 |
Tính đến ngày 17 tháng 2, dịch Covid-19 đã lây nhiễm cho hơn 71.000 người trong đó có hơn 70.000 người Trung Quốc, cướp đi sinh mạng của 1.770 người. Gần 11.000 người đã hồi phục.
Bà Theresa Do, giáo sư dịch tễ học và thống kê sinh học tại Đại học George Washington đồng thời là Giám đốc phân tích của SAS về dịch tễ học và dịch tễ học bệnh truyền nhiễm, cho biết: dữ liệu, phân tích, AI và một số công nghệ khác có vai trò thực sự quan trọng trong việc tìm hiểu, dự đoán, xác định sự lây lan và tiến triển của dịch bệnh.
“Tôi hy vọng thông qua việc sử dụng công nghệ và những thuật toán mới nhất, chúng ta có thể học hỏi để đối phó với những căn bệnh nguy hiểm chết người trong tương lai”, bà Theresa Do nói.
Kể từ khi các mô y tế hiện đại được áp dụng, việc cảnh báo sớm về các bệnh truyền nhiễm mới đã có sự hỗ trợ của dữ liệu, số liệu thống kê và phân tích, bà Theresa cho biết.
Việc áp dụng dữ liệu phân tích không phải là điều mới mẻ. Ngay từ năm 1850, ông John Snow đã vẽ một bản đồ các trường hợp mắc dịch tả quanh khu vực máy bơm nước ở London. Ngày nay, những công nghệ như Internet vạn vật hay Trí tuệ nhân tạo đã thay đổi mô hình phân tích cổ điển.
Công nghệ xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) có thể được sử dụng để khai thác, trích xuất thông tin và đưa ra các thuật toán cho phép máy móc xác định các từ và cụm từ chính được sử dụng để cung cấp hiểu biết về các mối đe dọa sức khỏe cộng đồng, hoặc cảnh báo sớm về các mối đe dọa.
Các thuật toán AI bổ sung có thể giúp tự động hóa phân tích dữ liệu, xác định các mẫu và nhanh chóng lướt qua các mô hình về các yếu tố rủi ro, cung cấp thông tin chuyên sâu khi thực hiện phân tích tình huống.
Hiểu biết sâu hơn và nhanh hơn sẽ giúp nhanh chóng định vị, theo dõi, xác định những người đã tiếp xúc với bệnh nhân và từ đó đưa ra những giải pháp cách ly.
Ở Trung Quốc, chính quyền địa phương đang sử dụng dữ liệu và phân tích để xác định vị trí bất kỳ ai đã tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh, từ đó có biện pháp kiểm tra thân nhiệt hoặc cách ly.
Một số công ty công nghệ cũng đã phát triển các ứng dụng, sử dụng dữ liệu từ truyền thông nhà nước để cho phép mọi người kiểm tra xem họ có ở trên cùng chuyến bay hay tàu hỏa với những người đã được phát hiện nhiễm Covid-19 hay không.
“Trí tuệ nhân tạo và Máy học cho phép chúng ta mở khóa một loạt các hiểu biết mà trước đây không thể có khi sử dụng các số liệu và thống kê cổ điển”, bà Theresa cho biết. Bà cũng nói về khả năng đồng bộ dữ liệu phi truyền thống, chẳng hạn như dữ liệu di chuyển của cá nhân mà không cần hiểu rõ các mối quan hệ của cá nhân đó.
Ngoài ra, các kỹ thuật này còn có thể cung cấp thông tin chuyên sâu về các dữ liệu chứa các thông tin không chính xác cũng như cung cấp cái nhìn chuyên sâu về dấu hiệu của các mối đe dọa mới.
 |
|
Bản đồ dịch Covid-19 của Đại học Johns Hopkins (Hoa Kỳ)
|
Nhưng sự có sẵn của dữ liệu mở cũng như các công cụ phân tích, kết hợp với sự khuếch đại của truyền thông xã hội, cũng có những mặt trái. Chẳng hạn hồi đầu tháng này đã xuất hiện một thông tin nói rằng lượng khí lưu huỳnh ở bầu trời Vũ Hán vượt quá hàng chục lần cho phép là do đốt xác – số lượng người chết vì Corona quá nhiều. Thực tế không phải như vậy.
Nhưng chiến đấu với virus Corona không chỉ là dữ liệu và các công cụ phân tích.
Một hệ thống được phát triển bởi người khổng lồ công nghệ Trung Quốc Baidu đang được sử dụng để sàng lọc hành khách ở Bắc Kinh. Hệ thống này tích hợp công nghệ nhận diện khuôn mặt và ảnh nhiệt để phát hiện những người có nhiệt độ cao khi đi qua trạm kiểm soát. Baidu cho biết hệ thống này có thể kiểm tra hơn 200 người mỗi phút, với biên độ sai số trong vòng 0,05 độ C.
Bên cạnh đó, robot cũng đang được triển khai trong các bệnh viện để hỗ trợ điều trị bệnh nhân nhiễm Covid-19. Bệnh viện Nhân dân tại thành phố Quảng Châu (thuộc tỉnh Quảng Đông) đang sử dụng robot giao hàng tự hành để vận chuyển thuốc quanh bệnh viện. Mỗi robot đều có thể tự mở và đóng cửa thang máy, có thể thực hiện công việc của 3 người giao hàng, giảm rủi ro nhiễm bệnh cho con người.
Trung tâm Y tế Providence Regional ở Washington, Hoa Kỳ đã triển khai một robot có ống nghe nhịp tim, máy ảnh và micro để giúp điều trị bệnh nhân bị cách ly. Tuy nhiên, robot này chỉ được phép tới cửa phòng bệnh mà thôi.
Một khách sạn ở Hàng Châu, Trung Quốc đã triển khai robot để cung cấp bữa ăn cho 200 khách du lịch bị cách ly tại khách sạn.
“Công nghệ cũng có thể hỗ trợ quá trình cách ly thông qua chẩn đoán từ xa và sử dụng các thiết bị thông minh để chuyển thông tin đến các nhà cung cấp trong trường hợp bệnh viện đã đạt tới giới hạn và cộng đồng cần sự chăm sóc y tế”, bà Theresa Do nói.
Trong khi Covid-19 đang là mối đe dọa toàn cầu thì những hệ thống công nghệ như trên là rất cần thiết.
Bệnh viện Trung Quốc sử dụng robot để giao thuốc
Bà Theresa Do cho rằng phải có một hệ thống bao quát để những quốc gia kém phát triển cũng có thể tận dụng và chia sẻ thông tin về các mối đe dọa sức khỏe cộng đồng.
Virus Corona chủng mới là rất nguy hiểm. Chúng lây lan nhanh hơn các chủng Corona khác như SARS hoặc MERS, mặc dù tỷ lệ tử vong thấp hơn.
“Khi các mối đe dọa sức khỏe cộng đồng xuất hiện, điều quan trọng hơn bao giờ hết là phải có những hiểu biết nhanh hơn khi chúng ta trở thành một thế giới toàn cầu hóa chặt chẽ”, bà Theresa nói.
