Ngày 17.02.2015, TASS đăng tải trên trang nhất của mình về một đơn hàng mới của nền công nghiệp quốc phòng Nga cho Việt Nam. Một điểm đặc biệt là rất ít người chú ý đến ý nghĩa quan trọng của sản phẩm này, đó là tổ hợp thông tin hạ tầng Horizon.
Hệ thống thông tin địa lý (GIS) Horizon là tổ hợp các thiết bị phần cứng và hệ thống phần mềm phức tạp nhằm xây dựng đồ họa các bản đồ điện tử bề mặt địa hình và mặt nước dựa trên cơ sở dữ liệu đồ bản và những thông tin khác, được cung cấp từ các nguồn bên ngoài.
Hệ thống này cho phép tạo dựng bản đồ hai và ba chiều với hình ảnh trực quan và áp vào đối tượng tất cả các chỉ số cần thiết về thống kê, địa chất, sinh thái, địa chất, , định vị các vị trí địa lý của các đối tượng và theo dõi đối tượng di chuyển trong thời gian thực, theo dõi diễn biến tình hình, xác định tuyến đường tốt nhất cho đường giao thông, đường ống, đường dây thông tin liên lạc và đường dây tải điện, đồng thới thiết lập thông tin liên lạc tương tác với các đối tượng.
GIS thường được sử dụng trong đo đạc địa chính, trắc địa và quản lý điều hành hệ thống các tuyến đường giao thông vận. Đến thời điểm này, chỉ có Bộ quốc phòng Nga, Trung tâm chỉ huy điều hành quốc phòng quốc gia Nga và Bộ tư lệnh Biên phòng thuộc Cơ quan An ninh Quốc gia Nga sử dụng hệ thống này.
Thông tin về tình hình trong thời gian thực được hệ thống GIS hiển thị trên màn hình lớn và màn hình máy tính cá nhân, cho phép các thành viên trong biên chế của cơ quan chỉ huy, điều hành tác chiến có thể theo dõi tình huống và phản ứng nhanh chóng với mọi tình huống, quản lý các quy trình theo hoàn cảnh khách quan và những sự kiện đang diễn ra trên khu vực kiểm soát.
GIS cung cấp khả năng xây dựng hàng loạt các sản phẩm bản đồ theo chuyên ngành khác nhau. Horizon có những tính năng vượt trội hơn hẳn so với các tổ hợp GIS nước ngoài khác là chất lượng hình ảnh bản đồ cao và nét hơn, hệ thống phần mềm được thiết kể bằng những thuật toán khác biệt cho phép xử lý một lượng lớn hơn đáng kể của các thông tin và thiếu trong chương trình những bookmarks (đánh dấu) do nhà sản xuất không khai báo." Sản phẩm tương đương với hệ thống Horizon là hệ thống thông tin địa lý ArcGIS sản xuất bởi công ty ESRI của Mỹ.
Công nghiệp quốc phòng Nga cung cấp tổ hợp thông tin địa lý Horizon cho Việt Nam nhằm mục đích kết nối hệ thống bản đồ GIS với hệ thống điện tử của tổ hợp tên lửa phòng thủ bờ biển nổi tiếng Bastion và hệ thống trinh sát ngoài đường chân trời Monolith-M, đã nằm trong biên chế của QĐND Việt Nam từ năm 2010.
Việc tích hợp hệ thống bản đồ điện tử GIS Horizon với các tổ hợp chiến thuật hiện đại nhằm xây dựng một hệ thống tổ chức, chỉ huy điều hành tác chiến phòng thủ bờ biển và trên biển trong một thể thống nhất, đảm bào khả năng tiến hành các hoạt động tác chiến theo đúng phương thức “chỉ huy tập trung thống nhất”. Hệ thống bản đồ kỹ thuật số không gian 2-3 chiếc sẽ giúp cho chỉ huy các cấp từ đơn vị thực chiến đến các cấp chỉ huy điều hành chiến dịch chiến lược có được một cái nhìn tổng quát toàn bộ không gian chiến trường đến từng đơn vị hỏa lực, trong đó có các tổ hợp tên lửa Bastion trong thế trận quân binh chủng hợp thành.
Tổ hợp tên lửa chống tàu Bastion được thiết kế để tiêu diệt tàu nổi của đối phương (đơn lẻ hoặc trong đội hình chiến đấu của các liên đoàn), trang bị tên lửa hành trình chống tàu siêu thanh Yakhontcó thể phòng thủ vững chắc một khu vực bờ biển dài đến 600 km. Tổ hợp tên lửa có các bộ khí tài trinh sát độc lập và hệ thống chỉ thị mục tiêu (trong biên chế của tổ hợp tên lửa có cả máy bay trực thăng), Bastion có khả năng tấn công tiêu diệt hầu hết các mục tiêu mặt nước. Vụ thử nghiệm thực chiến gần đây ở Syria cho thấy Bastion có khả năng tấn công cả những mục tiêu mặt đất với độ chính xác cao.
Để đảm bảo cho các trắc thủ tên lửa thông tin chính xác, kịp thời về tình hình không gian chiến trường trên không và trên mặt biển, trong một hệ thống thống nhất là tổ hợp trinh sát điện tử Monolith-B hỗ trợ cho Bastion kiểm soát không gian phòng ngự. Nhiệm vụ của Monolith-B là xác định các mục tiêu và theo dõi mục tiêu ngoài đường chân trời. Tổ hợp bao gồm 2 đài quan sát giống hệt nhau đặt trên xe ô tô địa hình, được trang bị các hệ thống radar chủ động và thụ động.
Đài chỉ huy, điều hành tác chiến của Bastion thông qua các kênh thông tin liên lạc bảo mật tiếp nhận thông tin trinh sát và tọa độ mục tiêu từ Monolith-M. Để sửa lỗi thông tin mục tiêu thu được từ anten thụ động nguồn năng lượng thấp, tổ hợp sử dụng kênh radar chủ động có cấp độ cao về bảo mật, rất khó khăn cho việc gây nhiễu kênh radar chủ động của đối phương, khiến đối phương không thể tiến công chiếm quyền kiểm soát. Tổ hợp khí tài trinh sát bờ biển có khả năng hoạt động tương tác với với các nguồn dữ liệu như các đài radar trên tàu biển Minheral-ME hoặc các đài radar khác. Các nguồn dữ liệu có thể được tung cấp từ tàu thuyền dân sự, máy bay và trực thăng, cũng như các đài radar quân sự và dân sự.
Những nguồn thông tin thu được từ các tổ hợp tên lửa chống tàu Bastion, các loại phương tiên bay khác nhau từ máy bay trinh sát tuần biển, máy bay không người lái, tàu thuyền và các phương tiện trinh sát khác thông qua hệ thống phần cứng và phần mềm của Horizon hình thành một không gian chiến trường duy nhất, được kiểm soát và điều hành từ cơ quan chỉ huy quân sự cấp cao nhất và cho phép các lực lượng phòng ngự trong mối liên kết hiệp đồng từ tổ hợp tên lửa Bastion đến các chiến đấu cơ Su-30MK2, tàu ngầm mang tên lửa hành trình Kalibr có thể tác chiến trên không gian xa bờ đến 500 – 600 km, giúp QĐND Việt Nam kiểm soát chắc chắn mặt nước, bầu trời của Tổ quốc.
NT