Người Việt Nam từ lâu đã quen cài thêm những ứng dụng gõ tiếng Việt trên máy tính. Windows cũng có bộ gõ tiếng Việt tích hợp sẵn, nhưng bộ gõ này lại “một mình một chuẩn”, không tương thích 2 kiểu gõ phổ biến nhất là VNI và Telex.
Hiện ứng dụng gõ tiếng Việt phổ biến nhất trên hệ điều hành Windows là Unikey của tác giả Phạm Kim Long. Tuy hoạt động tốt, Unikey vẫn là một ứng dụng cài thêm bên ngoài, không được tích hợp sẵn trong Windows. Trên Windows 10, Unikey thường yêu cầu phải có quyền quản trị mới có thể chạy được, điều này cũng gây phiền phức với người dùng không thành thạo.
Điều này sẽ sớm thay đổi khi Microsoft cải tiến bộ gõ tiếng Việt tích hợp trong Windows 10. Cụ thể, ở bản cập nhật Windows 10 May 2019, Microsoft đã tích hợp thêm kiểu gõ Telex và VNI cho bộ gõ tiếng Việt. Sau khi cập nhật, người dùng có thể chọn 1 trong 2 kiểu gõ này, bên cạnh kiểu “Vietnamese QWERTY” có từ trước.
Windows 10 đã được bổ sung kiểu gõ Vietnamese Telex và Vietnamese Number Key-based (VNI) trong bản cập nhật May 2019.
Trải nghiệm nhanh của Zing.vn cho thấy bàn phím mới hoạt động rất nhẹ, tốc độ nhận ký tự không khác gì ứng dụng Unikey. Tuy nhiên bàn phím tích hợp chưa có tính năng tự động sửa lỗi như trên Unikey, do vậy nếu gõ hỗn hợp cả tiếng Việt và tiếng Anh thì những từ tiếng Anh sẽ không được tự sửa lại như khi sử dụng Unikey.
Việc tích hợp kiểu gõ tiếng Việt thông dụng vào Windows 10 có nhiều lợi ích cho người dùng. Bên cạnh khả năng chạy mà không cần cài đặt thêm ứng dụng, bộ gõ chính thức có thể mở ra khả năng kiểm tra ngữ pháp, chính tả tốt hơn trong các phiên bản cập nhật Windows sau.
Bên cạnh đó, nhiều chương trình trên Windows 10 hiện nay cũng không tương thích với Unikey do cơ chế bỏ dấu của ứng dụng. Bộ gõ tích hợp sẵn có khả năng tương thích tốt hơn với mọi ứng dụng trên Windows, không bị hạn chế như trước.
Để có bộ gõ tiếng Việt mới, người dùng cần cập nhật lên bản Windows 10 May 2019. Nếu không thể cập nhật từ mục Cài đặt của Windows, bạn có thể tải ứng dụng Update Assistant của Microsoft để ứng dụng tìm bản cập nhật và cài đặt.
Microsoft từng tích hợp bộ gõ tiếng Việt trên Windows từ Windows 95 phiên bản tiếng Việt. Khi đó, Microsoft chỉ tích hợp kiểu gõ VNI. Đây là sáng tạo của kỹ sư Hồ Thành Việt, Việt kiều sống tại Mỹ. Công ty của ông Việt sở hữu bản quyền, quyền sử dụng bảng dấu VNI và nhãn hiệu VNI.
Theo chia sẻ trong một bài phỏng vấn, ông Việt sau đó đã kiện Microsoft. Microsoft đồng ý thỏa thuận với công ty VNI Software và rút kiểu gõ VNI khỏi các phiên bản Windows về sau. Đến nay, Microsoft mới phát hành trở lại bộ gõ tiếng việt tích hợp cùng Windows.
