|
|
| Các đại biểu Ukraine, Mỹ và Nga họp để đàm phán hòa bình Ukraine-Nga tại văn phòng Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ tại Cung điện Dolmabahce vào ngày 16/5. Ảnh: Getty. |
Lần đầu tiên kể từ năm 2022, các phái đoàn của Nga và Ukraine đã tiến hành đàm phán hòa bình trực tiếp tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ – một dấu hiệu ngoại giao đầy hy vọng giữa lúc xung đột kéo dài và khốc liệt. Cuộc gặp diễn ra sau đề xuất nối lại đối thoại từ Tổng thống Nga Vladimir Putin và sức ép quốc tế ngày càng tăng nhằm tìm kiếm giải pháp chính trị cho cuộc chiến.
Kênh RT của Nga đã phát sóng những hình ảnh ghi lại cảnh phái đoàn ba bên – Nga, Ukraine và nước chủ nhà Thổ Nhĩ Kỳ – ngồi tại bàn đàm phán.
Trong phát biểu khai mạc, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan cho biết, cuộc đàm phán lần này có thể mở đường cho một cuộc gặp cấp cao giữa lãnh đạo Nga và Ukraine. Ông mô tả đây là “một cánh cửa cơ hội” và khẳng định Thổ Nhĩ Kỳ vui mừng được đóng vai trò trung gian.
Ông Fidan nhấn mạnh, lựa chọn hòa bình hay tiếp tục xung đột “phá hoại” là tùy thuộc vào chính Moscow và Kiev.
Điện Kremlin xác nhận Tổng thống Putin được cập nhật tình hình đàm phán “theo thời gian thực”, và nhóm đàm phán của Nga tại Istanbul vẫn giữ liên lạc chặt chẽ với trung tâm chỉ huy ở Moscow. Người phát ngôn Dmitry Peskov nhấn mạnh Nga nghiêm túc với tiến trình này.
Phái đoàn Nga được công bố vào tối thứ Tư, dẫn đầu bởi trợ lý Tổng thống Vladimir Medinsky, người từng giữ vai trò trưởng đoàn trong các cuộc đàm phán với Ukraine hồi năm 2022. Các thành viên còn lại gồm Thứ trưởng Ngoại giao Mikhail Galuzin, Thứ trưởng Quốc phòng Aleksandr Fomin và người đứng đầu tình báo quân đội Nga Igor Kostyukov. Ngoài ra còn có một đội ngũ chuyên gia gồm các quan chức quân sự, dân sự và nhà ngoại giao cấp cao.
Phía Ukraine công bố thành phần đoàn vào tối muộn thứ Năm, đứng đầu là Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov, với tổng số 12 đại biểu. Trước đó, phái đoàn Nga đã phải chờ cả ngày tại Istanbul trong khi chưa có thông tin chính thức từ Kiev.
Tổng thống Putin hôm Chủ nhật tuần trước phát biểu rằng, chỉ có đàm phán mới có thể mang lại “một thỏa thuận ngừng bắn mới và lâu dài”.
“Chúng tôi sẵn sàng đối thoại nghiêm túc với Ukraine, nhằm loại bỏ tận gốc các nguyên nhân gây xung đột và hướng tới nền hòa bình bền vững mang tính lịch sử”, ông nói.
Tuy nhiên, đề xuất của Nga vấp phải phản ứng trái chiều từ phía Kiev và các đồng minh phương Tây. Ukraine tiếp tục khẳng định rằng bất kỳ đàm phán nào cũng phải đi kèm điều kiện tiên quyết là lệnh ngừng bắn kéo dài ít nhất 30 ngày.
Bất ngờ hơn, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công khai ủng hộ đề xuất của ông Putin, kêu gọi Kiev “ngay lập tức” chấp nhận cơ hội đối thoại. Phát biểu trong một cuộc họp báo hôm đầu tuần này, ông Trump đánh giá các cuộc đàm phán Nga–Ukraine là “vô cùng quan trọng”.
Sau phát biểu của ông Trump, Kiev dường như đã thay đổi lập trường. Tổng thống Volodymyr Zelensky tuyên bố sẵn sàng tham gia vòng đàm phán tại Istanbul, song vẫn tái khẳng định yêu cầu về lệnh ngừng bắn như điều kiện tiên quyết.
Trước đó, chính quyền Kiev từng tuyên bố Tổng thống Zelensky chỉ đàm phán trực tiếp với Tổng thống Putin, nhưng hiện tại chưa có tín hiệu nào từ phía Điện Kremlin cho thấy ông Putin sẽ tới Istanbul.
Trong lúc chờ phái đoàn Ukraine đến, ông Medinsky phát biểu với báo giới: “Chúng tôi sẵn sàng thảo luận và nối lại các cuộc đàm phán tại Istanbul. Chúng tôi sẵn sàng cho những thỏa hiệp tiềm năng”.
Ông nói thêm: “Chúng tôi đến đây với một tinh thần nghiêm túc, với các đại diện cấp cao từ tất cả các cơ quan chính phủ liên quan”.