Hơn nghìn tỷ NDT vốn hóa bốc hơi, đại gia thương mại điện tử Pinduoduo đứng bên bờ vực, vì sao?

Pinduoduo công ty mà ông chủ Hoàng Tranh là người giàu nhất Trung Quốc hồi tháng 8/2024 từng có thời điểm vượt qua Alibaba về giá trị vốn hóa, giờ đây chỉ còn chưa bằng một nửa đối thủ, bốc hơi hơn 1 nghìn tỷ NDT so với đỉnh cao trước đây.

Vào thời kỳ đỉnh cao, doanh thu của Pinduoduo tăng trưởng 131%, ông chủ Hoàng Tranh chiếm ngôi người giàu nhất Trung Quốc. Ảnh: NetEase.
Vào thời kỳ đỉnh cao, doanh thu của Pinduoduo tăng trưởng 131%, ông chủ Hoàng Tranh chiếm ngôi người giàu nhất Trung Quốc. Ảnh: NetEase.

Báo cáo tài chính quý III/2025 cho thấy tốc độ tăng trưởng doanh thu của Pinduoduo giảm mạnh chỉ còn 9%, tương phản hoàn toàn với mức tăng trưởng ba chữ số trước kia. Nền tảng thương mại điện tử từng càn quét sạch thị trường nông thôn này hiện đang phải đối mặt với sự suy giảm tăng trưởng và cạnh tranh khốc liệt.

Từ việc vượt mặt Alibaba đến việc vốn hóa bị chặt ngang lưng – Pinduoduo đã trải qua những gì?

Vì sao huyền thoại tăng trưởng sụp đổ?

Pinduoduo từng được xem như kỳ tích tăng trưởng trên thị trường vốn. Năm ngoái, họ còn ghi nhận mức tăng trưởng doanh thu 131%. Nhưng chỉ trong vòng hơn một năm, tốc độ tăng trưởng này đã lao dốc với mức chóng mặt: Quý I/2024: 131%; Quý II/2024: 86%; Quý III/2024: 44%; Quý III/2025 chỉ còn 9%.

Đồ thị tăng trưởng từ ba chữ số xuống một chữ số diễn ra nhanh đến mức thị trường không kịp phản ứng. Nguyên nhân sâu xa là các yếu tố nền tảng của ngành thương mại điện tử Trung Quốc đã thay đổi: Lượng người dùng đã chạm trần; lưu lượng (traffic) suy giảm và cạnh tranh ngày càng khốc liệt.

Thoi ky dinh cao.jpg
Pinduduo từng được coi là huyền thoại tăng trưởng của ngành thương mại điện tử Trung Quốc. Ảnh: Sohu.

Để ứng phó, tháng 4 năm nay, công ty đã nâng cấp chương trình “100 tỷ trợ giá” thành “1.000 tỷ hỗ trợ” trong ba năm – một động thái cho thấy động lực tăng trưởng tự nhiên đang cạn kiệt.

CEO Pinduoduo Triệu Giai Trăn (Zhao Jiazheng) thẳng thắn nói tại hội nghị tài chính: “Những khoản đầu tư dài hạn này sẽ không tránh khỏi ảnh hưởng đến doanh thu và lợi nhuận trong tương lai gần”. Nói cách khác: lợi nhuận sắp giảm mạnh.

Pinduoduo rơi vào một nghịch lý tăng trưởng điển hình: Không đầu tư → không tăng trưởng; đầu tư mạnh → lợi nhuận giảm. Phụ thuộc vào trợ giá để giữ tăng trưởng là một canh bạc không bền vững – nhất là khi Alibaba đặt cược vào AI, còn JD.com đi sâu vào chuỗi cung ứng.

Tung can quet thi truong.jpg
Pinduoduo từng càn quét thị trường nông thôn bởi giá rẻ. Ảnh: Sohu.

Cạnh tranh lệch lạc trong ngành thương mại điện tử

Dù số người dùng lớn, nhưng tốc độ tăng trưởng mới đáng lo: Số người dùng truy cập hàng ngày (DAU) của Taobao là 508 triệu (+4.2%); JD.com: 227 triệu (+9.8%); Pinduoduo: 414 triệu (+2.5%), tốc độ tăng của Pinduoduo kém nhất.

Nguyên nhân một phần vì họ không tham gia cuộc chiến giao đồ ăn – thứ mà các nền tảng thương mại điện tử tận dụng để kéo người dùng vào hệ sinh thái. Nhưng sự “đa ngành” này lại phản ánh sự méo mó của ngành: Giao đồ ăn và thương mại điện tử là hai mô hình hoàn toàn khác nhau; việc gắn chúng vào nhau chỉ thể hiện sự loay hoay và thiếu đổi mới

Cạnh tranh giữa các nền tảng trở nên lệch lạc: Thay vì cải thiện trải nghiệm mua sắm, tối ưu logistics, các nền tảng quay sang cạnh tranh giao đồ ăn để “giữ người dùng”.

Cùng lúc đó, Pinduoduo còn gặp khó ở thị trường quốc tế với Temu: Rủi ro địa chính trị gia tăng; kiểm soát dữ liệu nghiêm ngặt ở châu Âu, Mỹ; khiếu nại của người tiêu dùng tại nhiều quốc gia nhiều; cạnh tranh mạnh từ Amazon, Shein và các nền tảng bản địa; thêm vào đó là rủi ro về thay đổi chính sách thương mại...

Pinduoduo bị kẹt trong tình thế “lưỡng đầu thọ địch”: Trong nước cạnh tranh lệch lạc; ngoài nước thì môi trường phức tạp.

Temu.jpg
Temu từng vượt qua các đối thủ, chiếm lĩnh thị trường bình dân ở nước ngoài bằng giá rẻ trước khi bị co lại. Ảnh: NetEase.

Khoảng trống về AI của Pinduoduo

Trong khi hầu hết các đại gia công nghệ Trung Quốc đều đã công bố chiến lược AI, Pinduoduo lại gần như im lặng. Điều này khiến giới đầu tư cực kỳ lo lắng. Alibaba có Tongyi Qianwen; Baidu có Wenxin Yiyan; Tencent có Hunyuan; JD.com, ByteDance đều tăng tốc AI

Còn Pinduoduo? Chỉ đến tháng 8 năm nay mới bắt đầu tuyển dụng kỹ sư AI – quá muộn trong một cuộc đua công nghệ tốc độ ánh sáng.

Trong khi Alibaba đầu tư 3.800 tỷ NDT trong 3 năm cho AI và đám mây, thì Pinduoduo mới còn đang xây team từ đầu. AI không phải chỉ là nâng cấp trải nghiệm – nó tái định nghĩa toàn bộ thương mại điện tử: tìm kiếm, gợi ý, kho vận, định giá, dịch vụ khách hàng. Nếu không nắm AI, tương lai của một nền tảng thương mại điện tử sẽ rất bấp bênh.

Pinduoduo hut hoi.jpg
Một nguyên nhân quan trọng khiến Pinduoduo bị rớt lại phía sau là khoảng trống
về AI. Ảnh: QQnews.

Pinduoduo thành công nhờ giá rẻ, nhưng cũng bị cầm tù bởi chính chiến lược đó: Người dùng gắn Pinduoduo với “giá rẻ nhất”. Tăng giá thì mất khách, không tăng sẽ kẹt lợi nhuận; thương hiệu cao cấp không dám vào Pinduoduo; không có khách hàng cao cấp càng khó thu hút thương hiệu cao cấp. Đó là vòng luẩn quẩn.

Ngoài ra: Đầu tư của Pinduoduo cho công nghệ thấp hơn Alibaba, JD.com; không có hệ sinh thái mạnh (logistics, cloud, fintech…); đối thủ đang sử dụng AI để tăng hiệu suất, còn họ vẫn dùng mô hình vận hành cũ. Khi thị trường bão hòa, những thiếu hụt từng bị tăng trưởng cao che lấp nay lộ ra rõ rệt..

Theo QQnews, NetEase