Trung Quốc lập căn cứ huấn luyện quân sự ở Afghanistan

Theo tờ SCMP (Bưu điện Hoa Nam buổi sáng) ngày 29/8, sau khi việc xây dựng căn cứ này hoàn thành, PLA có thể sẽ cử sang mấy trăm nhân viên quân sự, ít nhất là quy mô tiểu đoàn – khoảng 500 quân – tới hành lang Wakhan Corridor, một dải thung lũng hẹp nằm trên đất Afghanistan nối liền Trung Quốc với Afghanistan.

Đây sẽ là lần đầu tiên trong lịch sử hiện đại Trung Quốc có mặt về quân sự trên lãnh thổ Afghanistan. SCMP cho rằng, Afghanistan hiện rất khó khăn, trải qua chiến tranh liên miên, bị gọi là “nấm mồ của đế quốc”; nhưng Afghanistan được coi là ngày càng quan trọng đối với an ninh quốc gia của Trung Quốc và sáng kiến “Vành đai, con đường” do ông Tập Cận Bình khởi xướng.

Một nguồn giấu tên cho SCMP biết, căn cứ huấn luyện đang xây dựng ở Afghanistan và căn cứ quân sự Trung Quốc ở nước ngoài đầu tiên tại Djibouti có vai trò khác hẳn nhau, bởi căn cứ huấn luyện này nằm kề cận vùng Tân Cương – nơi Bắc Kinh cho là cái nôi chủ yếu của “3 thế lực xấu”, gồm: chủ nghĩa ly khai, chủ nghĩa khủng bố và tư tưởng cực đoan.

Nguồn tin này cho biết, việc xây dựng căn cứ đã bắt đầu, Trung Quốc sẽ cử sang đây ít nhất một đơn vị cấp tiểu đoàn có mang theo đầy đủ vũ khí, trang bị, đồn trú tại đây và giúp huấn luyện cho quân đội Afghanistan.

Chuyên gia quân sự Trung Quốc Lý Kiệt nói, Trung Quốc đẩy mạnh chống khủng bố, cần phải có sự hợp tác với các quốc gia Trung Á và Trung Đông. Ông Lý Kiệt nói, quân đội Trung Quốc (PLA) không quen thuộc địa hình và sinh hoạt của địa phương vì vậy triển khai hợp tác song phương là cách tốt nhất để hai bên cùng đạt được hiệu quả cao.

Ông Tống Trung Bình – một nhà phân tích quân sự của Hongkong cho rằng, căn cứ huấn luyện này sẽ có lợi cho cả hai quân đội Trung Quốc và Afghanistan.Ông nói, tác dụng chủ yếu của trại huấn luyện là tăng cường giao lưu và hợp tác chống khủng bố giữa hai quân đội. Điều này sẽ giúp cho Trung Quốc ngăn chặn các thế lực ly khai từ Afghanistan xâm nhập về Tân Cương.

Tống Trung Bình cho rằng, năng lực chống khủng bố của Afghanistan rất yếu, chính phủ nước này lo ngại tổ chức Taliban sẽ sống lại, nhưng nếu không có sự giúp đỡ của các nước Mỹ và Trung Quốc thì họ sẽ bất lực trong việc chống lại.

Tờ “Financial Times” của Anh hôm 7/8 đưa tin, quan chức chính phủ Pakistan nói, các quan chức Trung Quốc trong năm vừa qua đã nhiều lần gặp gỡ phe Taliban trong bối cảnh Bắc Kinh tìm cách phát huy vai trò của mình trong việc chấm dứt cuộc xung đột kéo dài 17 năm ở Afghanistan.

Các nhân vật tham gia các cuộc gặp gỡ này cho biết, phía Bắc Kinh đã tìm mọi cách tiếp xúc với Taliban, thậm chí mời thành viên cao cấp của tổ chức Hồi giáo này tới Trung Quốc. Phía Islamabat đã đóng vai trò người quản lý Taliban, giúp sắp đặt các cuộc đàm phán giữa họ với Mỹ và Trung Quốc.

Một nhân vật tham gia tiến trình này cho “Financial Times” biết, Trung Quốc mong muốn trực tiếp đàm phán với Taliban, mà không chỉ là bên đóng vai trò điều hòa trong các cuộc đàm phán do Mỹ hoặc Afghanistan chủ đạo, cho thấy Trung Quốc đang ngày càng tham gia nhiều hơn vào địa chính trị ở khu vực Nam Á và Trung Á.

Thực ra, thông tin về việc Trung Quốc định thiết lập căn cứ quân sự ở Afghanistan đã có từ lâu. Hồi tháng 1 năm nay, tờ Fergana của Nga chuyên đưa tin về khu vực Trung Á đã loan tin: Trung Quốc sẽ bỏ tiền giúp quân đội Afghanistan xây dựng một căn cứ quân sự ở tỉnh Badakhshan tiếp giáp với Tân Cương – nơi có hành lang Wakhan nổi tiếng dài 400km gắn với nhiều câu chuyện như Đường Tăng khi xưa đã đi qua đây để đến Nam Á rồi tới Ấn Độ thỉnh kinh; hay Mỹ từng đề nghị Trung Quốc mở một con đường qua hành lang này để giúp cung cấp hậu cần cho quân đội Mỹ chống khủng bố tại đây…Sau đó các cơ quan truyền thông quốc tế đã đưa lại với tiêu đề “Trung Quốc sẽ xây dựng căn cứ quân sự đầu tiên tại Afghanistan”.

Ngô Khiêm, người phát ngôn của Bộ Quốc phòng Trung Quốc sau đó đã bác bỏ thông tin này trong một cuộc họp báo hôm 25/1, cho rằng thông tin này là vô căn cứ. Nhưng lần này, thông tin có vẻ chính xác bởi tờ SCMP thuộc sở hữu của ông chủ người Trung Quốc Mã Vân (Jack Ma) thường đăng tải những tin có nguồn đáng tin cậy, đã được kiểm chứng.