Chiều 11/7, tại Hà Nội, Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam phối hợp cùng Tạp chí Diễn đàn doanh nghiệp tổ chức Diễn đàn “Logistics xanh – Sức bật trong biến động”.
Phát triển logistics xanh là lợi thế cạnh tranh
Phát biểu tại sự kiện, ông Phạm Tấn Công - Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng tăng trưởng xanh, phát triển bền vững là yêu cầu tất yếu, không thể đảo ngược.
Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2050 đã đặt mục tiêu “xanh hoá” các ngành kinh tế, thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng bền vững về môi trường và công bằng xã hội. “Phát triển logistics xanh" là một trong số các nhiệm vụ được giao cho các Bộ, ngành liên quan trong bản chiến lược này.
Bằng việc đặt ra các mục tiêu rõ ràng về giảm phát thải trong Chương trình hành động về chuyển dịch năng lượng xanh trong lĩnh vực giao thông vận tải, Việt Nam đang xây dựng nền tảng chính sách vững chắc, thúc đẩy vận tải đa phương thức, khuyến khích sử dụng nhiên liệu sạch hơn và công nghệ số.
Theo khảo sát của Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững của VCCI cho thấy, chuyển đổi chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị theo hướng bền vững hơn là một trong những xu thế mà cộng đồng doanh nghiệp quốc tế đang rất quan tâm và dành nhiều ưu tiên. Theo đó, quản lý chuỗi cung ứng xanh gắn liền với quản trị các mắt xích của nó, bao gồm thiết kế xanh, sản xuất xanh, vận hành xanh, thu mua xanh, logistics xanh, quản lý chất thải…
“Khi các mắt xích đó đều “xanh” thì doanh nghiệp có thể nâng cao năng lực vận hành, đồng thời hình thành nên hệ sinh thái xanh, bền vững xoay quanh doanh nghiệp. Từ đó tạo ra lợi thế cạnh tranh và gia tăng khả năng thích ứng, chống chịu, phục hồi của doanh nghiệp trước các cú sốc của thị trường” – ông Công nhấn mạnh.
Chỉ ra những áp lực ngày càng lớn trong việc giảm phát thải carbon và xây dựng các mạng lưới bền vững, có khả năng chống chịu, Chủ tịch VCCI bày tỏ trong bối cảnh đầy biến động của kinh tế thế giới, hàng rào thuế đối ứng từ thị trường lớn, sự dịch chuyển và tái cấu trúc thương mại toàn cầu, tác động từ xung đột địa chính trị giữa các quốc gia, biến động giá nhiên liệu… đang dần trở thành hàng rào kỹ thuật mới, buộc doanh nghiệp logistics phải chuyển đổi để tồn tại và nâng sức cạnh tranh.
“Xanh hoá” trở thành con đường sống còn giúp doanh nghiệp tăng khả năng cạnh tranh và tạo sức bật trong chuỗi biến động. Phát triển logistics xanh sẽ là lợi thế cạnh tranh để doanh nghiệp Việt đi nhanh hơn, vượt lên trong chiến lược phát triển bền vững toàn cầu” – ông Phạm Tấn Công nêu ý kiến.
Doanh nghiệp logistics Việt cần làm gì?
Tại diễn đàn, ông Trần Thanh Hải – Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương cho biết báo cáo của Ngân hàng Thế giới công bố năm 2023 cho thấy, Việt Nam đứng vị trí thứ 43 trong bảng xếp hạng chỉ số hiệu quả logistics (LPI – Logistics Performance Index), thuộc Top 5 ASEAN sau Singapore, Malaysia, Thái Lan và cùng vị trí với Philippines.
Tốc độ tăng trưởng logistics Việt Nam bình quân hàng năm từ 14-16%, đóng góp quan trọng trong việc đưa tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu của Việt Nam năm 2024 lên 786,29 tỷ USD.
Theo ông Trần Thanh Hải, logistics xanh ở Việt Nam có nhiều cơ hội để phát triển khi hạ tầng giao thông ngày càng được đầu tư xây dựng và mở rộng, đặc biệt là một loạt hệ thống đường cao tốc trọng điểm, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp vận tải tiết kiệm thời gian và chi phí vận chuyển. Đi cùng với đó là sự bùng nổ về thương mại điện tử và logistics cho thương mại điện tử.
Ghi nhận năm 2024, quy mô thị trường thương mại điện tử bán lẻ Việt Nam đạt 25 tỷ USD, tăng 20% so với năm 2023. Với kết quả đó, Việt Nam được xếp vào nhóm 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử hàng đầu thế giới.
Mặc dù vậy, ông Trần Thanh Hải cũng nhấn mạnh đến những thách thức của logistics xanh của Việt Nam. Đó là chi phí đầu tư cho logistics xanh còn lớn trong khi chưa có sự hỗ trợ; công nghệ chưa phổ biến, giá thành cao; thiếu chuyên gia có kiến thức và năng lực triển khai; hạ tầng chưa đáp ứng và về nhận thức, thói quen.
Do đó, ông Trần Thanh Hải cho rằng, trong bối cảnh chuyển đổi xanh đang diễn ra mạnh mẽ, doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược để phù hợp với định hướng phát triển xanh; nâng cấp và mở rộng hệ thống kho bãi, đầu tư các trang thiết bị hiện đại.
Đáng chú ý, các doanh nghiệp cũng cần ưu tiên sử dụng các phương tiện vận tải thân thiện với môi trường; cùng chia sẻ và nỗ lực hợp tác giữa các doanh nghiệp; áp dụng công nghệ mới và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tối ưu hóa; xây dựng mô hình logistics xanh tích hợp,…