Vừa lo đối mặt với dịch bệnh COVID-19, vừa đột ngột xuất hiện thêm độc tố botulinum "khét tiếng" thế giới, có trong thực phẩm chay của thương hiệu Minh Chay (Công ty TNHH hai thành viên Lối Sống Mới). Độc tố botulinum đánh vào hệ thần kinh gây tê liệt khiến người bệnh chịu tổn thương nặng nề. Các bác sĩ cho biết chỉ 1 kg botulinum có thể giết chết 1 tỷ người.
Chỉ trong một thời gian ngắn, đã có tới 9 bệnh nhân (BN) trên cả nước phải nhập viện vì nhiễm độc tố botulinum trong pate Minh Chay. Trong đó, BV Bệnh Nhiệt đới đang chăm sóc, điều trị 2 BN; BV Chợ Rẫy chăm sóc điều trị 5 BN; BV Bạch Mai điều trị 2 BN.
Trao đổi về 2 ca nhiễm độc tố botulinum đang được điều trị tại Khoa Hồi sức tích cực chống độc người lớn của BV Bệnh Nhiệt đới TP.HCM, BS.TS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Giám đốc BV Bệnh Nhiệt đới TP.HCM cho biết hai bệnh nhân này là chị em tuổi trung niên, sống cùng nhau, được nhập viện cấp cứu trong tình trạng cả hai đều bị khó nuốt, không há miệng được, sau đó dẫn tới liệt cơ toàn thân (kể cả cơ hô hấp).
Các BS điều trị phải cho hai BN này thở máy, sau hơn hai tuần điều trị, người em hồi phục tốt hơn, hiện đã cai máy thở ngắt quãng và cử động được chân tay; còn người chị dù đã tỉnh táo nhưng chỉ mới cử động được các đầu chi và mấp máy môi, hiện đang tiếp tục thở máy.
|
|
|
BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu tại Khoa Hồi sức tích cực chống độc người lớn, BV Bệnh Nhiệt đới TP.HCM (Ảnh: Hòa Bình)
|
BS.TS Nguyễn Văn Vĩnh Châu trao đổi với VietTimes: “Tại Việt Nam chưa có huyết thanh kháng độc tố botulinum. Tôi vừa mới liên hệ với Văn phòng WHO tại TP.HCM, họ hứa sẽ liên hệ và trả lời”.
Các BS cho biết Botulinum là một chất độc tác động lên các dây thần kinh, gây liệt kê, chính xác là cơ kiểm soát nhịp tim và nhịp thở, được vi khuẩn C.botulinum sản sinh ra trong quá trình phát triển (theo cách nhân đôi hay sinh bào tử), xâm nhập vào các tế bào thần kinh, ngăn chặn sự giải phóng các chất dẫn truyền từ các đầu dây thần kinh, khiến giao tiếp giữa các tế bào thần kinh không thực hiện được nữa, làm cho các cơ bị tê liệt.
Vi khuẩn C. botulinum là một loài vi khuẩn yếm khí (sống trong môi trường không có không khí). Có khả năng tự tạo ra bào tử nằm lẫn trong đất cát.
Khi có điều kiện thuận lợi là môi trường yếm khí, thường gặp nhất là những thức ăn bị nhiễm vi khuẩn được đóng hộp thì các bào tử này sẽ tái hoạt động trở lại, sinh sản, phát triển và tạo ra botulinum.
Người ăn phải các loại thức ăn bị nhiễm vi khuẩn C. botulinum sẽ bị ngộ độc botulinum dẫn tới các triệu chứng đau bụng, đau cơ, mệt mỏi, nhìn mờ hay nhìn đôi, khô miệng, nói khó, nuốt khó, sụp mi mắt, yếu cơ toàn thân và sau cùng là khó thở, không thở được do liệt các cơ hô hấp. BN phải được điều trị tích cực vài tháng mới có khả năng hồi phục, nhưng vẫn có trường hợp phải chịu tổn thương nặng nề bị liệt cả đời, thậm chí có thể dẫn tới hậu quả xấu nhất là tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Với những bệnh cảnh nguy hiểm như thế, mà chất độc này lại tồn tại trong đồ ăn, hơn nữa lại là đồ ăn chay thường được mọi người nghĩ là an toàn? Khi phóng viên VietTimes liên lạc với công ty Minh Chay, một người trong công ty này cho biết đã có tới hơn 20.000 hũ pate chay được bán ra các tỉnh thành trên cả nước. Và vì quá đông khách hàng nên công ty cần phải lên kế hoạch thu hồi sản phẩm.
 |
|
Sản phẩm Pate Minh Chay nhìn ngon mắt nhưng lại chứa vi khuẩn có độc lực rất mạnh (Ảnh: https://minhchay.com)
|
Không phải chỉ có pate chay, Công ty TNHH hai thành viên Lối Sống Mới còn kinh doanh rất nhiều loại thực phẩm chay khác nữa, trong đó nhiều loại như giò, ruốc nấm, muối vừng… đều đã bán ra toàn quốc.
Liệu có phải chất độc này đã nhiễm vào thực phẩm trong quá trình chế biến? Hay nói khác đi là quá trình chế biến không an toàn? Ngoài pate Minh Chay, liệu các sản phẩm khác của Minh Chay có khả năng gây nhiễm độc? Về vấn đề này, chắc chắn cần cơ quan quản lý An toàn vệ sinh thực phẩm vào cuộc.
Cơ sở Minh Chay đã bị cơ quan chức năng xử lý vi phạm hành chính 17,5 triệu đồng. Mới đây, Chi cục ATVSTP Hà Nội, Công an huyện Đông Anh cũng phối hợp với đoàn kiểm tra của Cục ATTP kiểm tra và lấy 18 mẫu thực phẩm tại Công ty, đưa đến Viện Kiểm nghiệm ATVSTP quốc gia để kiểm nghiệm.
Tuy nhiên, số tiền phạt ít ỏi nói trên có giải quyết được vấn đề, giả sử kế hoạch thu hồi sản phẩm chậm trễ, dẫn tới có thêm BN bị ngộ độc thì sao? Trách nhiệm của Minh Chay ở đâu, tại sao Công ty này chưa lên tiếng về việc đền bù thiệt hại cho khách hàng đã sử dụng sản phẩm của Công ty và bị ngộ độc, ảnh hưởng nguy hiểm tới tính mạng như vậy?
