Ngày 11/3/2011, trận động đất 9 độ richter và sau đó là các đợt sóng thần cao 10m đã tàn phá một vùng rộng lớn đông bắc Nhật Bản, cướp sinh mạng của hơn 16.000 người và hàng nghìn người khác vẫn mất tích. Động đất và sóng thần đã làm hỏng hệ thống làm lạnh một số lò phản ứng của nhà máy Fukushima I, kéo theo cuộc khủng hoảng hạt nhân tồi tệ nhất lịch sử Nhật Bản.
Sự cố này đã làm cho ba trong sáu lò phản ứng hạt nhân của cơ sở này bị nóng chảy nghiêm trọng. Thanh nhiên liệu uranium bị hóa lỏng, tan chảy qua lớp thép và bê tông. Điều này khiến cho những người điều tra vụ việc gặp khó khăn khi xác định nơi mà uranium tan chảy.
Các thanh nhiên liệu hạt nhân đã được làm nguội khi công nhân nhà máy bơm nước vào lò phản ứng, nhưng không ai biết được vị trí của chúng. Công ty điện năng Tokyo, nhà điều hành của cơ sở Fukushima I đã nỗ lực rất nhiều để đưa rô-bốt vào thăm dò và mở đường nhưng đều thất bại. Mới đây, một rô-bốt thuộc drone được chế tạo từ các vật liệu chịu được bức xạ và trang bị cảm biến mang tên Mini-Manbo đã thực hiện cuộc thăm dò thành công tại lò phản ứng và tìm ra vị trí uranium.
Đây được xem là một bước ngoặt cho nỗ lực của chính phủ Nhật Bản khi đối phó với thảm hoạ hạt nhân. Khi quá trình dọn dẹp bắt đầu được thực hiện nghiêm túc, nhiều người coi đó như dấu hiệu cho thấy cuộc khủng hoảng cuối cùng đã đến hồi kết thúc.
Tờ New York Times dẫn lời Takahiro Kimoto, giám đốc điều hành nhà máy hạt nhân, " Trước đó, chúng tôi không biết chính xác vị trí nhiên liệu, hoặc hình dáng của nó như thế nào. Thế nhưng bây giờ chúng tôi đã nhìn thấy nó, chúng tôi sẽ lập kế hoạch để loại bỏ, dọn dẹp nhiên liệu hạt nhân."
Khoảng 7.000 người đã làm việc tại khu vực nhà máy hạt nhân để xây dựng các bể chứa nước mới, loại bỏ các mảnh vụn phóng xạ và xây dựng giàn giáo trên các lò phản ứng bị hư hỏng nặng. Mức độ bảo hộ đã được thu nhỏ lại, mọi người có thể mặc quần áo thường ở mọi nơi ngoại trừ khu vực nhiễm phóng xạ nặng.
Bước tiếp theo là bắt đầu việc loại bỏ nhiên liệu uranium tan chảy từ một trong 6 lò phản ứng, dự kiến sẽ được tiến hành vào năm 2021. Các nhà chức trách chưa chọn được lò nào sẽ giải quyết trước tiên. Công việc dọn dẹp sẽ mất từ 30 đến 40 năm để hoàn thành, và sẽ tốn hàng chục tỷ đô la.
Mặc dù các hậu quả to lớn từ thảm họa Fukushima, chúng ta phải ý thức rằng năng lượng hạt nhân vốn không nguy hiểm. Có rất nhiều biện pháp an toàn để tạo ra nguồn năng lượng lò phản ứng hạt nhân.
