Bùng nổ dịch vụ OTT truyền hình
Từ năm 2016 đến nay, lần lượt các ứng dụng OTT truyền hình đã ra đời, K+ có MyK+ NOW, SCTV với SCTV VOD, VTVcab có VTVcab ON, VTC có VTC Now, FPT có FPT Play,… và nhiều nhà cung cấp đã bắt đầu thu phí với mức dao động từ 20.000 - 125.000 đồng tùy gói cước. Tuy nhiên, sau một thời gian phát triển bùng nổ và canh tranh quyết liệt, hiện chỉ duy nhất MyK+ NOW đang thu phí, còn gần như các đơn vị cung cấp dịch vụ OTT khác đều đang miễn phí. Nguồn thu duy nhất của các đơn vị đang cung cấp dịch vụ miễn phí này là từ hình thức quảng cáo.
Tại Việt Nam, các chuyên gia cho rằng, dịch vụ truyền hình trả tiền có một số dạng như: Truyền hình cáp, Truyền hình vệ tinh, Truyền hình kỹ thuật số, Truyền hình OTT. Riêng về dịch vụ OTT truyền hình, theo đánh giá của đại diện Cục Phát thanh – Truyền hình và Thông tin điện tử, hiện nay truyền hình OTT ở Việt Nam đang có 4 nhóm tham gia.
Nhóm thứ nhất là các nhà đài như K+, SCTV, VTV chuyển sang hướng làm OTT, lấy Internet làm nền tảng truyền dẫn. Đây có thể coi là sự chuyển dịch so với các nền tảng được các đơn vị này sử dụng trước đó là cáp, vệ tinh.
Nhóm tiếp theo phải kể đến là các đơn vị sản xuất nội dung thuần túy như Cát Tiên Sa, BHD... có thế mạnh sản xuất các chương trình giải trí, muốn xây dựng ứng dụng riêng.
Và nhóm cuối cùng là những đơn vị làm dịch vụ nền tảng (platform) như FPT Play, ZingTV, Clip, VNPT Media... Ngoài ra, trên thị trường hiện nay còn có các “ông lớn” nước ngoài tham gia cuộc chơi như YouTube, Netflix, Iflix.
Tuy nhiên, đó là từ góc độ hình thức, trao đổi với VietTimes, một chuyên gia trong lĩnh vực này cho rằng, nhìn từ góc độ tổ chức nội dung, các đơn vị tham gia thị trường OTT truyền hình đang theo 3 con đường chính.
Đó là cách đặt hàng và mua bản quyền chương trình như FPT, ClipTV, ZingTV,… Đặc thù của các đơn vị này đều là đơn vị công nghệ và không có thế mạnh nội dung. Các chương trình này hầu như không có nội dung mang tính bản sắc hay đặc thù và vũ khí cạnh tranh là bản quyền một số chương trình ngoại. Đơn cử như FPT Play đang nắm giữ bản quyền phát sóng toàn bộ các trận đấu của FA Cup và Series A trong 3 mùa liên tiếp, từ mùa giải 2018-2021.
Con đường thứ hai thường thấy ở một số các đơn vị có thế mạnh sản xuất chương trình truyền hình, như VTV và ứng dụng OTT truyền hình VTVgo, Onme và một số các đài truyền hình địa phương như Đài truyền hình Bình Dương. Các đơn vị này hầu như không đi mua mà tăng cường sử dụng nội dung có sẵn trên kênh sóng.
Tuy nhiên, thực tế này dẫn đến hệ quả là ít có nội dung chọn lọc để phù hợp với khán giả trực tuyến trên smartphone, mà chủ yếu chỉ phục vụ nhu cầu xem lại các chương trình đã phát sóng. Kho nội dung có thể đảm bảo đủ sức thu hút hấp dẫn khán giả truyền hình, nhưng việc phù hợp với đặc thù riêng của đối tượng khán giả online lại là câu chuyện khác.
 |
Sau một vài năm OTT phát triển và bước vào giai đoạn cạnh tranh gay gắt, một xu hướng tổ chức nội dung mới nhen lên trong thời gian gần đây là cách xác định nhóm đối tượng trung tâm và tận dung một số nội dung thế mạnh sẵn có phù hợp với đối tượng khán giả ấy. Kèm theo đó, họ bắt đầu tổ chức một số nội dung riêng biệt trên OTT. Nhóm này phải kể đến VTC Now, SCTV.
Gần đây, các đơn vị truyền hình có tiềm lực như VTV, VTVcab, K+, SCTV, VTC Now cũng đều tuyên bố sẽ cung cấp những nội dung riêng, có bản quyền trên OTT. Mặc dù nội dung còn ít và đầu tư nhỏ lẻ nên chưa tạo được cú hích về nội dung cho các OTT, tuy nhiên hướng đi thứ ba này đang được nhiều đơn vị triển khai dịch vụ OTT hướng tới.
Cuộc cạnh tranh sòng phẳng?
| OTT là thuật ngữ dùng để nói đến các ứng dụng và nội dung được cung cấp trên nền tảng Internet. Hiện, có hơn 30 doanh nghiệp truyền hình trả tiền và một nửa số đó được cấp giấy phép cung cấp dịch vụ phát thanh, truyền hình trả tiền trên mạng Internet (OTT). Nguồn Bộ TT&TT |
Tuy nhiên, câu hỏi làm thế nào để phát triển được OTT là vấn đề đặt ra chung cho các nhà cung cấp dịch vụ trong mảng này. Ông Lê Xuân Thái, kỹ sư trưởng công nghệ và dịch vụ nội dung số VTVcab cho rằng, để phát triển triển khai dịch vụ OTT thì cần phải vượt qua được các thách thức nhãn tiền như nội dung YouTube miễn phí và không kiểm duyệt; cạnh tranh với các nhà mạng đang làm OTT và đặc biệt là vấn đề vi phạm bản quyền vẫn đang nhức nhối tại thị trường Việt Nam.
Minh chứng rõ ràng cho thấy xu hướng của việc sản xuất nội dung riêng đối với các doanh nghiệp OTT là giữa năm 2018, dịch vụ xem phim trực tuyến lớn nhất thế giới Netflix đã hợp tác với vợ chồng Barack Obama ký kết thỏa thuận sản xuất phim và các series tài liệu dành riêng cho khán giả của OTT này.
Từ góc nhìn khác, bà Ngô Bích Hạnh - Phó Chủ tịch Công ty BHD cho rằng, cái khó nhất hiện nay là những bất cập từ quản lý. Những đơn vị có giấy phép phải có kiểm duyệt. Cạnh tranh OTT trong nước và nước ngoài rất khó khăn và không sòng phẳng. OTT trong nước cần trả thuế, nước ngoài có phải trả thuế hay không? OTT trong nước có platform phải có kiểm duyệt, nước ngoài có phải phải kiểm duyệt không (?!).
Do đó, cạnh tranh giữa OTT trong và ngoài nước rất khó sòng phẳng so với các lĩnh vực khác. Có những trang web OTT lậu không có bản quyền nhưng lượng người xem rất cao. Vì vậy, để cạnh tranh với OTT lậu trong nước còn khó khăn hơn cạnh tranh với doanh nghiệp OTT nước ngoài. Nếu vấn đề bản quyền không được giải quyết thì doanh nghiệp kinh doanh hợp pháp không thể phát triển được.
| Trong cuộc khảo sát về tương lai phát triển truyền hình trên Internet tại Việt Nam, 45% số người được hỏi trong một cuộc khảo sát cho rằng họ có xu hướng ít xem truyền hình qua TV mà thay vào đó là các App trên di động. Theo đó, các chuyên gia nhận định: “Truyền hình trên Internet đang trở thành một hướng đi mới. Đây được xem là xu thế, là cơ hội nhưng cũng là thách thức không nhỏ đối với người làm truyền hình”. Một trong những vấn đề lớn nhất của các nhà cung cấp truyền hình trả tiền hiện nay là khách hàng có xu hướng rời mạng. |
