Vài giờ sau cuộc gặp thân mật hôm 13/11 với Tổng thống Joe Biden, ông Donald Trump trên đường trở về Florida đã công bố những lựa chọn trong chính quyền khiến Đồi Capitol bất ngờ.
Ông Trump đã chỉ định Dân biểu Matt Gaetz làm ứng cử viên cho chức Bộ trưởng Tư pháp, gây ra làn sóng chấn động khắp Washington. Các nhà lập pháp Hạ viện và Thượng viện rõ ràng đã rất ngạc nhiên trước đề cử này, và một số thượng nghị sĩ – có nhiệm vụ tổ chức các phiên điều trần và xác nhận những người được đề cử - đã công khai đặt nghi vấn liệu ông Gaetz có thể được chấp nhận hay không.
“Đó là điều tôi đang thắc mắc”, thượng nghị sĩ Kevin Cramer nói.
“Tôi cần suy nghĩ về điều đó”, thượng nghị sĩ Susan Collins nói và cho biết bà “bị sốc”.
Ông Gaetz đã bị điều tra về đạo đức của Hạ viện, tập trung vào việc liệu ông có hành vi sai trái về tình dục và sử dụng ma túy bất hợp pháp hay không. Ông đã phủ nhận mọi cáo buộc. Ông cũng bị một số đồng nghiệp đảng Cộng hòa tẩy chay vì đã lên kế hoạch lật đổ Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy vào năm ngoái.
Những lựa chọn khác cũng khiến các nhà lập pháp Mỹ ngạc nhiên nhưng không đến mức độ khó chịu như vậy.
Cũng trong hôm 13/11, ông Trump đã bổ nhiệm cựu Dân biểu đảng Dân chủ Tulsi Gabbard của Hawaii làm Giám đốc Tình báo quốc gia của mình. Một ngày trước đó, ông đã đảo ngược quy ước bằng cách chỉ định Pete Hegseth, một cựu quân nhân 44 tuổi và là cựu người dẫn chương trình Fox News, làm ứng cử viên cho chức Bộ trưởng Quốc phòng.
Cả hai sự lựa chọn đó đều được một số người ở Washington coi là vượt quá giới hạn, và cùng với Gaetz, bộ ba đề cử tạo tiền đề cho các phiên điều trần xác nhận của Thượng viện có thể thu hút sự quan tâm đặc biệt.
Đề cử gây phẫn nộ
Việc đề cử ông Gaetz chính là điều gây ra sự kinh ngạc nhất ở Washington, ngay cả từ những người thân thiện với ông.
“Ông ấy thông minh. Buổi điều trần xác nhận sẽ rất quan trọng. Ông ấy sẽ có một số câu hỏi khó trả lời”, thượng nghị sĩ Lindsey Graham cho biết, mặc dù thêm rằng ông “có xu hướng ủng hộ việc lựa chọn nội các của Tổng thống”.
Những lựa chọn độc đáo của ông Trump cho thấy quyết tâm bổ nhiệm những người mà ông muốn đưa vào các vị trí chủ chốt, thực hiện đúng những lời hứa trong chiến dịch tranh cử. Tổng thống đắc cử đã cam kết tiến hành nỗ lực trục xuất hàng loạt và cải tổ Bộ Tư pháp, cơ quan mà ông cáo buộc là đã tiến hành chiến tranh đảng phái.
Gaetz, một trong những người ủng hộ ông Trump mạnh mẽ nhất ở Washington, người đã bay cùng Tổng thống đắc cử đến và đi từ Washington trong hôm 13/11, viết trên mạng xã hội rằng ông sẽ rất vinh dự được phục vụ đất nước. Ông đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận về phản ứng của các đồng nghiệp trong đảng Cộng hòa tại Quốc hội đối với việc ông được đề cử.
“Bạn có nghĩ ông ta là một ứng cử viên nghiêm túc không?”, thượng nghị sĩ Lisa Murkowski nói khi bước vào phòng Thượng viện để bỏ phiếu. “Theo như tôi nghĩ thì không”.
Hầu hết các lựa chọn của ông Trump đều cho thấy ông muốn nắm chắc những người được đề cử và ông coi trọng lòng trung thành, một phẩm chất được tất cả các đời Tổng thống đánh giá cao, chỉ trừ trường hợp của ông Gaetz. Việc ông lựa chọn Gaetz được cho là có lợi trong việc kích thích cho khẩu hiệu “Giúp nước Mỹ vĩ đại trở lại” (MAGA).
“Ông ấy đang lựa chọn từ sớm, và đều là những người ông ấy hiểu rõ, rất khác với nhiệm kỳ đầu của ông”, thượng nghị sĩ Chuck Grassley cho biết, thêm rằng trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông Trump “hầu như không biết hết mọi người” trong nội các của mình.
Đồng minh của ông Trump và là cựu quan chức chính quyền Richard Grenell viết trên X rằng ông Gaetz “sẽ là Bộ trưởng Tư pháp vì người dân - không phải cho giới tinh hoa quyền lực ở Washington”, thêm rằng: “Những người ở Washington sẽ không vui, nhưng lẽ phải đã trở lại. Đây là những gì nước Mỹ đã bỏ phiếu ủng hộ”.
Susan Collins, đảng viên Cộng hòa, chỉ ra rằng ông Gaetz đang bị Ủy ban Đạo đức Hạ viện điều tra. “Rõ ràng, Tổng thống có quyền đề cử bất cứ ai ông muốn. Nhưng đây là lý do tại sao việc kiểm tra lý lịch do FBI thực hiện cũng như quy trình tư vấn và phê chuẩn tại Thượng viện lại có tính chất quan trọng”, bà Collins nói.
Dân biểu Michael Guest, Chủ tịch Ủy ban Đạo đức Hạ viện, nói rằng hội đồng sẽ tiếp tục điều tra vụ việc của Gaetz cho đến khi ông từ chức, lúc đó hội đồng sẽ mất thẩm quyền để thực hiện các cuộc điều tra tiếp theo.
Phản ứng trước các vị trí đề cử khác
Trong khi đó, phản ứng của đảng Cộng hòa đối với ứng viên cho vị trí Bộ trưởng Quốc phòng, Pete Hegseth, là sự kết hợp giữa sự ủng hộ và sự cởi mở, bởi họ muốn biết thêm về nhân vật khá mới mẻ này.
“Tôi nghĩ Pete Hegseth gây ngạc nhiên chỉ vì hầu hết chúng ta không biết ông ta, nhưng đối với tôi, có vẻ như ông ta đã có thành tích (trong quân ngũ)”, thượng nghị sĩ Mike Rounds cho hay.
Ông Hegseth là đại úy bộ binh trong Lực lượng Vệ binh Quốc gia, phục vụ tại Vịnh Guantanamo và sau đó là Iraq, theo tiểu sử của ông trên Fox News. Năm 2012, Hegseth trở lại nghĩa vụ tại ngũ, phục vụ tại Afghanistan trong Lực lượng Vệ binh Quốc gia Minnesota.
Thượng nghị sĩ Joni Ernst, một cựu quân nhân, cho biết ông Hegseth sẽ trở thành “một Bộ trưởng Quốc phòng rất mạnh mẽ”.
Về phần mình, việc bà Tulsi Gabbard được đề cử vị trí Giám đốc Tình báo quốc gia đã khiến các đảng viên Dân chủ và một số đảng viên Cộng hòa phẫn nộ vì những bình luận trước đây được cho là có lợi cho Tổng thống Nga Vladimir Putin.
“Đây là công việc nghiêm túc. Tôi biết cựu nữ nghị sĩ này và tôi có rất nhiều câu hỏi cho bà ta”, thượng nghị sĩ Mark Warner, đảng viên Dân chủ hàng đầu trong Ủy ban Tình báo, cho biết.
Một số lựa chọn của ông Trump lại nhận được sự ủng hộ của lưỡng đảng, bao gồm lựa chọn thượng nghị sĩ Marco Rubio cho chức Ngoại trưởng. Hôm 13/11, ông Rubio nói với các phóng viên rằng, ông tin tưởng ông Gaetz sẽ được phê duyệt. “Các tổng thống xứng đáng được tôn trọng và có quyền lựa chọn những người mà ông tin tưởng”, ông nói.
Ông Trump sắp bổ nhiệm "đặc phái viên" chuyên trách chấm dứt xung đột ở Ukraine
Định hình quan điểm của nhóm nhân sự được ông Trump lựa chọn vào nội các
