Phó Thống đốc NHNN: Hệ số CAR của 4 ngân hàng thương mại Nhà nước xấp xỉ 9%

Hệ số CAR ở sát ngưỡng tối thiểu

Tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 4/2019 (ngày 4/5/2019), ông Đào Minh Tú - Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) - đã trả lời câu hỏi của phóng viên về vấn đề 4 ngân hàng thương mại khối Nhà nước cấp bách xin tăng vốn.

Cụ thể, ông Tú cho biết, trong năm vừa qua, 4 ngân hàng thương mại khối Nhà nước có tốc độ tăng trưởng tín dụng khá nhanh, khoảng 16% cho mỗi ngân hàng. Tốc độ tăng trưởng tín dụng tính chung cả hệ thống thì thấp hơn.

Tuy nhiên, các ngân hàng thương mại Nhà nước có tốc độ tăng tín dụng như trên nhưng vốn điều lệ thì không được bổ sung kịp thời trong những năm qua. Bên cạnh đó, Phó Thống đốc NHNN cũng lưu ý việc những dự án đặc biệt của Nhà nước đều do 4 ngân hàng thương mại Nhà nước đảm nhiệm cung cấp vốn chính.

Đối với hệ số an toàn vốn CAR, ông Đào Minh Tú đề cập tóm tắt quy định của NHNN, cho biết tỷ lệ này luôn luôn phải bảo đảm lớn hơn hoặc tối thiểu phải bằng 9. Điều này có nghĩa là tổng số vốn điều lệ phải chiếm 9% tổng số vốn tài sản có, mà trong tài sản có chính là nguồn vốn tín dụng, có thể là dư nợ để thực hiện hình thức cho vay của ngân hàng thương mại.

“Đến bây giờ thì hầu hết các ngân hàng thương mại cũng đang ở mức xấp xỉ 9%” - ông Đào Minh Tú cho hay về tình hình hệ số CAR tại khối các ngân hàng thương mại Nhà nước.

Đại diện của NHNN cũng cho biết cơ quan này đã trình Thủ tướng Chính phủ và Thủ tướng đã họp cùng với Thường trực Chính phủ và các bộ, ngành và đã có chỉ đạo các bộ, ngành để giải quyết vấn đề này.

“Chúng tôi đang chờ ý kiến tham gia từ các bộ, ngành có liên quan để có quyết đáp sớm cho các ngân hàng thương mại nhà nước trong vấn đề vốn điều lệ này. Chúng tôi cũng đề xuất phải sử dụng ngay nguồn cổ tức của các ngân hàng thương mại năm 2018. Thay vì nộp ngân sách, chúng ta sẽ sử dụng cổ tức này và khả năng nếu giá tăng quá cao thì hạn mức tín dụng cho các ngân hàng thương mại sẽ càng cao hơn” - ông Tú chia sẻ về việc sử dụng nguồn cổ tức để tăng vốn cho các ngân hàng thương mại khối nhà nước.

Loay hoay tăng vốn

Trong những năm trở lại đây, nhóm ngân hàng thương mại khối Nhà nước (đặc biệt là BIDV, VietinBank, Vietcombank và Agribank) đã không ít lần đề xuất các giải pháp khác nhau để giải quyết “bài toán” tăng vốn điều lệ. Tuy nhiên, hầu hết các giải pháp này đều đỏi hỏi sự kiên nhẫn nhất định.

Đơn cử như trường hợp của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV - Mã CK: BID), các phương án tăng vốn điều lệ thêm 9.541 tỷ đồng từ 5 nguồn khác nhau đã được Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) thường niên năm 2018 của nhà băng này thông qua từ tháng 4/2018. Nhưng phải đến ngày 11/12/2018, NHNN mới có văn bản phản hồi, chính thức cho ý kiến về các phương án tăng vốn này.

Cụ thể, NHNN đã chấp nhận phương án khả dĩ và cũng được nhiều nhà đầu tư kỳ vọng nhất là việc BIDV sẽ phát hành riêng lẻ cho nhà đầu tư nước ngoài KEB Hana Bank. Các phương án tăng vốn từ nguồn khác thì được NHNN “hẹn” sẽ có ý kiến sau khi thống nhất với Bộ Tài chính.

Chia sẻ với các cổ đông trong phiên họp ĐHĐCĐ năm 2019 vừa qua, Chủ tịch HĐQT BIDV - ông Phan Đức Tú, cho biết quá trình đàm phán với đối tác chiến lược vẫn đang diễn ra và “giá kỳ vọng của đối tác và chúng ta chưa gặp nhau”. Dù đại diện BIDV khẳng định sẽ làm tối đa để hoàn tất sớm nhất vì đây là thương vụ rất quan trọng đối với ngân hàng nhưng có thể hiểu phương án tăng vốn này sẽ khó thành trong ngắn hạn.

Dù sao, trong khoảng thời gian “chờ đợi” tăng vốn điều lệ, BIDV đã thực hiện phát hành thành công 2 đợt trái phiếu trong năm 2018 với tổng giá trị hơn 5.000 tỷ đồng để chủ động cải thiện nguồn vốn cấp 2 cho ngân hàng này.

Đối với trường hợp của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank - Mã CK: CTG), nhu cầu tăng vốn là bức thiết hơn cả khi suốt nhiều năm qua (kể từ năm 2013), vốn điều lệ của nhà băng này chỉ dừng ở mức hơn 37.000 tỷ đồng trong khi quy mô tăng trưởng nhanh, bình quân từ 17 - 20%/năm trong giai đoạn này. Khác với BIDV, tỷ lệ sở hữu Nhà nước tại VietinBank đã ở mức “sàn” và khó có thể giảm hơn được nữa.

Tại cuộc họp ĐHĐCĐ thường niên năm 2019 (ngày 23/4/2019), ông Lê Đức Thọ - Chủ tịch HĐQT VietinBank - cho biết nếu áp dụng theo Thông tư 41/2016/TT-NHNN thì tỷ lệ an toàn vốn CAR của ngân hàng có thể chỉ dưới 8%, vì vậy nhu cầu tăng vốn của nhà băng này là “rất cấp bách”.

Cũng tại kỳ họp ĐHĐCĐ thường niên năm 2019, các cổ đông đã thông qua tờ trình phân phối lợi nhuận năm 2018 của VietinBank với 2 phương án là chia toàn bộ cổ tức bằng cổ phiếu hoặc để lại toàn bộ lợi nhuận để tăng vốn điều lệ.

Cần lưu ý rằng, các phương án này cũng sẽ chỉ được VietinBank thực hiện sau khi có sự phê duyệt của Cơ quan Nhà nước có thẩm quyền là NHNN.

Tương tự các ngân hàng vừa đề cập, “bài toán” tăng vốn cũng là vấn đề mà Vietcombank hay Agribank đang tìm lời giải nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn về an toàn vốn, đáp ứng nhu cầu mở rộng hoạt động kinh doanh trong thời gian tới./.