Mỹ hậu thuẫn một kế hoạch hòa bình 28 điểm nhằm chấm dứt chiến tranh tại Ukraine, được công bố tuần trước. Tuy nhiên, theo ba nguồn thạo tin, bản kế hoạch này được xây dựng dựa trên một tài liệu do Nga soạn và gửi cho chính quyền của Tổng thống Mỹ ông Donald Trump hồi tháng 10.
Theo các nguồn tin, phía Nga đã chia sẻ tài liệu – một bản “non-paper” (tài liệu không chính thức trong ngoại giao) – với các quan chức cấp cao của Mỹ vào giữa tháng 10, ngay sau cuộc gặp giữa ông Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Washington.
Tài liệu này nêu các điều kiện để Moscow chấm dứt chiến tranh, bao gồm cả các nhượng bộ mà Kiev từng bác bỏ, chẳng hạn như việc Ukraine phải nhường một phần lớn lãnh thổ ở miền Đông.
Đây là lần đầu tiên có xác nhận rằng tài liệu do Nga soạn thảo này là nguồn đầu vào quan trọng của kế hoạch 28 điểm mà Mỹ đưa ra.
Bộ Ngoại giao Mỹ, cùng đại sứ quán Nga và Ukraine tại Washington, đều không phản hồi yêu cầu bình luận.
Nhà Trắng không bình luận trực tiếp về bản “non-paper”, nhưng trích phát biểu của ông Trump bày tỏ lạc quan về tiến triển của kế hoạch 28 điểm: “Để thúc đẩy việc hoàn tất Kế hoạch Hòa bình, tôi đã chỉ đạo Đặc phái viên Steve Witkoff gặp Tổng thống Putin tại Moscow, đồng thời Bộ trưởng Lục quân Dan Driscoll sẽ làm việc với phía Ukraine”, ông Trump viết.
Hiện vẫn chưa rõ vì sao chính quyền Trump lại dựa vào tài liệu của Nga để hình thành kế hoạch hòa bình của Washington. Một số quan chức cấp cao, bao gồm Ngoại trưởng ông Marco Rubio, sau khi xem xét, tin rằng các yêu cầu của Moscow chắc chắn sẽ bị Ukraine bác bỏ.
Nghi ngờ về ảnh hưởng từ Nga
Sau khi tài liệu được gửi đi, ông Rubio đã có cuộc gọi với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov, trong đó hai bên thảo luận về nội dung bản “non-paper”.
Phát biểu với báo giới tại Geneva tuần này, ông Rubio thừa nhận ông nhận được “nhiều non-paper dạng văn bản”, nhưng không cung cấp chi tiết.
Từ khi bản kế hoạch xuất hiện trên Axios tuần trước, sự hoài nghi trong nội bộ chính phủ Mỹ và giới lập pháp ngày càng tăng. Nhiều người cho rằng đây giống một danh sách yêu cầu của Nga hơn là một đề xuất nghiêm túc.
Dù vậy, Washington vẫn gây áp lực lên Kiev, cảnh báo có thể giảm hỗ trợ quân sự nếu Ukraine không ký.
Kế hoạch này được soạn thảo một phần trong cuộc họp tại Miami vào tháng trước, với sự tham gia của con rể ông Trump, Jared Kushner, đặc phái viên Steve Witkoff và ông Kirill Dmitriev, lãnh đạo một quỹ tài sản quốc gia của Nga. Theo hai nguồn tin của Reuters, rất ít người trong Bộ Ngoại giao và Nhà Trắng được thông báo về cuộc gặp này.
Hôm thứ Ba, Bloomberg đưa tin rằng ông Witkoff đã đưa lời khuyên cho trợ lý cấp cao Điện Kremlin ông Yuri Ushakov về cách ông Putin nên nói chuyện với ông Trump. Theo các bản ghi cuộc gọi do Bloomberg thu thập, ông Ushakov và ông Witkoff đã đề cập đến một “kế hoạch 20 điểm” từ ngày 14/10. Nội dung kế hoạch được mở rộng trong các cuộc trao đổi tiếp theo với ông Dmitriev.
Ba điểm “không thể nhượng bộ” đang cản trở thỏa thuận hòa bình Ukraine của ông Trump
Ông Trump rút thời hạn chót ký thỏa thuận hòa bình đối với Ukraine
Ông Trump bảo vệ ông Witkoff trước cáo buộc "thân Nga"
Theo Reuters
