Hệ thống ISO trên máy ảnh giúp bạn kiểm soát độ nhạy của cảm biến với ánh sáng. ISO tức độ nhạy sáng là yếu tố phơi sáng thứ ba, cùng với tốc độ màn trập và khẩu độ ống kính thiết lập nên "tam giác phơi sáng" trong nghệ thuật nhiếp ảnh.
Phần lớn thời gian bạn chỉ cần điều chỉnh tốc độ màn trập và khẩu độ để kiểm soát độ phơi sáng, tuy nhiên trong điều kiện thiếu ánh sáng, đối với các chủ thể chuyển động, cũng như việc cầm máy không chắc, để run tay khi chụp, bạn sẽ phải tăng tốc độ màn trập để ảnh không bị nhòe vào nhau.
Tăng độ nhạy ISO có nghĩa là bạn có thể tăng tốc độ màn trập an toàn để chụp ảnh bằng tay hoặc chụp thành công các hành động chuyển động nhanh, đó là một thuận lợi cho các nhiếp ảnh gia thể thao và chụp ảnh trong phòng hoặc trong điều kiện thiếu sáng.
ISO và độ nhiễu ảnh
Việc tăng độ nhạy sáng ISO có một nhược điểm. Nó giống như việc tăng âm lượng của bản ghi âm có chất lượng thấp và sự nhiễu âm thanh ngẫu nhiên trở nên to hơn và khiến bạn mất tập trung. Tương tự như vậy, khi tăng độ nhạy sáng, hiện tượng bị nhiễu ảnh càng thấy rõ nhất là trong các vùng tối hơn. Các bức ảnh sau đó có thể được xử lý thông qua các phần mềm nhưng không mang lại độ mịn màng như mong đợi.
Thông thường, độ nhiễu tại một ISO nhất định phụ thuộc vào kích thước của cảm biến camera và độ phân giải của nó theo megapixel. Các cảm biến lớn trong các máy ảnh không gương lật và máy DSLR sản sinh ra ít độ nhiễu hơn nhiều so với các cảm biến nhỏ trong điện thoại thông minh và máy ảnh compact thông thường. Tuy độ sạn thường khiến chúng ta khó chịu, nhưng khá nhiều người lại thích yếu tố này, thậm chí còn phải dùng phần mềm hiệu chỉnh để tạo ra chúng, đơn giản vì sạn cũng khiến ảnh mang chút gì đó tâm trạng và ký ức xưa cũ hơn.
ISO và độ phơi sáng
ISO được hiệu chỉnh theo những bước tăng độ phơi sáng lên gấp đôi giống như tốc độ màn trập và điều chỉnh khẩu độ, nó cho phép bạn dễ dàng kết hợp để cùng đạt phơi sáng.
Ví dụ, tăng ISO từ 100 lên 200 sẽ tăng gấp đôi độ nhạy của máy ảnh, tương đương với việc tăng thời gian phơi sáng từ 1/60 giây đến 1/30 giây, hoặc mở khẩu độ từ f/8 đến f/5.6, mỗi lần điều chỉnh này sẽ tăng gấp đôi độ phơi sáng.
Giá trị ISO đã được tính toán theo một phạm vi giá trị chuẩn sao cho tương đương với việc tăng lượng ánh sáng lên gấp đôi hoặc giảm lượng ánh sáng xuống còn một nửa của các giá trị kế tiếp. Vì vậy, việc điều chỉnh tăng giảm ISO cũng có thể được tính theo đơn vị khẩu. ISO 200 so với ISO 100 chênh nhau 1 khẩu, ISO 800 sẽ sáng hơn ISO 200 là 2 khẩu, v.v…
Cũng giống như tốc độ màn chập và độ mở khẩu độ, ISO cũng cung cấp các giá trị trung gian, ví dụ giữa ISO 100 và ISO 200 bạn có thể cài đặt ISO 125 và 160.
Một số máy ảnh có cài đặt ISO dưới 50, và tối đa là ISO 12.800, thường ở chế độ "mở rộng" để sử dụng trong trường hợp khẩn cấp khi chỉ cần chụp được hình mà không cần quan tâm đến chất lượng hình ảnh.
Khi nào nên sử dụng IOS cao
Nếu bạn đang chụp hình cầm tay với trong chế độ thiếu sáng và không có chân máy, bạn cần đảm bảo rằng tốc độ màn trập vẫn đủ cao để tránh nguy cơ rung máy. Nếu bạn đang đi dạo để chụp bức ảnh đường phố hoặc thành phố vào ban đêm, ví dụ như trong tòa nhà công cộng hoặc nhà hàng, bạn cần sử dụng một tiêu chuẩn ISO cao hơn.
Tốc độ màn trập đặc biệt quan trọng khi chủ thể đang di chuyển, bởi vì bạn sẽ cần tốc độ màn trập nhanh hơn để tránh bị mờ hình, bao gồm ảnh chụp người biểu diễn đường phố và nhiều hoạt động thể thao trong nhà.
Khi nào nên sử dụng ISO thấp
Nếu bạn đang sử dụng chân máy và chụp các đối tượng tĩnh, bạn không cần tốc độ màn trập nhanh, vì vậy bạn có thể sử dụng cài đặt ISO thấp và điều này sẽ mang lại cho bạn chất lượng hình ảnh tốt nhất, bao gồm chụp phong cảnh và chụp ban đêm. Độ phơi sáng cao cũng cho phép bạn chụp được chuyển động của chủ thể, ví dụ như thác nước chảy trong các cảnh quan hoặc các con đường giao thông vào ban đêm, nó giúp nâng cao chất lượng hình ảnh của bạn.
Khi nào nên sử dụng ISO tự động
Nghe có vẻ như bạn đang từ bỏ phương pháp điều khiển thủ công, nhưng việc cài đặt ISO tự động trên hầu hết các máy ảnh là một cách rất hiệu quả để máy ảnh thực hiện nhiều công đoạn khó nhằn mà bạn không cần phải làm.
Chẳng hạn, đối với máy ảnh DSLR của Nikon, chế độ ISO tự động có thể kiểm tra độ dài tiêu cự của ống kính đang được sử dụng, và tăng cường độ ISO đủ để loại bỏ nguy cơ rung máy; điều này có nghĩa bạn sẽ có được hình ảnh sắc nét ở cài đặt ISO thấp nhất cho mỗi lần chụp.
