Những bí ẩn trong vụ xét xử tỉ phú Trung Quốc Tiêu Kiến Hoa

Theo các trang tin Sina, Sohu ngày 20/8, vào ngày 19/8, Tòa án trung cấp số 1 thành phố Thượng Hải đã công bố văn bản buộc tội số 1 của Viện kiểm sát nhân dân thành phố Thượng Hải tuyên bố mức án theo quy định của pháp luật đối với các bị cáo Công ty Tomorrow Holdings Co., Ltd. (gọi tắt là Tomorrow Holdings) và bị cáo Tiêu Kiến Hoa (Xiao Jianhua) ông chủ của công ty về các tội chiếm giữ tiền gửi của công chúng trái pháp luật, bội tín sử dụng tài sản ủy thác, sử dụng trái phép quỹ vốn và tội đưa hối lộ.

Theo đó Tòa án Thượng Hải quyết định phạt Tomorrow Holdings 55,03 tỉ NDT; bị cáo Tiêu Kiến Hoa bị kết án 13 năm tù và nộp khoản tiền phạt 6,5 triệu NDT. Ngoài ra, tịch thu những khoản thu nhập bất hợp pháp của Tomorrow Holdings và Tiêu Kiến Hoa có được trong quá trình phạm tội, phần còn thiếu sẽ bị yêu cầu hoàn trả.

Trong quá trình xét xử, tòa án đã làm rõ, trong thời gian từ tháng 1/2010 đến tháng 1/2017, Tập đoàn Tomorrow Holdings và Tiêu Kiến Hoa đã sử dụng một số công ty mà họ thực sự kiểm soát để bảo lãnh huy động vốn, cam kết trả nợ gốc và lãi, thao túng các Công ty New Era Trust, Thiên An Property, Bảo hiểm Bình An… bán các sản phẩm ủy thác quỹ tập thể, bán các sản phẩm bảo hiểm đầu tư vượt quá tỷ lệ bán hàng và quy mô bán hàng, đồng thời bán các sản phẩm quản lý tài sản cá nhân và pháp nhân, đồng thời huy động bất hợp pháp tổng cộng hơn 311,6 tỉ NDT từ công chúng.

Từ tháng 7/2012 đến tháng 1/2017, Tomorrow Holdings và Tiêu Kiến Hoa đã thao túng Ngân hàng Bao Thương (Baoshang Bank) để không tiến hành xem xét thực chất các dự án huy động vốn sai pháp luật của Tomorrow Holdings, vi phạm Luật Ngân hàng Thương mại và các luật và quy định khác đối với các ngân hàng hoạt động kinh doanh và vi phạm thỏa thuận giữa ngân hàng và khách hàng. Thông qua việc mua trực tiếp hoặc gián tiếp các kế hoạch quản lý tài sản và ủy thác, các quỹ của khách hàng như tiền gửi và quỹ quản lý tài sản và tài sản ủy thác đã được chuyển cho Tomorrow Holdings để sử dụng trái phép tiền vốn của khách hàng và tài sản ủy thác tổng cộng hơn 148,6 tỉ NDT.

Từ tháng 11/2013 đến tháng 1/2017, Tomorrow Holdings và Tiêu Kiến Hoa đã kiểm soát China Life, Thiên An Life và Yi'an Property & Insurance…mà không tiến hành kiểm toán thực chất đối với các dự án tài trợ sai do Tomorrow Holdings thiết lập, vi phạm Luật Bảo hiểm và các luật khác và các quy định về việc sử dụng tiền của các công ty bảo hiểm, bằng cách trực tiếp hoặc gián tiếp mua kế hoạch ủy thác để sử dụng bất hợp pháp tổng số tiền hơn 190,9 tỉ NDT.

Tomorrow Holdings còn sử dụng số tiền thu được từ phạm tội bất hợp pháp nêu trên để mua lại các tổ chức tài chính, giao dịch chứng khoán và đầu tư ra nước ngoài. Sau khi vụ việc bị phát giác, Tomorrow Holdings và Tiêu Kiến Hoa đã trả lại một số khoản thu lợi bất hợp pháp của họ bằng cách bán tài sản và trả lại tiền gửi ở nước ngoài.

Từ năm 2001 đến năm 2021, Tomorrow Holdings và Tiêu Kiến Hoa để trốn tránh sự giám sát tài chính và tìm kiếm các lợi ích bất hợp pháp khác, đã hối lộ cổ phần, bất động sản, tiền mặt cho một số quan chức nhà nước (được xét xử riêng) với tổng số tiền trị giá hơn 680 triệu NDT.

Tòa án trung cấp số 1 Thượng Hải cho rằng hành vi của đơn vị bị cáo Tomorrow Holdings và bị cáo Tiêu Kiến Hoa đã cấu thành tội huy động trái phép tiền gửi của công chúng, vi phạm tín nhiệm sử dụng tài sản ủy thác, sử dụng trái phép quỹ và tội đưa hối lộ, cần phải trừng trị theo pháp luật. Hành vi phạm tội của Tomorrow Holdings và Tiêu Kiến Hoa đã phá hoại nghiêm trọng trật tự quản lý tài chính, gây nguy hại nghiêm trọng đến an ninh tài chính của đất nước, xâm phạm nghiêm trọng sự liêm chính của cán bộ nhà nước, cần bị nghiêm trị theo quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, do Tomorrow Holdings và Tiêu Kiến Hoa có tình tiết ra tự thú, thành khẩn khai nhận tội, hợp tác thu hồi tang vật, khắc phục hậu quả. Tiêu Kiến Hoa cũng có biểu hiện lập công chuộc tội có thể được hưởng khoan hồng theo quy định của pháp luật. Tòa án nhân dân trung cấp số 1 Thượng Hải đưa ra phán quyết trên đây phù hợp với quy định của pháp luật dựa trên các tình tiết phạm tội, tính chất và mức độ nguy hại cho xã hội của các bị cáo.

Trong quá trình xét xử, một số đại biểu Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc (Quốc hội), Ủy viên toàn quốc Hội nghị Hiệp thương Chính trị nhân dân Trung Quốc (mặt trận) và đại biểu quần chúng nhân dân đã được phép dự thính.

Năm nay 50 tuổi, Tiêu Kiến Hoa là công dân Trung Quốc hộ khẩu thường trú ở Hồng Kông, đồng thời có quốc tịch Canada và Antigua-Barbuda. Ông tốt nghiệp Đại học Bắc Kinh năm 1990, thành lập Công ty TNHH Công nghệ Tomorrow Đại học Bắc Kinh năm 1993 và thành lập Công ty TNHH Tomorrow Holdings vào năm 1999. Hoạt động kinh doanh của Tomorrow Holdings trải dài trong các lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm và quỹ đầu tư, theo thống kê của “New Fortune”, tính đến cuối tháng 6/2017, Tomorrow Holdings đã nắm giữ và tham gia vào 44 công ty tài chính, các tổ chức khác với quy mô vốn lên tới 3.000 tỉ NDT. Tiêu Kiến Hoa được xếp hạng thứ 32 trong danh sách những người giàu nhất Trung Quốc năm 2016 của Hồ Nhuận với giá trị tài sản ròng ước tính 5,97 tỉ USD vào thời điểm đó.

Là người kiểm soát thực tế tập đoàn vốn tài chính Tomorrow Holdings, Tiêu Kiến Hoa được coi là người có quan hệ mật thiết với giới chính trị, và từng là nhà tư vấn đầu tư cho một số nhân vật cấp cao, thường giữ vai trò chuyển giao tài sản ẩn cho những kẻ quyền lực, được gọi là "găng tay trắng".

Đầu năm 2017, Tiêu Kiến Hoa đột nhiên mất tích một cách bí ẩn ở Hong Kong. Một người thân cận với ông ta khi đó nói với Reuters rằng Tiêu Kiến Hoa đã được đưa khỏi khách sạn Four Seasons ở Hong Kong vào sáng sớm ngày 27/1/2017 trên một chiếc xe lăn, với một cái gì đó giống như một tấm ga trải giường hoặc chăn phủ trên đầu.

Trong suốt mấy năm sau đó không có tin tức chính thức nào về nơi ở của Tiêu Kiến Hoa. Năm 2020, Tomorrow Holdings mới xác nhận Tiêu Kiến Hoa đang ở Trung Quốc đại lục “hỗ trợ chính phủ tái cấu trúc tập đoàn”. Sau khi Tiêu Kiến Hoa bị bắt, 9 công ty thuộc Tomorrow Holdings được Ủy ban Điều tiết Ngân hàng và Bảo hiểm Trung Quốc và Ủy ban Điều tiết Chứng khoán Trung Quốc tiếp quản vào năm 2020.

Wall Street Journal và một số cơ quan truyền thông khác hồi tháng 6 năm nay đã đưa tin Tiêu Kiến Hoa sắp phải ra hầu tòa sau 5 năm ẩn tích. Nhưng nhà chức trách Trung Quốc vẫn rất giữ bí mật về phiên tòa xét xử ông ta, không có thông tin nào được tiết lộ sau khi phiên tòa khai mạc ngày 4/7.

Một số cư dân mạng Trung Quốc cho rằng mức án của Tiêu Kiến Hoa là tương đối nhẹ. Một số khác nêu vấn đề: Tiêu Kiến Hoa và công ty của ông bị cáo buộc và xét xử vì tội đưa hối lộ, vậy những ai đã nhận hối lộ? Liệu họ có bị đưa ra xét xử không?