Có lẽ áp lực này rồi sẽ vào trong cả giấc ngủ nữa kia chứ không phải là bình thường. Tối hôm qua có lẽ do Đại hội kết thúc nên mình ngủ một giấc rất ngon, nhưng những giấc ngủ sắp tới đây tôi nghĩ không phải là dễ dàng đâu. Nó đi vào cả trong giấc ngủ. Mình phải làm cái gì đây? Sẽ rất là vất vả!

PV: Có thêm một câu hỏi “cũ” đã có nhiều người đặt ra, và hiện vẫn có nhiều người đang đặt ra. Vì vậy tôi muốn chuyển đến ông câu hỏi thế này: Nếu ba của ông không phải là bác Nguyễn Văn Chi (nguyên Bí thư Tỉnh ủy QN-ĐN, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương) thì ông có nghĩ mình sẽ được bầu giữ chức Bí thư Thành ủy Đà Nẵng vào thời điểm hiện nay không?

Ông Nguyễn Xuân Anh: Có lẽ đó là câu hỏi mà nhiều người sẽ đặt ra với tôi. Tôi từng trả lời là tôi không phủ nhận truyền thống gia đình. Truyền thống gia đình rất là quý báu. Có gia đình tôi, có ba tôi thì đương nhiên là sự quan tâm, ủng hộ, giúp đỡ sẽ tốt hơn. Nhưng để nói nhờ có ba mà tôi mới được bầu làm Bí thư Thành ủy Đà Nẵng thì cũng chưa phải là đúng lắm.

Vì thực ra ba tôi nghỉ hưu 5 năm rồi chứ không phải đang đương chức. Ông đã nghỉ hưu trọn một nhiệm kỳ, năm nay đã 70 tuổi rồi. Trong suốt thời gian ấy thì sự ủng hộ về mặt tinh thần giữa người cha dành cho người con là chính, còn sự can thiệp, sự tác động này kia thì hầu như không có. Bởi vì ba đã là một người quan chức lãnh đạo về hưu; và cũng không sống với tôi thường xuyên, nên chủ yếu là ủng hộ về mặt tinh thần, giúp đỡ, khuyên răn.

Và tôi nghĩ những cố gắng của bản thân cũng phải được ghi nhận. Cho dù tôi có là con của ai đi nữa, ba tôi có làm gì đi nữa, nhưng nếu tự bản thân tôi không nỗ lực, không phấn đấu và không đảm bảo một trình độ nhất định cả về trình độ năng lực, sự hiểu biết, phẩm chất đạo đức, truyền thống gia đình… thì cũng không được. Điều đó kết hợp nhiều yếu tố lắm chứ không phải chỉ vì Xuân Anh là con ông Nguyễn Văn Chi, cứ thế là lên làm. Còn nhiều người là con các vị lãnh đạo khác nữa, mình cũng chỉ là một thiểu số thôi. Có rất nhiều đồng chí là Ủy viên Bộ Chính trị, thậm chí còn lớn hơn cả ba tôi nữa. Thì mỗi người một chí hướng mà.

Tôi nghĩ ở độ tuổi này, 39 – 40 tuổi, làm Bí thư Thành ủy Đà Nẵng, bởi vì cũng chưa có tiền lệ nên mọi người thấy là trẻ. Nhưng tôi nghĩ chúng ta phải nên quen dần với việc thế hệ trẻ ngày càng tiếp cận, tiếp quản những vị trí quan trọng để sẵn sàng gánh vác trọng trách của đất nước. 5 – 10 năm nữa thì thế hệ cha anh sẽ qua đi. 5 – 10 năm nữa sẽ không còn những người từng tham gia kháng chiến tham gia vào bộ máy lãnh đạo. Lúc đó là thời điểm của thế hệ trẻ. Ở nhiều địa phương, tôi thấy cán bộ trẻ làm Bí thư ngày càng nhiều, lớn hơn tôi vài tuổi rất phổ biến. Tôi nghĩ Bộ Chính trị tin tưởng giới thiệu tôi làm Bí thư Thành ủy; cán bộ chủ chốt ở đây giới thiệu tôi, qua hai vòng giới thiệu TƯ rất tập trung. Tôi nghĩ là người ta có niềm tin ở mình

PV: Năm 2011, tại Hội thảo về ý tưởng xây dựng và phát triển Đà Nẵng thì ý tưởng xây dựng Đà Nẵng trở thành “TP sống tốt”, “TP đáng sống” lần đầu tiên được TS Trần Du Lịch đưa ra, sau đó trở thành mục tiêu phấn đấu của Đà Nẵng những năm qua. Tuy nhiên Đại hội Đảng bộ TP Đà Nẵng lần thứ 21 đưa ra chủ đề xây dựng Đà Nẵng giàu đẹp, an bình, văn minh, hiện đại; trong đó “an bình” nổi lên như một điểm mới, một mục tiêu mới của Đà Nẵng. 

Ông Nguyễn Xuân Anh: Bài phát biểu đó thực ra đầu tiên là do Văn phòng Thành ủy chuẩn bị, thư ký của tôi làm lại, chuyển cho tôi trình ra Ban Thường vụ. Tuy nhiên sau đó tôi viết lại. Bài đầu tiên tôi viết trước khi tôi đi dự Hội nghị TƯ 12. Gần như tôi thay đổi khoảng 60% nội dung. Đoạn sau hoàn toàn viết lại so với bài trình ra Ban Thường vụ để cho ý kiến. Sau khi họp TƯ về, còn hai ngày trước khi Đại hội thì tôi viết lại lần nữa. Những cái tôi mới đưa vào trong bài phát biểu bế mạc là những cái tôi đã suy nghĩ cả một thời gian dài. Có những cái tôi sửa, thay đổi liên tục. Trong đầu suy nghĩ ra ý tưởng gì là phải ghi lại ngay để khỏi quên.

Trong bài phát biểu bế mạc, tôi không nói theo ý tưởng của bất kỳ ai cả. Cũng không sao chép lại ở đâu cả. Tôi chỉ suy nghĩ thế nào thì thể hiện nó ra như thế. Tôi nghĩ những suy nghĩ đó phải là quan điểm xuyên suốt. 

Ở một người lãnh đạo với tư cách Bí thư Thành ủy thì phải làm được những việc như thế. Đó là những gì tôi suy nghĩ, tôi rút ruột ra để viết, vì tôi nghĩ đó sẽ là bài phát biểu mà người ta rất quan tâm đối với một Bí thư mới, còn tái cử thì có lẽ họ ít để ý hơn.

PV: Như vậy bài phát biểu cho tới khi ông trình bày trước Đại hội là chưa trình ra Thường vụ?

Ông Nguyễn Xuân Anh: Trước đó đã trình ra Thường vụ chứ, nhưng sau đó tôi chỉnh sửa rất nhiều. Và tôi nghĩ là tôi có cái quyền được chỉnh sửa. Những cái chung, cốt lõi thì tôi không nói, nhưng những cái tứ riêng thì tôi có điều chỉnh. Với tư cách Bí thư phát biểu bế mạc thì tôi nghĩ tôi có quyền được chủ động trong việc chuẩn bị bài phát biểu của mình.

PV: Vừa có quyền nhưng cũng vừa có trách nhiệm?

Ông Nguyễn Xuân Anh: Đúng vậy, vừa có quyền nhưng qua cái quyền đó cũng thể hiện trách nhiệm của mình đối với bài phát biểu và những vấn đề được nêu trong đó!

PV: Trong bài phát biểu, ông có nói một ý rất quan trọng. Đó là “phải biết sửa sai để làm đúng”. Theo ông, nhiều điều Đà Nẵng cần phải sửa sai để làm đúng trong thời gian tới là gì?

Ông Nguyễn Xuân Anh: Tôi không ám chỉ bất chứ cái cụ thể nào, nhưng tôi nghĩ với tập thể mới, Ban Chấp hành mới, Thường vụ mới, qua quá trình công tác, nghiên cứu, xem xét cái gì chưa phù hợp thì phải mạnh dạn sửa để cho đúng, chứ không phải sửa vì một mục đích nào khác, không vì mục đích phản bác ai cả. 

Tôi nghĩ, cái gì sai mình sửa thành đúng thì chỉ có tốt thôi. Và phải dũng cảm làm việc đấy, chứ không phải tôi sửa việc đấy để phục vụ lợi ích, mục đích cá nhân tôi. Nghĩ như thế là không đúng. Miễn sao nó phục vụ cho lợi ích của TP này, của nhân dân này thì mình phải quyết tâm làm. 

Nói thật là tôi không ngại va chạm đâu. Tôi rất không ngại cái việc đó, vì tôi không làm cái gì cho cá nhân mình cả nên tôi không bao giờ ngại. Miễn sao cái gì nó sai, nó không phù hợp, không đúng, không phục vụ cho lợi ích của TP này thì phải sửa!

PV: Nhưng muốn sửa sai thì phải thấy cho được cái sai. Vậy ông có thể điểm danh một vài cái mà ông cho là chưa phù hợp và Đà Nẵng cần phải sửa không?

Ông Nguyễn Xuân Anh: Ví dụ việc huy động các nguồn lực, kêu gọi đầu tư vào Đà Nẵng. Thời gian qua, ngay cả Báo cáo chính trị cũng nói rõ, là làm chưa tốt. Thu hút vốn FDI chưa tốt. 

Các nguồn lực mà mình khai thác chủ yếu dựa vào tài nguyên, khoáng sản thô là chính, chứ còn phát triển có chiều sâu và bền vững thì chưa. Thu hút các dự án FDI lớn vào TP có thể nói là chưa đạt yêu cầu. Với vị thế là một TP trung tâm của khu vực, cái gì cũng dẫn đầu, chỉ số năng lực cạnh tranh rồi cải cách hành chính…, cái gì cũng nhất nước cả, tại sao thu hút đầu tư lại thua kém rất nhiều?

Tôi đi họp, gặp lãnh đạo các địa phương, nhìn báo cáo thu chi ngân sách của họ, nhất là một số địa phương lớn, cảm thấy chạnh lòng về Đà Nẵng. Nếu không có hướng đi đúng thì sẽ rất khó khăn. Ý chung là như vậy, còn những cái cụ thể thì thời gian sẽ trả lời. Cái chung của TP như vậy ai cũng thấy cả, nên phải thay đổi. Nếu không thì Đà Nẵng sẽ bị chệch đường hẳn đi, sẽ rất khó khăn!

PV: Cũng trong bài phát biểu, ông khẳng định “không có quyền lực ngoài pháp luật” và “không cho phép các cấp ủy viên lợi dụng chức vụ để vun vén cho cá nhân”. Ông có biện pháp gì để biến sự “không cho phép” bằng lời nói đó trở nên có hiệu lực thực sự trong thực tiễn?

Ông Nguyễn Xuân Anh: Trong bài phát biểu tôi đã nêu rõ, chức vụ là do Đảng phân công chứ chức vụ đó không phải là của cá nhân nào cả, của gia đình nào cả. Không phải của nhà mà đem ra phân phát. Đảng phân công cho anh vị trí đấy, anh phải đảm đương cho tốt. Mỗi cấp ủy viên có một chức vụ, quyền hạn nhất định. Chức vụ đi đôi với quyền hạn nhất định, nên phải làm sao luôn nêu cao tính tiên phong, gương mẫu.

Tôi nghĩ, trước hết là người đứng đầu của Đảng bộ TP này phải gương mẫu. Trước hết và ít ra là anh phải gương mẫu cái đã. Anh nói cho bản thân anh làm nữa chứ không phải anh nói cho người khác làm, các đồng chí làm đi nhé, còn tôi thì không! Không có cái việc đó. Trước hết người đứng đầu phải đi đầu trong tất cả. Tiêu cực, tham nhũng, lãng phí… thì mình tránh xa, không làm những việc đó. Từ đó mới có sức lan tỏa.

Trước hết phải là như thế, và sử dụng các cơ quan tham mưu, giúp việc, các cơ quan chuyên môn để giúp mình trong việc phòng chống tình trạng tiêu cực, tham nhũng mà hiện nay, theo đánh giá thì không phải ít đâu. Điều đó gây nhức nhối lắm, người dân mất lòng tin. Tôi rất không hài lòng với cái diễn biến như thế. 

Tôi nghĩ, bất cứ người lãnh đạo nào, ở bất cứ vị trí nào, cũng phải sống và làm việc theo pháp luật, không được chệch ra khỏi các quy định của luật pháp. Phải thượng tôn pháp luật. Các nước phát triển sở dĩ người ta phát triển là vì người ta tuân thủ pháp luật. Pháp luật quy định thì anh phải chấp hành, bất kể anh là ai.

Tôi nghĩ trong thời gian tới, tư tưởng đó phải được quán triệt trong cán bộ, đảng viên và nhân dân TP Đà Nẵng. Sẽ không chấp nhận việc lợi dụng vị trí, chức quyền để vun vén cho cá nhân, lợi ích riêng là chính còn lợi ích chung thì ít. Phải luôn luôn đặt lợi ích chung lên trên lợi ích riêng. Trong cái chung nó có cái riêng. Còn anh đặt lợi ích riêng lên trên hết thì không bao giờ có cái chung cả. Tôi đảm bảo ông nào cũng nghĩ tới cái riêng thì không bao giờ có cái chung. Chắc chắn như vậy. Tôi nói đây không phải là nói cho nó hay mà trong tâm nguyện của tôi như thế. Tôi nghĩ TP Đà Nẵng phải phát triển theo hướng như thế!