Lời kêu gọi này đưa ra trong bối cảnh Bắc Kinh đang không ngừng có những chính sách gia tăng căng thẳng trong khu vực. Trung Quốc tuyên bố gần như toàn bộ diện tích biển Đông là của mình, đồng thời tích cực xây dựng những hòn đảo nhân tạo, cơ sở quân sự trên các đảo thuộc quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa của Việt Nam nhưng bị Trung Quốc chiếm đóng trái phép.
Tuyên bố ngày càng cứng rắn của Trung Quốc liên quan đến vấn đề lãnh thổ trên biển Đông, khiến quốc tế hết sức lo ngại cho tự do hàng hải trong khu vực khi đây là tuyến hàng hải quan trọng hàng đầu thế giới nơi mỗi năm 5.000 tỉ USD hàng hóa đi qua.
Ngoài phát biểu liên quan tới biển Đông, trước phóng viên và những người ủng hộ sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử lập pháp, bà Thái Anh Văn cho biết, Đài Loan sẽ tiếp tục đẩy mạnh các mối quan hệ với Nhật Bản.
Dù được biết là người sẽ không làm quan hệ giữa Đài Loan với Bắc Kinh "thêm ấm áp", nhưng nữ Tổng thống của Đài Loan nhấn mạnh bà sẽ không khiêu khích trong các mối quan hệ với Trung Quốc.
Bà Thái Anh Văn cũng nhắc nhở Bắc Kinh nên có chính sách phù hợp để tránh làm ảnh hưởng đến các mối quan hệ giữa hai miền eo biển.
Tuy nhiên, bà Thái Anh Văn có nguy cơ làm mếch lòng Trung Quốc khi mạnh mẽ khẳng định chủ quyền của Đài Loan, vùng lãnh thổ mà Bắc Kinh luôn cho rằng là một phần "không thể tách rời" của Trung Quốc.
"Nền dân chủ của chúng tôi, bản sắc dân tộc và không gian quốc tế phải được tôn trọng đầy đủ và bất kỳ sự đàn áp nào cũng sẽ làm suy yếu sự ổn định trong mối quan hệ xuyên eo biển", bà Thái Anh Văn tuyên bố.
Trong khi đó, Trung Quốc khẳng định họ sẽ không cho phép Đài Loan xây dựng bất kỳ hành động độc lập nào, Bắc Kinh sẽ sẵn sàng đối thoại với bất kỳ đảng phái nào tại Đài Loan miễn là đảng phái này phải nhận ra rằng hai bờ eo biển đều là một nước Trung Quốc.
"Về vấn đề quan trọng như nguyên tắc bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước, ý chí của chúng tôi là cứng như đá", Tuyên bố của Văn phòng chính phủ Trung Quốc cho biết.
Bộ Ngoại giao Mỹ nhanh chóng chúc mừng chiến thắng của bà Thái Anh Văn. Người phát ngôn John Kirby nói:
"Chúng tôi trông đợi được hợp tác cùng Tiến sĩ Thái và các lãnh đạo mới của Đài Loan, để thúc đẩy những mối quan tâm chung và tăng cường quan hệ giữa Mỹ với nhân dân Đài Loan".
Ông Kirby nêu rõ, Mỹ có lợi ích sâu sắc khi tình hình xuyên eo biển Đài Loan được duy trì ổn định và hòa bình.
Thiên Hà - Theo Reuters, Một thế giới
