Hạn chế chuyên môn, không nắm rõ sai phạm cụ thể
Chiều 10/3, TAND TP Hà Nội tiếp tục phần xét hỏi 8 bị cáo liên quan đến vụ cháy chung cư mini ở phố Khương Hạ, quận Thanh Xuân, Hà Nội làm 56 người tử vong, 44 người bị thương.
Trước bục khai báo, bị cáo Chu Xuân Sơn, nguyên phó chủ tịch UBND phường Khương Đình (quận Thanh Xuân, Hà Nội) thừa nhận có một phần trách nhiệm trong việc để công trình vi phạm trật tự xây dựng tồn tại.
Bị cáo Sơn cho biết do mới được điều chuyển công tác lên cương vị Phó Chủ tịch UBND phường Khương Đình nên không nắm rõ hồ sơ công trình vi phạm của Nghiêm Quang Minh, chủ chung cư mini xảy ra hỏa hoạn.
Bị cáo Sơn cho hay, mãi tới thời điểm tham mưu lập quyết định cưỡng chế, ông mới biết công trình của bị cáo Minh sai phạm, nhưng sai cụ thể thế nào bản thân không nắm rõ.
Về quyết định xử phạt hành chính và yêu cầu phá dỡ phần sai phạm, bị cáo Sơn thừa nhận có biết văn bản nhưng không nắm rõ việc chủ đầu tư có thực hiện hay không. Khi UBND quận ra quyết định cưỡng chế, bị cáo cũng có thông tin nhưng khẳng định không được Chủ tịch UBND phường giao nhiệm vụ trực tiếp.
Trước câu hỏi về trách nhiệm trong việc để công trình vi phạm tồn tại, bị cáo Sơn thừa nhận có một phần trách nhiệm nhưng lý giải rằng thời điểm đó ông mới nhận nhiệm vụ, chuyên môn về trật tự xây dựng còn hạn chế, phải “vừa học vừa làm”.
Trước việc bị cáo liên tục viện dẫn hoàn cảnh khách quan, HĐXX truy vấn: "Với thẩm quyền của mình, bị cáo hoàn toàn có thể yêu cầu cấp dưới báo cáo tiến độ triển khai, kiểm tra việc thực hiện. Vậy tại sao bị cáo không làm để nắm bắt, chỉ đạo?"
Bị cáo Sơn thừa nhận với vai trò Phó Chủ tịch phường phụ trách lĩnh vực này, ông có một phần trách nhiệm. Tuy nhiên, ông cho rằng trong vụ án có những nội dung vượt quá thẩm quyền của mình. Dù đã xin ý kiến chỉ đạo nhưng các chỉ đạo nhận được vẫn chung chung, khiến bị cáo chưa thể đưa ra quyết định cụ thể.
HĐXX nhận định sai phạm của công trình đã xuất hiện ngay từ giai đoạn thi công móng. Đây là dấu hiệu vi phạm rõ ràng nhưng cơ quan chức năng vẫn lập biên bản kết luận công trình không vi phạm. HĐXX đánh giá đây là sự lơ là, tắc trách nghiêm trọng của cơ quan quản lý trật tự xây dựng.
Trước khi trả lời các câu hỏi của HĐXX, bị cáo Nguyễn Tuấn Anh, nguyên Phó trưởng Công an phường Khương Đình, gửi lời xin lỗi tới các nạn nhân, gia đình bị mất người thân trong vụ cháy.
Tuấn Anh khai, tháng 3/2021, Công an quận Thanh Xuân bàn giao các hồ sơ về phòng cháy chữa cháy cho công an phường.
Từ năm 2021 đến thời điểm xảy ra vụ cháy (12/9/2023), bị cáo đã liên tục yêu cầu cảnh sát khu vực phối hợp cùng đội PCCC để thực hiện công tác tuyên truyền đối với cư dân sinh sống trong tòa nhà.
Theo bị cáo Tuấn Anh, thấy các căn nhà không có lối thoát nạn thứ 2 nên yêu cầu cảnh sát khu vực vận động cư dân mở lối thoát nạn phòng khi có sự cố.
Bên cạnh đó, bị cáo yêu cầu cảnh sát khu vực vận động người dân xây dựng điểm chữa cháy và các tổ liên gia PCCC.
Tuấn Anh thừa nhận, quá trình giữ chức Phó trưởng Công an phường Khương Đình đã không có những biện pháp, báo cáo quyết liệt về việc đảm bảo an toàn PCCC tại căn chung cư ở phố Khương Hạ.
Trong khi đó, bị cáo Trần Trọng Khang, cựu Đội trưởng Đội Thanh tra xây dựng quận Thanh Xuân (Hà Nội) khai nhận sau khi nắm bắt được các vi phạm của công trình nhà ở của bị cáo Nghiêm Văn Minh, ông đã ra văn bản xử phạt hành chính 15 triệu đồng và yêu cầu chủ đầu tư tháo dỡ phần thi công sai phạm.
Bị cáo Khang khai rằng, bản thân được giao quản lý 11 phường, trong đó có phường Khương Đình. Việc xử lý sai phạm công trình của ông Nghiêm Quang Minh do UBND phường thực hiện, khi hồ sơ được chuyển lên quận, bị cáo mới nắm được thông tin.
Bị cáo thừa nhận trước toà, dù được giao nhiệm vụ giám sát cùng Đội Thanh tra xây dựng về việc tháo dỡ công trình sai phạm chung cư ở phố Khương Hạ, nhưng bị cáo không sát sao quá trình tháo dỡ, dẫn đến sai phạm kéo dài.
“Hàng ngày, bị cáo không nhận được báo cáo thường xuyên, chỉ khi công trình vi phạm đến tầng 7 mới có báo cáo gửi lên”, bị cáo Khang nói và cho biết do tin tưởng vào báo cáo từ UBND phường và các đơn vị trực thuộc nên không tiến hành kiểm tra thêm, dẫn đến việc không nắm được công trình tiếp tục xây dựng lên đến tầng 9.
Trách nhiệm thiếu sót của tổ thanh tra xây dựng
Tại phiên tòa, bị cáo Nguyễn Đình Quân, nguyên Tổ trưởng Tổ Thanh tra xây dựng UBND phường Khương Đình, khai nhận đã nắm được thông tin về số tầng được cấp phép xây dựng của công trình do bị cáo Minh làm chủ.
Theo bị cáo Quân, trong giai đoạn xây dựng chung cư mini từ móng lên tầng 1, bị cáo xuống kiểm tra hai lần: một lần kiểm tra phần móng và một lần kiểm tra vi phạm tại tầng 7.
Bị cáo Quân khai sau khi phát hiện công trình sai phạm tại tầng 7, tổ công tác đã lập hồ sơ vi phạm, báo cáo lãnh đạo phường và Thanh tra xây dựng quận. Sau đó, UBND phường ban hành quyết định đình chỉ thi công, giao tổ công tác phối hợp kiểm tra việc thực hiện đình chỉ. Tuy nhiên, khi UBND quận ra quyết định xử phạt hành chính, bị cáo Minh chỉ nộp phạt tiền mà không thực hiện phá dỡ phần vi phạm.
Trả lời HĐXX về trách nhiệm trong quá trình cưỡng chế, bị cáo Quân cho biết đã phối hợp với UBND phường theo chỉ đạo của lãnh đạo. Tuy nhiên, khi được hỏi về việc lập phương án cưỡng chế, bị cáo phủ nhận được giao nhiệm vụ này, trong khi hồ sơ vụ án thể hiện ngược lại.
Bị cáo Quân xác nhận có vận động bị cáo Minh tự tháo dỡ vi phạm. Tuy nhiên, khi tổ công tác xuống kiểm tra, Minh đã tháo dỡ tầng 7. Sau khi chứng kiến việc Minh tự phá dỡ, bản thân bị cáo Quân tại thời điểm đó phải tham gia thường xuyên công tác giải phóng mặt bằng, thành viên của Tổ thanh tra xây dựng có 5 người thì 3 người là nhân viên hợp đồng không có chuyên môn về xây dựng nên bị cáo không thể quán xuyến hết dẫn đến để công trình của Nghiêm Quang Minh tiếp tục vi phạm.
Chủ tọa nhấn mạnh, nếu bị cáo kiên quyết kiểm tra ngay từ đầu và báo cáo vi phạm mật độ xây dựng lên cấp trên, các cơ quan chức năng có thể vào cuộc kịp thời để ngăn chặn sai phạm. Tuy nhiên, bị cáo đã không thực hiện đầy đủ trách nhiệm, không báo cáo kịp thời để có phương án xử lý, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
Theo cáo trạng, từ ngày 10/3/2021, chung cư mini ở phố Khương Hạ thuộc quản lý của UBND phường Khương Đình, với Công an phường chịu trách nhiệm chính về an toàn PCCC. Trước đó, từ năm 2018 đến 2020, Công an quận Thanh Xuân đã phát hiện nhiều vi phạm PCCC tại tòa nhà, cảnh báo nguy cơ cháy nổ nghiêm trọng.
Ngày 24/6/2020, UBND quận Thanh Xuân đình chỉ hoạt động tầng 1, giao chủ đầu tư và cư dân khắc phục vi phạm, UBND phường và Công an phường giám sát thực hiện. Tuy nhiên, chủ đầu tư và cư dân không chấp hành, trong khi lãnh đạo phường và công an địa phương không có biện pháp đôn đốc, xử lý quyết liệt.
Đêm 12/9/2023, chập mạch điện tại tầng 1 gây hỏa hoạn, khiến 56 người tử vong, 44 người bị thương, thiệt hại hơn 3,2 tỷ đồng.
Xét xử vụ cháy 56 người tử vong: Quanh co lời khai "không biết, không nhớ"
Vụ cháy chung cư mini làm 56 người tử vong: 6 cựu cán bộ phường và quận Thanh Xuân hầu tòa
