|
|
Khi đăng nhập HBO Max vào cuối tháng 5, người dùng sẽ nhận thấy một điều kỳ lạ. Thông thường, khi đăng nhập vào trang web, HBO sẽ yêu cầu xác minh người dùng bằng cách tick chọn một hình ảnh để xác thực "tôi không phải là người máy".
Nhưng lần này, khi đăng nhập, người dùng được yêu cầu giải một loạt câu đố phức tạp. Theo đó, người dùng phải thêm các dấu chấm trên hình ảnh của xúc xắc hoặc nghe các đoạn âm thanh ngắn và chọn đoạn clip có nội dung tương tự. Không chỉ xuất hiện trên HBO, tại nhiều nền tảng khác người dùng cũng bối rối trước những câu hỏi hóc búa này.
Lý do đằng sau những câu đố phức tạp này? Công nghệ AI phát triển vượt bậc. Hiện tại, hàng loạt công ty công nghệ đã đào tạo bot của họ lên một tầm cao mới, giờ đây chúng có thể dễ dàng vượt qua các câu hỏi đơn giản kiểu cũ. Do đó, người dùng hiện phải trải qua các bước phức tạp hơn để chứng minh họ không phải bot mỗi khi sử dụng internet. Tuy nhiên, các mã captcha hóc búa chỉ là phần nổi của tảng băng chìm nếu nhìn vào cách AI đang tác động đến cơ chế hoạt động của Internet.
Kể từ khi ChatGPT xuất hiện vào năm ngoái, các công ty công nghệ đã chạy đua để phát triển AI. Việc dễ dàng tạo ra văn bản và hình ảnh chỉ bằng một lần bấm nút có nguy cơ làm lung lay các thể chế mong manh của Internet và khiến việc điều hướng trang web trở thành một mớ hỗn độn. Khi cơn sốt AI chiếm ưu thế trên web, các nhà nghiên cứu đã khám phá ra cách công nghệ này có thể bị lợi dụng để làm trầm trọng thêm một số mối quan tâm cấp bách nhất của Internet như thông tin sai lệch và quyền riêng tư, đồng thời khiến trải nghiệm trực tuyến đơn giản hàng ngày trở nên phức tạp. AI đang biến Internet thành cơn ác mộng.
Thật giả lẫn lộn trên Internet
Trong gần 20 năm tồn tại, diễn đàn Reddit đã trở thành một trong những tượng đài của Internet. Nền tảng này cho bên thứ ba truy cập dữ liệu thông qua API. Các nhà phát triển ứng dụng có thể lấy dữ liệu để làm phần mềm, ứng dụng. Càng nhiều truy cập, càng nhiều công cụ mới được tạo ra. Đây là sức hút đặc biệt nhất với cộng đồng.
Để làm điều này, họ dựa vào các công cụ như Apollo, một ứng dụng cung cấp các công cụ kiểm duyệt nâng cao. Tuy nhiên, vào tháng 6, người dùng nhận được một thông báo bất thường: Apollo ngừng hoạt động.
Trước đây, Reddit cho phép mọi người lấy dữ liệu miễn phí. Nhưng giờ đây, khi các công ty AI đã bắt đầu sử dụng Reddit và nguồn dữ liệu khổng lồ của nền tảng này để đào tạo các mô hình của họ. Trong nỗ lực kiếm tiền từ xu hướng mới này, Reddit đã công bố mức phí mới, để truy cập vào dữ liệu của mình. Apollo và các ứng dụng khác ngay lập tức đã bị thiệt hại nặng nề, điều này gây ra một làn sóng phản đối từ cộng đồng Reddit. Được biết, hơn 6.000 người dùng đã chuyển tài khoản sang chế độ riêng tư để phản đối quy định này. Tuy nhiên, phía công ty đã từ chối thay đổi quan điểm, mặc dù điều này khiến mối quan hệ của Reddit với người dùng ngày một nguội lạnh.
Không chỉ phá vỡ các mối liên kết lâu đời, AI còn làm suy yếu chất lượng trên những trang web tin cậy bậc nhất Internet khi tin giả tràn ngập. Gần đây, Martijn Pieters, kỹ sư phần mềm tại Cambridge, nhận thấy sự suy giảm chất lượng đáng báo động của Stack Overflow, trang hỏi đáp về kỹ thuật nổi tiếng trên Internet.
Được biết, ông Pieters đã tích cực sử dụng nền tảng này trong hơn một thập kỷ trước khi nó đột ngột lao dốc vào tháng 6. Theo đó, công ty đứng sau Stack Overflow đã chấp nhận câu trả lời do AI tạo ra cũng như cho phép các công ty AI truy cập dữ liệu có thu phí của mình. Những nhà kiểm duyệt nội dung hàng đầu của Stack Overflow đã đình công khi nội dung AI xuất hiện dày đặc trên website. Họ cho rằng nội dung kém chất lượng do AI tạo ra đã đi ngược lại với mục đích ban đầu của trang web là "trở thành kho lưu trữ nội dung câu hỏi và câu trả lời chất lượng cao".
NewsGuard, một công ty theo dõi và đánh giá độ tin cậy của các trang web thông tin, đã tìm thấy gần 350 trang tin tức trực tuyến có nội dung gần như hoàn toàn do AI tạo ra mà không hề có sự giám sát của con người. Các trang web như Biz Breaking News và Market News Reports đưa ra các bài báo chung về nhiều chủ đề, bao gồm chính trị, công nghệ, kinh tế và du lịch. Nhiều bài báo trong số này chứa đầy những tuyên bố chưa được xác minh, thuyết âm mưu và trò lừa bịp.
Một báo cáo từ Europol, cơ quan thực thi pháp luật của Liên minh châu Âu, dự đoán 90% nội dung trên Internet sẽ được tạo ra bởi AI trong vài năm tới.
Dù các trang tin này chưa có lượng độc giả đáng kể, nhưng sự gia tăng nhanh chóng của chúng là dấu hiệu báo trước về việc Internet sẽ ngập tràn tin không được kiểm chứng. Giáo sư Filippo Menczer của Đại học Indiana cho biết bot đăng bài trên nền tảng X và Facebook đang xuất hiện ngày một nhiều. Chúng bắt chước con người một cách tinh vi và có thể vượt qua hàng rào kiểm duyệt nội dung từ mạng xã hội.
Business Insider nhận định, người dùng cũng đang mất đi một nơi quan trọng mà họ tìm đến để xác minh thông tin: các công cụ tìm kiếm. Microsoft và Google sẽ sớm chôn vùi các kết quả tìm kiếm truyền thống và thay thế bằng những thông tin được tạo bởi các bot không được trang bị đầy đủ kiến thức để phân biệt sự thật.
Nội dung tổng hợp từ AI cũng tràn ngập các nền tảng thương mại điện tử như Amazon, Etsy. Hai tuần trước khi cuốn sách giáo khoa kỹ thuật của Christopher Cowell từ Portland (Mỹ) được phát hành, một cuốn tương tự được viết bằng AI đã có mặt trên Amazon. Những bài tóm tắt, đánh giá xuất hiện ồ ạt khiến người dùng không thể phân biệt đâu là thật, đâu là giả.
Với tốc độ phát triển hiện tại của AI, người dùng sẽ trở nên mông lung, khó chắt lọc nguồn thông tin trực tuyến. Mặc dù thông tin sai lệch từ lâu đã là một vấn đề với Internet, nhưng AI sẽ thổi bùng vấn đề này thành một mối hiểm họa nghiêm trọng hơn.
Trước mắt, sự trỗi dậy của AI tạo ra loạt thách thức về bảo mật và quyền riêng tư người dùng. Nghiên cứu được thực hiện bởi John Licato, Giáo sư khoa học máy tính tại Đại học Nam Florida, cho thấy các vụ lừa đảo trực tuyến từ khi ChatGPT ra đời khó bị phát hiện và trúng mục tiêu hơn. Chỉ với vài câu lệnh, một người không chuyên về kỹ thuật cũng có thể tạo được công cụ, kịch bản lừa đảo.
Một trong những dấu hiệu nhận biết chính về lừa đảo trên mạng - kẻ lừa đảo giả dạng một nền tảng đáng tin cậy như ngân hàng để đánh cắp thông tin nhạy cảm - là văn bản thường chứa lỗi chính tả hoặc đồ họa không tinh tế và rõ ràng. Tuy nhiên những dấu hiệu này sẽ không tồn tại với sự phát triển của trí tuệ nhân tạo. AI tạo sinh thậm chí còn có thể được sử dụng để tạo tin nhắn hoặc video từ một chính trị gia với giọng nói được AI hóa, khiến người dùng ngày càng bối rối trước những trò lừa đảo này.
Công ty an ninh mạng Darktrace cho biết từ đầu 2023, các chiến dịch lừa đảo trên Internet đã tăng 135% so với cùng kỳ năm ngoái. Tội phạm ngày càng dùng nhiều bot để viết email dài hơn, không bị lỗi, ít bị các bộ lọc thư rác phát hiện và từ đó dẫn dụ nạn nhân. AI có thể đánh cắp thông tin, dữ liệu của người dùng. Một số mô hình ngôn ngữ lớn thậm chí có thể đánh cắp mật khẩu từ tiếng gõ bàn phím.
"Internet chết"
Khi Trí tuệ nhân tạo tiếp tục xé nát những sáng kiến do cộng đồng dẫn dắt như Reddit và Wikipedia, Internet sẽ tạo cảm giác như nó được thiết kế bởi máy móc và dành cho máy móc. Toby Walsh, giáo sư AI tại Đại học New South Wales, cho rằng khi nội dung AI lấn át công việc của con người, các công ty công nghệ như Microsoft và Google sẽ có ít dữ liệu gốc để cải thiện mô hình, AI sẽ dùng chính dữ liệu của AI để huấn luyện nó. Từ đó, Internet sẽ trở thành cơn ác mộng với người dùng.
Walsh nói: "Trí tuệ nhân tạo hiện tại được đào tạo dựa trên sự khéo léo và chăm chỉ của con người. Nhưng thế hệ tiếp theo sẽ được đào tạo bởi dữ liệu do AI tạo ra, khi đó chất lượng dữ liệu sẽ xuống cấp nghiêm trọng". Đầu tháng 5, nghiên cứu của Đại học Oxford chỉ ra việc đào tạo AI trên dữ liệu của các hệ thống AI khác sẽ khiến nó xuống cấp và cuối cùng là sụp đổ, tương tự chất lượng thông tin trực tuyến.
John Licato, giáo sư tại Đại học Nam Florida, gọi các dấu hiệu hiện tại của các trang web là biểu hiện của "Internet chết". Khi những website có lượng truy cập lớn như Reddit bị xâm chiếm bởi bot, hầu hết việc tạo và tiêu thụ nội dung trên Internet sẽ không còn do con người thực hiện nữa.
"Có thể viễn tưởng này nghe xa lạ với một số người, nhưng với những gì diễn ra hiện nay, cái chết của Internet đang được báo trước", Licato nói.
Trên thực tế, trong vài tháng qua, mọi không gian trực tuyến đều tràn ngập những nội dung, khuôn mặt, bài hát... do AI tạo ra, nhiều công ty lớn thậm chí còn quá tập trung vào AI mà bỏ mặc các dịch vụ cốt lõi của họ. Nếu điều này tiếp tục, internet sẽ không bao giờ như cũ nữa, Insider nhận định.
Theo Business Insider