Ba điểm “không thể nhượng bộ” đang cản trở thỏa thuận hòa bình Ukraine của ông Trump

Dù còn “một vài điểm bất đồng”, Tổng thống Donald Trump vẫn ca ngợi “tiến triển tuyệt vời” mà đội ngũ của ông đã đạt được trong nỗ lực chấm dứt chiến tranh Nga-Ukraine.

Trước đó, nhà ngoại giao hàng đầu của ông, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio, cũng tỏ ra lạc quan không ngừng sau các cuộc đàm phán “rất tích cực” về Ukraine diễn ra tại Geneva vào cuối tuần qua. Ông khẳng định: “Những vấn đề còn lại không phải là không thể vượt qua”.

Trong khi đó, khi một đặc phái viên quân sự Mỹ gặp các quan chức Nga tại Abu Dhabi, thậm chí đã có tuyên bố rằng “Ukraine đã đồng ý với thỏa thuận hòa bình”, mặc dù “vẫn còn một số chi tiết nhỏ cần được giải quyết”.

Đó là cách nhìn đồng nhất và lạc quan mà chính quyền Trump đang truyền tải về các cuộc đàm phán khó khăn và nhạy cảm đang diễn ra nhằm xây dựng một quan điểm chung giữa Mỹ, Ukraine và châu Âu về cách thức chấm dứt chiến tranh tại Ukraine.

Tuy nhiên, theo một nguồn tin cao cấp Ukraine có kiến thức trực tiếp về các cuộc đàm phán, vẫn còn những khoảng cách đáng kể giữa những gì chính quyền Trump yêu cầu Ukraine và những gì chính quyền đang chịu áp lực tại Kiev sẵn sàng chấp nhận.

Nguồn tin này tiết lộ với kênh CNN từ thủ đô Kiev, đồng ý với các quan chức Trump rằng “một sự đồng thuận” thực sự đã đạt được về hầu hết các điểm được nêu trong 28 đề xuất hòa bình của Mỹ bị rò rỉ tuần trước.

Nhưng nguồn tin này cho biết rằng, không phải chỉ còn “vài điểm bất đồng nhỏ”, mà vẫn còn ít nhất ba lĩnh vực quan trọng mà khác biệt đáng kể tồn tại – những khác biệt có thể quyết định thành bại của nỗ lực đàm phán chấm dứt xung đột.

Thứ nhất, vấn đề nhạy cảm về việc Ukraine có nhượng lại các vùng lãnh thổ chủ chốt ở khu vực Donbass miền Đông Ukraine, vốn bị Nga sáp nhập nhưng chưa hoàn toàn kiểm soát, bao gồm “vành đai pháo đài” của các thị trấn và thành phố được phòng thủ nghiêm ngặt, vốn được coi là then chốt cho an ninh Ukraine.

Các đề xuất trước đây của Mỹ yêu cầu Ukraine bàn giao đất này để trở thành khu vực phi quân sự do Nga quản lý. Nguồn tin Ukraine nói rằng đã có “một số tiến triển” về đề xuất này, nhưng chưa có quyết định nào về nội dung hoặc cách diễn đạt trong bản dự thảo. “Rất sai nếu nói rằng hiện nay chúng tôi đã có phiên bản được Ukraine chấp nhận”, nguồn tin bổ sung.

Thứ hai, đề xuất gây tranh cãi của Mỹ về việc Ukraine hạn chế quân đội ở mức 600.000 binh sĩ – con số được nêu trong kế hoạch 28 điểm – cũng vẫn đang được thảo luận. Nguồn tin Ukraine cho biết một con số mới cao hơn đã được bàn đến, nhưng Kiev vẫn muốn thực hiện thêm một số thay đổi trước khi đồng ý giới hạn này.

Thứ ba, về vấn đề Ukraine từ bỏ tham vọng trở thành thành viên NATO, nguồn tin cho biết yêu cầu này vẫn không thể chấp nhận. Việc nhượng bộ này sẽ tạo “tiền lệ xấu” và về cơ bản trao cho Nga quyền phủ quyết đối với liên minh quân sự phương Tây mà nước này thậm chí còn chưa phải thành viên.

Cả ba vấn đề – nhượng lãnh thổ bị sáp nhập, phi quân sự hóa Ukraine và loại trừ vĩnh viễn khỏi NATO – đều là những yêu cầu được Moscow đưa ra nhiều lần. Việc giải quyết theo hướng có lợi cho Nga cũng là điều kiện chính của Moscow để chấm dứt chiến dịch của họ.

Nhưng cả ba điểm này cũng là “lằn ranh đỏ” nhạy cảm và lâu dài đối với Ukraine. Việc chính thức từ bỏ bất kỳ điểm nào trong số này là yêu cầu cực lớn và tiềm ẩn rủi ro đáng kể cho các nhà lãnh đạo Ukraine nếu thực hiện.

Dù chính quyền Trump có trình bày thế nào, đây không hề chỉ là “vài điểm bất đồng còn lại”, hay “chi tiết nhỏ cần được giải quyết”.

Theo CNN