A. Lin Neumann – giám đốc điều hành của Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Indonesia – đã có bài viết đăng tải trên Nikkei Asia, nói về tầm ảnh hưởng từ thoả thuận giữa Tesla với chính phủ Malaysia đối với tham vọng xe điện của Indonesia và toàn khu vực. VietTimes xin gửi quý độc giả nội dung được chuyển ngữ của bài viết.
Theo thoả thuận với Malaysia, Tesla sẽ được phép bán các mẫu xe điện (EV) được sản xuất tại Thượng Hải (Trung Quốc) của họ trực tiếp tới người tiêu dùng Malaysia mà không thông qua trung gian và được miễn thuế. Ở khắp khu vực Đông Nam Á, các doanh nhân bản địa vốn có lợi thế thường duy trì chính sách hạn chế với xe nhập khẩu, gây bất lợi với những người tiêu dùng tìm kiếm mức giá thấp.
Thoả thuận này giúp Tesla trở thành công ty đầu tiên thành công trong việc đăng ký nhận sự hỗ trợ từ sáng kiến Battery Electric Vehicle Global Leaders (BEV) của Malaysia. Chương trình được khởi động trong tháng 3, như một phần trong kế hoạch đưa đất nước trở thành trung tâm EV trong khu vực của Chính phủ Malaysia.
Giám đốc khu vực của Tesla, Isabel Fan, nói với giới truyền thông rằng kế hoạch của họ là phù hợp với “những chính sách hướng tới tương lai” của chính phủ Tổng thống Malaysia Anwar Ibrahim, người đã có cuộc điện đàm với tỉ phú Elon Musk hồi đầu tháng trước.
Tuy nhiên, Tổng thống Indonesia Joko Widodo có thể cảm thấy không hài lòng về thoả thuận này, bởi ông đã dành nhiều thời gian hơn để mời gọi Tesla.
Chính quyền của ông từng nói một cách đầy tự tin về việc biến Indonesia trở thành trung tâm chuỗi cung ứng EV ở châu Á, thậm chí là toàn thế giới, với sự hỗ trợ đến từ các khoản đầu tư Trung Quốc đổ vào các nhà máy tinh luyện nickel và điện than giá rẻ. Để thực hiện mục tiêu này, chính phủ đã cấm xuất khẩu nickel thô và ủng hộ phát triển ngành công nghiệp pin EV từ nickel.
Thế nhưng, đến nay nỗ lực này vẫn có điểm yếu ở chỗ thu hút các hãng sản xuất đặt cơ sở chế tạo EV ở Indonesia. Tesla chính là mục tiêu hàng đầu của chính phủ nước này, trong đó ông Widodo từng đến Texas vào tháng 5/2022 để gặp gỡ Elon Musk. Giới chức Indonesia từng nhiều dịp chia sẻ rằng Tesla sắp sửa công bố khoản đầu tư hàng tỉ USD để sản xuất pin EV và các sản phẩm khác tại Indonesia.
Phía Tesla chưa từng xác nhận những kế hoạch như vậy một cách công khai. Khi chưa thấy điều gì diễn ra sau chuyến thăm của ông Widodo, người ta kỳ vọng sẽ chứng kiến động thái mới diễn ra tại Hội nghị thượng đỉnh G20 tổ chức tại Bali vào tháng 11 năm ngoái. Nhưng cuối cùng Elon Musk lại không xuất hiện.
Sau khi Malaysia công bố thoả thuận mới, Bộ trưởng điều phối nguồn lực tự nhiên của Indonesia - ông Luhut Pandjaitan, đã nêu rõ rằng chính phủ của họ sẽ không thể sớm công bố các khuyến khích mới đối với Tesla, và ông dự định có cuộc gặp với Elon Musk để thảo luận về kế hoạch của Tesla ở Indonesia.
Indonesia hiện đang áp thuế nhập khẩu 50% đối với các EV đã lắp ráp hoàn chỉnh để thúc đẩy các khoản đầu tư sản xuất ở trong nước. Một số người kỳ vọng rằng Jakarta sẽ đưa ra hình thức giảm thuế, giống như Malaysia đã làm với Tesla, nhưng Indonesia vốn đã gắn chặt với một môi trường pháp lý phức tạp trong đó gia tăng lợi ích của địa phương và làm phức tạp các thoả thuận với các nhà đầu tư. Việc xây dựng các trạm sạc EV cũng chưa được như kỳ vọng.
Không rõ Tesla đang tìm kiếm điều gì từ phía Jakarta, hay Indonesia có gì để thu hút Tesla, nhưng nếu nhìn vào thoả thuận giữa Tesla với Malaysia thì điều mà các hãng xe mong muốn là khá rõ ràng.
Ở Malaysia, Musk đưa ra đề nghị và đã được đảm bảo rằng Tesla sẽ không phải hợp tác cùng hoặc chia sẻ lợi nhuận với một đối tác địa phương. Nhờ được miễn thuế, Tesla đã bắt đầu bán xe của họ ở thị trường Malaysia từ tháng trước với giá dưới 50.000 USD – tương đương ¼ giá bán lẻ ở Singapore và Indonesia.
Thoả thuận của Tesla không chỉ tốt cho ví tiền của người tiêu dùng Malaysia mà còn bao gồm nhiều cam kết khác, trong đó có xây dựng mạng lưới trung tâm dịch vụ và trạm sạc. Có nghĩa rằng, Tesla sẽ phải làm rất nhiều thứ có lợi cho người dân Malaysia và đây cũng là một bước đi quan trọng hướng tới mục đích tăng trưởng xanh của nước này.
Việc Tesla đến với Malaysia có thể thách thức yêu cầu của Indonesia về “nội dung địa phương” của các sản phẩm từ dược phẩm cho tới điện thoại di động, một chính sách mà từ lâu đã bị các nhà đầu tư nước ngoài phản đối. Theo các nhà đầu tư, cũng vì điều này mà Việt Nam trở nên thu hút hơn trong những năm gần đây.
Indonesia khẳng định một cách tự tin rằng thế giới không có lựa chọn nào khác ngoài việc phải tuân theo các quy định của họ nếu muốn tiếp cận với thị trường 270 triệu dân, lớn nhất ở Đông Nam Á.
Thoả thuận của Musk ở nước láng giềng Malaysia, với dân số chỉ bằng 1/8 dân số của Indonesia, có thể thách thức giả định trên của Indonesia và là lời cảnh tỉnh đối với Jakarta về thực tế là Malaysia sở hữu một lực lượng lao động được đào tạo bài bản và hiểu về công nghệ, từ lâu đã thu hút nhiều nhà đầu tư.
Đối với Thủ tướng Anwar, thoả thuận với Tesla đã tạo thêm một thành công kinh tế quan trọng của ông ngay trước kỳ bầu cử quan trọng ở 6 bang của Malaysia vào ngày 12/8 tới. Các cố vấn của ông đã nhấn mạnh về sự táo bạo của ông khi cho phép Tesla vượt mặt những bên trung gian ở trong nước.
“Đây là bước tiến quan trọng”, một trong các cố vấn nói về thoả thuận được công bố. “Điều này cho thấy ông Anwar rất nghiêm túc về việc thay đổi nền kinh tế”.
Nhưng Indonesia vẫn chưa bị loại khỏi vòng đua. Mặc dù Malaysia có thể giành được một dự án xây dựng trụ sở và một số dịch vụ, trung tâm bán hàng, nhưng phần thưởng thực sự đang chờ người chiến thắng chính là một nhà máy xe điện của Tesla ở Đông Nam Á, và có thể đi kèm một nhà máy pin xe điện. Ông Widodo và đội ngũ của mình vẫn còn cơ hội./.
Trung Quốc giúp Indonesia khai mở "kho vàng xanh", thống trị thị trường pin xe điện toàn cầu
BYD vượt mặt Tesla giành hợp đồng EV lớn tại Indonesia, tham vọng tiến vào thị trường Việt Nam
'Công thức' tăng trưởng của Ấn Độ và Indonesia: Khi xuất khẩu dịch vụ công nghệ tạo nên khác biệt
Theo Nikkei Asia
