Theo The Economist, Đông Nam Á là một trong những khu vực trên thế giới dễ bị tổn thương nhất bởi biến đổi khí hậu. Khu vực này dường như không quan tâm mấy đến việc từ bỏ nhiên liệu hóa thạch. Tuy nhiên, Việt Nam là một điểm sáng trong khu vực.
Trong 4 năm tính đến 2021, tỷ trọng điện năng lượng mặt trời tại Việt Nam đã tăng từ mức thực tế gần như bằng 0 lên gần 11%. Đây không chỉ là tốc độ tăng nhanh hơn hầu hết mọi nơi trên thế giới, mà tỷ trọng này còn cao hơn so với các nền kinh tế lớn như Pháp hay Nhật Bản. Năm 2021, Việt Nam đã trở thành nhà sản xuất điện mặt trời lớn thứ 10 trên thế giới.
Nhấn mạnh cam kết của đất nước đối với quá trình chuyển đổi năng lượng, Thủ tướng Phạm Minh Chính tuyên bố vào tháng 11 sẽ ngừng xây dựng các nhà máy chạy bằng than mới và giảm lượng khí thải ròng của cả nước xuống còn 0 vào năm 2050.
Các quốc gia Đông Nam Á khác muốn nâng cao cuộc chơi của mình có thể rút ra một vài kinh nghiệm từ Việt Nam. Theo đó, Việt Nam đã tăng gấp 4 lần công suất điện gió và điện mặt trời so với năm 2019. Bài viết khẳng định "thành tích phi thường" này chủ yếu nhờ ý chí chính trị và các động lực thị trường.
Vào năm 2017, chính phủ đã bắt đầu trả cho các nhà cung cấp năng lượng mặt trời một "biểu giá cung cấp điện" theo tỷ lệ cố định lên tới 9,35 cent cho mỗi kilowatt giờ. Có thể thấy, đây là mức giá khá tốt vì chi phí thường dao động từ 5 đến 7 cent cho mỗi kilowatt-giờ. Kết quả là 100.000 tấm pin mặt trời trên mái nhà đã được lắp đặt vào năm 2019 và 2020, nâng công suất năng lượng mặt trời của đất nước lên con số khổng lồ 16 gigawatt. Nhiều quốc gia Đông Nam Á khác đã thử áp dụng mức giá bán cho lưới điện, nhưng vẫn không thành công.
Các cải cách giúp các nhà đầu tư nước ngoài kinh doanh tại Việt Nam dễ dàng hơn cũng đã góp phần làm chiến lược này thành công. Trước đó, các nhà đầu tư nước ngoài thường thấy mình bị lép vế khi phải cạnh tranh với các công ty nhiên liệu hóa thạch trong nước, vốn được hưởng các khoản trợ cấp lớn.
Nhưng để đạt được hy vọng mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, thì Việt Nam vẫn còn phải nỗ lực nhiều hơn nữa. Theo Dezan Shira, một công ty tư vấn, nhu cầu về năng lượng ở Việt Nam đã tăng khoảng 10% mỗi năm trong thập kỷ qua. Từ đó, điện được tạo ra bằng than vẫn tiếp tục có dư địa phát triển.
Ember, một tổ chức tư vấn về năng lượng ở London, cho biết tỷ lệ điện do rác bẩn tạo ra đã tăng từ 33% lên 51% trong 5 năm tính đến năm 2021. Ông Burke nói: “Các nhà hoạch định của chính phủ cần phải tăng cường năng lượng gió và mặt trời nhanh chóng và liên tục hết năm này qua năm khác”.
Được biết, hầu hết lượng điện có được từ năng lượng tái tạo tại Việt Nam hiện nay đến từ các đập thủy điện.
Theo The Economist
