Một công việc liên quan đến Trí tuệ nhân tạo (AI) đang xuất hiện. Người làm công việc này được trả mức lương lên tới 6 con số (USD) và không cần yêu cầu bằng cấp về kỹ thuật máy tính, hay thậm chí là kỹ năng lập trình.
Với sự phát triển mạnh mẽ của AI tạo sinh, nhiều công ty hiện chi số tiền lớn tuyển dụng nhân sự làm công việc này. Trong tiếng Anh người ta gọi là "Prompt Engineer", tạm dịch ra tiếng Việt là nghề "kỹ sư gợi ý".
Các kỹ sư gợi ý đào tạo cho AI để nó có thể đưa ra các câu trả lời chính xác và tự nhiên giống như con người.
Công việc của kỹ sư gợi ý
Anna Bernstein, 29 tuổi, là một kỹ sư gợi ý tại công ty Copy.ai, một công ty AI tại New York. Cô là một trong số ít những người làm công việc này.
Nhiệm vụ của Anna là viết các gợi ý và đưa chúng vào phần back-end của công cụ AI, để nó có thể phân tích và tạo ra các đoạn văn bản hoặc email trả lời khách hàng một cách tự nhiên và chính xác nhất. Anna không cần phải viết bất cứ đoạn code nào, thay vào đó cô chỉ cần gõ hướng dẫn để mô hình AI tinh chỉnh phản hồi.
"Nghề này có rất ít người lựa chọn, thậm chí trong một thời gian dài tôi có có cảm giác chỉ một mình mình làm công việc này", Anna chia sẻ. Cô gia nhập công ty Copy.ai vào tháng 11 năm 2019, một năm trước khi Open AI ra mắt ChatGPT gây chấn động nhờ khả năng kỳ lạ trong việc tạo ra các văn bản và trả lời hầu hết các câu hỏi như con người. Vào thời điểm đó, thuật ngữ "kỹ sư gợi ý" chưa tồn tại và những người làm AI không chắc liệu đó có thể là một nghề không.
Anna cho biết, trước đây cô là một người viết quảng cáo và trợ lý nghiên cứu lịch sử. "Tôi không có kiến thức nền tảng về công nghệ, nhưng có kiến thức và xã hội và nhân văn và đối với tôi nó giống như một chiến thắng, bởi việc phát triển AI là làm sao giúp nó bắt chước suy nghĩ của con người", cô nói.
Việc làm liên quan đến AI tăng đột biến
Kỹ sư gợi ý hiện được coi là một những công việc liên quan đến công nghệ hấp dẫn nhất, vì các công ty tìm cách đào tạo và tinh chỉnh các công cụ AI để tận dụng tối đa các mô hình ngôn ngữ mới - vốn không phải lúc nào cũng đưa ra câu trả lời chính xác hoặc phù hợp.
Đã có sự gia tăng mạnh mẽ nhu cầu tuyển dụng những người có thể hiểu và làm việc với các công cụ AI.
Theo dữ liệu của nền tảng giới thiệu việc làm LinkedIn chia sẻ với tờ Time, số lượng các bài đăng có cụm từ "AI tạo sinh" tăng gấp 36 lần so với năm ngoái; số lượng tin tuyển dụng có chứa cụm từ "GPT" tăng 51% trong giai đoạn 2021-2022. Đối tượng tuyển dụng là bất kỳ ai, ngay cả những người không có nền tảng về máy tính hoặc công nghệ.
Thu nhập 6 con số
Vẫn còn quá sớm để đưa ra dự đoán về tương lai của nghề kỹ sư gợi ý, tuy nhiên, hiện nay đã có hàng loạt công ty bắt đầu tuyển dụng cho vị trí này.
Anthropic, một công ty khởi nghiệp được hậu thuẫn bởi Google, đã đăng tin tuyển dụng vị trí kỹ sư gợi ý ở San Francisco với mức lương 335.000 USD. "Các ứng viên phải có tính sáng tạo và thích giải quyết các vấn đề" - trích một đoạn trong tin tuyển dụng.
Klarity, một công ty đánh giá tài liệu tự động, cũng đang tuyển dụng vị trí kỹ sư máy học - người có thể gợi ý và hiểu cách làm thế nào để công cụ AI có thể đưa ra câu trả lời tốt nhất. Ứng viên được trả 230.000 USD cho công việc này.
Không chỉ các công ty công nghệ, mà cả Bệnh viện Nhi đồng Boston và công ty tư vấn Booz Allen Hamilton cũng đã đăng tin tuyển dụng vị trí kỹ sư gợi ý với mức lương 212.000 USD cho những ứng viên có hơn 3 năm kinh nghiệm làm việc với các mô hình máy học. Nam diễn viên Donald Glover thậm chí đang tìm thuê một kỹ sư gợi ý và một trợ lý họa sĩ hoạt hình cho studio mới của anh ấy.
Mặc dù chức danh là kỹ sư gợi ý, nhưng Anna nói rằng cô ấy không hoàn toàn coi mình là một kỹ sư. "Khi mới bắt đầu công việc, họ gọi chúng tôi là những chuyên gia gợi ý, thế rồi sau đó thuật ngữ kỹ sư gợi ý đã nổi lên".
Làm thế nào để trở thành một kỹ sư gợi ý?
Rob Lennon, một chuyên gia đào tạo kỹ sư gợi ý, đã bắt đầu giảng dạy tại các khóa học có trả phí thông qua nền tảng học trực tuyến Kajabi từ tháng 12 năm ngoái. Những khóa học này được thiết kế nhằm giúp những người thông thường có được những kỹ năng cần thiết để trở thành kỹ sư gợi ý. Rob đã mở được 2 lớp học với 2.000 người tham gia.
Nội dung khóa học tập trung hướng dẫn cách định dạng và cấu trúc lời gợi ý cho các loại nhiệm vụ và lĩnh vực khác nhau. "Mọi người đang muốn kiến thức này. Nó giống như lợi thế của người đi trước vậy", Rob cho biết. Các khóa học có giá khởi điểm từ 150 USD và có thể lên đến 3.970 USD cho các cá nhân muốn có chương trình học theo yêu cầu cũng như nhận được chứng chỉ tốt nghiệp.
Nghề ngắn hạn?
Một số chuyên gia tin rằng nghề kỹ sư gợi ý sẽ nhanh chóng biến mất khi AI trở nên mạnh mẽ hơn và có khả năng tạo ra các gợi ý cho riêng nó.
Ông Ethan Mollick, Phó giáo sư tại Trường Wharton thuộc Đại học Pennsylvania, cảnh báo rằng những người muốn trở thành kỹ sư gợi ý nên cân nhắc, bởi còn nhiều điều chưa biết về tương lai của công việc này.
"Tôi chưa rõ là kỹ sư gợi ý có phải là một công việc lâu dài hay không, bởi vì các chương trình AI ngày càng trở nên tốt hơn trong việc phán đoán được nhu cầu người dùng cũng như tạo ra các gợi ý. Chúng ta cũng chưa biết liệu kỹ sư gợi ý có cần một kỹ năng đặc biệt nào không hay là họ chỉ cần dành nhiều thời gian với chatbot là đủ", ông Ethan chia sẻ.
Mức lương cao dành cho kỹ sư gợi ý có thể sẽ không kéo dài. "Đây là công việc mà chỉ có khoảng 500 người có khả năng làm được vào thời điểm hiện tại, nhưng trong 6 tháng tới, có thể có 50.000 người làm công việc đó", Rob Lennon cho biết.
Phó giáo sư Ethan Mollick lưu ý rằng những người muốn khám phá nghề nghiệp này nên thử trải nghiệm với các mô hình ngôn ngữ lớn như GPT+ và Bard để rút ra cách tiếp cận của riêng họ đối với việc đưa ra các gợi ý cho chatbot, thay vì tham gia một khóa học trực tuyến. Điều này là do hệ thống AI đang phát triển nhanh chóng và những gợi ý hiện tại có thể không còn phù hợp trong tương lai.
Karin Kimbrough, chuyên gia kinh tế tại LinkedIn, cho biết các nhà tuyển dụng nhanh chóng nhận thấy cần phải cạnh tranh để thu hút nhân tài cho những công việc mới này, đặc biệt là khi họ tập trung vào việc tuyển dụng ứng viên có bằng cấp hoặc kỹ năng đặc thù.
Một số người có thể nghi ngờ rằng liệu các công ty công nghệ có sẵn sàng chi số tiền lớn để tuyển dụng kỹ sư gợi ý trong thời điểm làn sóng sa thải nhân viên hàng loạt đang diễn ra. Nhưng các chuyên gia công nghệ ủng hộ sức mạnh của trí tuệ nhân tạo tin rằng nghề kỹ sư gợi ý sẽ nhanh chóng cất cánh và định hình tương lai của tự động hóa. "Ngôn ngữ lập trình "hot" nhất hiện giờ chính là tiếng Anh", Andrej Karpathy, cựu Giám đốc AI của Tesla, nói một cách hài hước.
Tuy vậy, không phải ai cũng đồng ý rằng nghề kỹ sư gợi ý xứng đáng với mức lương sáu con số chỉ với việc được đào tạo một vài kỹ năng cơ bản. Xu hướng này cũng đặt ra câu hỏi vì sao những người có bằng khoa học xã hội và nhân văn lại nhận mức lương cao hơn kỹ sư công nghệ.
Tuy nhiên, Anna cho rằng điều này là hợp lý. "Tại sao chúng tôi không được hưởng mức lương đó, nếu chúng tôi đóng góp rất lớn cho sự phát triển của sản phẩm," cô nói.
Việt Nam có nghề kỹ sư gợi ý không?
Hiện tại chưa có doanh nghiệp nào tại Việt Nam đăng tin tuyển dụng nghề kỹ sư gợi ý. Thay vào đó, họ tuyển dụng lập trình viên và kỹ sư AI.
Được biết, tại Việt Nam, các doanh nghiệp lớn như Vingroup, Viettel, CMC, FPT đều đã thành lập trung tâm AI và dành một số nguồn lực để phát triển sản phẩm. Tuy nhiên, để có một mô hình AI tạo sinh như ChatGPT thì các doanh nghiệp Việt Nam chưa đủ điều kiện để thực hiện, bởi rào cản về chi phí. Mô hình GPT-3 của ChatGPT có đến 175 tỉ tham số, mô hình GPT-4 dự kiến lên đến hơn 100 nghìn tỉ (gấp 600 lần GPT-3). Chi phí xây dựng mô hình như vậy là rất lớn. Riêng tiền điện để huấn luyện GPT-3 đã lên đến hơn 10 triệu USD. Ngoài rào cản về chi phí, thì còn có những khó khăn khác về kinh doanh, thị trường...
Tuy nhiên, các nghề nghiệp liên quan đến AI luôn "hot" ở bất kỳ đâu trên thế giới. Ngay cả Nhật Bản là một quốc gia công nghệ nhưng cũng rất khát nguồn nhân lực AI.
Tại Việt Nam, theo một nghiên cứu vào năm 2019 của Tập đoàn nhân sự Navigos, mức lương trung bình của nhóm kỹ sư phần mềm trong lĩnh vực AI là 1.844 USD/tháng (khoảng 43 triệu đồng) chưa kể các khoản thưởng Tết, thưởng theo dự án, tháng lương thứ 13... Trong khi đó, Topdev khảo sát khoảng 340.000 nhân viên công nghệ thông tin tại Việt Nam, mức lương cho vị trí kỹ sư AI cán mốc 22.000 USD/năm (khoảng 500 triệu đồng), cao nhất trong số các công việc liên quan đến công nghệ thông tin./.
