Sau bao nỗ lực Facebook vẫn chưa thể vào Trung Quốc

Mấy hôm nay, truyền thông quốc tế nối nhau đưa tin: Facebook đã có mặt ở Trung Quốc sau nhiều năm vắng bóng, hàng trăm triệu người sử dụng internet Trung Quốc đã sắp có cơ hội tham gia mạng xã hội lớn nhất hành tinh này. Trang web của Tổng cục Quản lý hành chính công thương Trung Quốc cũng đã đăng tin: trung tâm khởi nghiệp của Facebook ở Trung Quốc có tên là “Công ty hữu hạn Khoa học kỹ thuật Facebook (Hàng Châu)” với số vốn 30 triệu USD đã đăng ký thành lập thành công ở Hàng Châu, Chiết Giang hôm 18/7; tuy nhiên, chỉ ít giờ đồng hồ sau khi xuất hiện trên trang mạng chính phủ, chiều ngày 25/7 thông tin về việc đăng ký này đã biến mất.

Điều này cho thấy việc Facebook tìm cách đặt chân được vào Trung Quốc còn rất gian nan, phức tạp. Nếu công ty con này được phép tiếp tục kinh doanh thì đó là bước thăm dò đầu tiên của Facebook. Ông chủ Facebook từng bày tỏ hy vọng lợi dụng công ty con này để hợp tác với những người khởi nghiệp Trung Quốc ở thị trường bị quản chế, kiểm soát chặt chẽ này. Cho dù đã mở được công ty con, nhưng khi triển khai các trình tự ứng dụng, Facebook cũng còn phải có được giấy phép của cơ quan quản lý giám sát; còn muốn đưa ra các sản phẩm lớn hơn như mạng xã hội hoặc dịch vụ thông tin thì còn phải đàm phán thêm về kho dữ liệu và vấn đề an ninh. Các ứng dụng Facebook, Instagram và WhatsApp hiện đều bị phong tỏa ở Trung Quốc.

Tờ “The New York Times” xác nhận Facebook đã bị thu hồi giấy phép đăng ký và dẫn lời một quan chức giấu tên cho biết: đăng ký thành lập của Facebook đã bị rút lại (bác bỏ) vì Văn phòng Ủy ban an ninh mạng và tin học trung ương (gọi tắt là Võng Tín Biện) có ý kiến bất đồng với quan chức Chiết Giang; Võng Tín Biện bất bình với việc quan chức tỉnh Chiết Giang chưa xin ý kiến đã cho phép Facebook mở văn phòng nên không chấp nhận.

Facebook bị phong tỏa ở Trung Quốc đã gần 10 năm nay. Để được chấp nhận, họ thậm chí mở một ứng dụng chia sẻ ảnh qua kiểm duyệt riêng, gọi là “Colorful Balloons”, ẩn tên phát hành thông qua một công ty Trung Quốc, nhưng cuối cùng vẫn không được Võng Tín Biện chấp thuận, phải bị gỡ bỏ.

Để nỗ lực vào được thị trường Trung Quốc, ông chủ Mark Zuckerberg của Facebook đã học tiếng Trung Quốc; ăn tối cùng và mời nhà lãnh đạo Tập Cận Bình đặt tên Trung Quốc cho con gái; chủ trì một cuộc thi nói tiếng Bắc Kinh ở một trường đại học; thậm chí tới Trung Quốc và ra Thiên An Môn chạy bộ trong màn khói bụi; nhiều lần phát biểu bày tỏ thiện cảm với Trung Quốc.

Năm 2014 khi Lỗ Vĩ, Chủ nhiệm Võng Tín Biện sang thăm trụ sở Facebook, Mark Zuckerberg đã cố ý đặt trên bàn làm việc của ông cuốn “Tập Cận Bình bàn về trị quốc”…nhưng tất cả các chiêu trò đó đều không ăn thua. Cuối tháng 12/2017, Vương Lê (Wang Li Moser) người liên lạc giữa Facebook với chính phủ Trung Quốc đã từ chức, được thay thế bằng William Shuai, người từng dẫn dắt Linked In và phụ trách giữ quan hệ giữa Baidu với chính phủ.

Mặc dù chưa có văn phòng hay sản phẩm nào ở Trung Quốc, nhưng Facebook vẫn phát triển mạnh mẽ các nghiệp vụ của họ ở nước này. Facebook đã bán nhiều vị trí quảng cáo cho các công ty và cả chính phủ Trung Quốc tới nhiều nước. Trung Quốc đã trở thành nguồn thu phí quảng cáo lớn nhất của Facebook ở châu Á.

Trước đó, hôm 24/7, trang web chuyên về kinh tế - tài chính của Trung Quốc có tên “Wallstreetcn.com” đã đưa tin: theo thông tin đăng ký Công thương Trung Quốc, ngày 18/7 Facebook đã thành lập một công ty con với 100% vốn của họ tại Hàng Châu có tên “Công ty Hữu hạn Khoa học kỹ thuật Facebook Hàng Châu, (gọi tắt Facebook Hàng Châu)”; vốn đăng ký 30 triệu USD, đại diện pháp nhân là bà Trương Kinh Mai. Thông tin công khai cho thấy, Facebook Hàng Châu do Công ty Facebook Hong Kong Limited nắm giữa 100% cổ phần, Giám đốc là Trương Kinh Mai (Ivy Zhang), Chủ tịch Hội đồng quản trị là Damian Yeo Guan Yao.

Bà Trương Kinh Mai gia nhập Facebook tháng 2/2017, đảm nhiệm chủ quản phát triển nghiệp vụ; trước đó bà từng giữ chức vụ ở “Hằng Nghị tư bản”, còn 1 năm trước từng là Phó tổng tài của PPTV. Trương Kinh Mai cũng chính là Giám đốc Công ty Ugetech đã phát hành App “Colorful Balloons” của Facebook trước đây.

Hôm 24/7, sau khi thông tin về Facebook Hàng Châu đăng ký thành công, người phát ngôn của Facebook là Debbie Frost đã nói với phóng viên “The New York Times”: công ty con Facebook Hàng Châu sẽ trở thành trung tâm sáng tạo của các công ty khởi nghiệp và các hãng khai thác Trung Quốc; Facebook cũng đã mở các trung tâm như thế ở Brazil, Pháp, Ấn Độ và Hàn Quốc, chuyên tổ chức tập huấn, bồi dưỡng và hội thảo.

Với việc Facebook Hàng Châu bị rút giấy phép đăng ký chỉ sau 1 tuần cho thấy, để vào được thị trường khổng lồ có tới 772 triệu người sử dụng internet này, Facebook còn phải trải qua một quãng đường dài và đầy khó khăn…