Trung Quốc sẽ khởi động chương trình thị thực mới nhằm thu hút nhân tài công nghệ nước ngoài. Động thái này được giới quan sát đánh giá là sẽ củng cố vị thế của Bắc Kinh trong cuộc cạnh tranh địa chính trị với Washington, đặc biệt khi chính sách thị thực lao động mới của Mỹ đang tạo ra những rào cản khiến nhiều người lao động đang tìm những lựa chọn thay thế.
Mặc dù Trung Quốc không thiếu các kỹ sư lành nghề trong nước, chương trình này là một phần quan trọng trong nỗ lực của Bắc Kinh nhằm thể hiện mình là một quốc gia chào đón đầu tư và nhân tài nước ngoài. Điều này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng thương mại gia tăng do các mức thuế quan của Mỹ đang làm lu mờ triển vọng kinh tế của nước này.
Trung Quốc đã thực hiện một loạt các biện pháp nhằm thúc đẩy đầu tư và du lịch nước ngoài, mở cửa nhiều lĩnh vực hơn cho các nhà đầu tư nước ngoài và miễn thị thực cho công dân từ hầu hết các nước châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc cùng nhiều nước khác.
Luật sư di trú Matt Mauntel-Medici tại Iowa cho biết: "Biểu tượng này rất mạnh mẽ: trong khi Mỹ nâng cao rào cản, Trung Quốc lại hạ thấp chúng". Ông Mauntel-Medici đang đề cập đến loại thị thực mới của Trung Quốc, được gọi là thị thực K, sẽ chính thức ra mắt vào 1/10 sắp tới.
Thời điểm "tuyệt vời" giữa lúc Mỹ siết chặt H-1B
Thị thực K nhắm mục tiêu rõ ràng vào những sinh viên mới tốt nghiệp trẻ tuổi trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM) nước ngoài. Điểm hấp dẫn lớn nhất của thị thực K là lời hứa cho phép nhập cảnh, cư trú và làm việc mà không cần lời mời làm việc hay sự bảo lãnh của nhà tuyển dụng. Điều này đặc biệt thu hút những người lao động nước ngoài đang tìm kiếm các lựa chọn thay thế cho cơ hội việc làm tại Mỹ.
Sự ra đời của thị thực K diễn ra vào thời điểm "cực kỳ thích hợp". Đầu tháng này, chính quyền Donald Trump thông báo sẽ yêu cầu các công ty trả 100.000 USD mỗi năm cho thị thực lao động H-1B. Đây là loại thị thực được các công ty công nghệ sử dụng rộng rãi để thuê lao động nước ngoài có tay nghề cao.
Michael Feller, chiến lược gia trưởng tại Geopolitical Strategy, nhận định: "Mỹ chắc chắn đã tự bắn vào chân mình về vấn đề H-1B, và thời điểm này là cực kỳ thích hợp đối với thị thực K của Trung Quốc".
Các quốc gia khác trên thế giới, bao gồm Hàn Quốc, Đức và New Zealand, cũng đang nới lỏng các quy định về thị thực để thu hút người di cư có tay nghề cao.
Các chuyên gia về di trú cho biết, việc không yêu cầu nhà tuyển dụng bảo lãnh được coi là một trong những rào cản lớn nhất đối với những người xin thị thực H-1B. Mức phí mới 100.000 USD có thể càng làm nản lòng những người nộp đơn lần đầu, đặc biệt là các sinh viên mới tốt nghiệp.
Bikash Kali Das, một sinh viên Ấn Độ tại Đại học Tứ Xuyên, chia sẻ: "Đây là một lựa chọn thay thế hấp dẫn cho các chuyên gia STEM người Ấn Độ đang tìm kiếm các lựa chọn thị thực linh hoạt và hợp lý". Ấn Độ là quốc gia được hưởng lợi nhiều nhất từ thị thực H-1B vào năm ngoái, chiếm 71% số người được chấp thuận.
Rào cản ngôn ngữ và những câu hỏi chưa được trả lời
Mặc dù thị thực K mang lại nhiều hứa hẹn, nhưng nó vẫn phải đối mặt với nhiều rào cản thực tế. Hướng dẫn ban đầu của chính phủ Trung Quốc chỉ đề cập đến các yêu cầu mơ hồ về "tuổi tác, trình độ học vấn và kinh nghiệm làm việc".
Đến nay, vẫn chưa có thông tin chi tiết về các ưu đãi quan trọng như hỗ trợ tài chính, hỗ trợ việc làm, cơ hội thường trú nhân hoặc bảo lãnh gia đình. Không giống như Mỹ, Trung Quốc không cấp quyền công dân cho người nước ngoài, ngoại trừ một số trường hợp cực kỳ hiếm hoi. Hội đồng Nhà nước Trung Quốc đã không trả lời yêu cầu bình luận về các thông tin chi tiết này.
Ngôn ngữ cũng là một rào cản lớn: hầu hết các công ty công nghệ Trung Quốc đều hoạt động bằng tiếng Quan Thoại. Điều này giới hạn cơ hội cho những người lao động nước ngoài không nói được tiếng Trung.
Các chuyên gia cũng lưu ý rằng căng thẳng chính trị giữa Delhi và Bắc Kinh có thể trở thành một yếu tố hạn chế số lượng người Ấn Độ nộp đơn xin thị thực K mà Trung Quốc sẵn sàng chấp nhận. Feller cho biết: "Trung Quốc cần đảm bảo rằng công dân Ấn Độ cảm thấy được chào đón và có thể làm những công việc có ý nghĩa mà không cần biết tiếng Quan Thoại".
Việc tuyển dụng nhân tài của Trung Quốc lâu nay tập trung vào các nhà khoa học sinh ra tại Trung Quốc đang ở nước ngoài và người Hoa ở nước ngoài. Những nỗ lực này thường bao gồm trợ cấp mua nhà và tiền thưởng ký hợp đồng lên tới 5 triệu nhân dân tệ (702.200 USD).
Một sinh viên tốt nghiệp ngành STEM người Trung Quốc nhận được lời mời làm việc từ một công ty công nghệ tại Thung lũng Silicon cũng tỏ ra hoài nghi về triển vọng của thị thực K. Ông này cho rằng: "Các nước châu Á như Trung Quốc không phụ thuộc vào nhập cư và chính quyền địa phương Trung Quốc có nhiều cách để thu hút nhân tài trong nước".
Mỹ có hơn 51 triệu người nhập cư - chiếm 15% dân số - so với chỉ 1 triệu người nước ngoài ở Trung Quốc, chiếm chưa đến 1% dân số.
Mặc dù Trung Quốc khó có thể thay đổi đáng kể chính sách nhập cư để cho phép hàng triệu lao động nước ngoài làm việc tại quốc gia này, song các nhà phân tích vẫn khẳng định thị thực K có thể thúc đẩy Bắc Kinh trong cuộc cạnh tranh địa chính trị với Washington. Feller kết luận: "Nếu Trung Quốc có thể thu hút được dù chỉ một phần nhỏ nhân tài công nghệ toàn cầu, nước này sẽ có khả năng cạnh tranh tốt hơn trong lĩnh vực công nghệ tiên tiến".
Theo Reuters
Ông Trump chơi “nước cờ” sốc với thị thực H-1B: Giấc mơ Mỹ của nhiều người sụp đổ?
Ông Trump hạ giá "thẻ vàng" còn 1 triệu USD: Nhà giàu Trung Quốc, Ấn Độ đổ xô đi mua
