Mỹ và Trung Quốc đã kết thúc hai ngày đàm phán thương mại cấp cao tại Geneva, Thụy Sĩ hôm 11/5 với tín hiệu tích cực, khi cả hai bên đều tuyên bố đạt được "tiến triển đáng kể" và "sự đồng thuận quan trọng". Một tuyên bố chung sẽ được công bố vào ngày 12/5, trong đó, theo phía Trung Quốc, sẽ mang đến "tin tốt cho thế giới".
Phát biểu sau cuộc họp, Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong cho biết hai bên đã nhất trí mở một cơ chế đối thoại kinh tế thương mại mới, với các chi tiết cụ thể sẽ được thống nhất trong thời gian tới. Phó Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Lý Thành Cương gọi đây là “bước ngoặt mang tính toàn cầu”.
Về phía Mỹ, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent và Đại diện Thương mại Jamieson Greer mô tả hai ngày đàm phán là "rất xây dựng", cho biết một thỏa thuận đã được "đạt được với phía Trung Quốc" nhằm giảm thâm hụt thương mại toàn cầu trị giá 1.200 tỷ USD của Mỹ.
Tuy nhiên, cả hai phía đều không tiết lộ nội dung cụ thể của thỏa thuận và không đề cập tới việc giảm các mức thuế quan hiện tại – vốn đang ở mức 145% đối với hàng hóa Trung Quốc và 125% với hàng hóa Mỹ. Greer và Bessent cũng không trả lời câu hỏi của báo chí.
Đây là cuộc tiếp xúc trực tiếp đầu tiên giữa các quan chức kinh tế cấp cao của Mỹ và Trung Quốc kể từ khi Tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng và khởi động loạt thuế mới nhằm vào hàng hóa Trung Quốc, bao gồm thuế 20% áp dụng từ tháng 2 và tăng lên 34% trong tháng 4, khiến gần 600 tỷ USD thương mại song phương gần như đình trệ.
Ông Trump tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia liên quan tới cuộc khủng hoảng fentanyl và thâm hụt thương mại với Trung Quốc, coi việc tái đàm phán thương mại là trọng tâm. Ông cũng lần đầu tiên đưa ra con số mục tiêu rõ ràng: mức thuế 80% “là hợp lý”.
WTO và cộng đồng quốc tế phản ứng
Tại trụ sở của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), ông Hà Lập Phong mô tả cuộc gặp là “thẳng thắn, sâu sắc và mang tính xây dựng”. Cuộc gặp nhận được sự hưởng ứng tích cực từ Tổng Giám đốc WTO Ngozi Okonjo-Iweala, người kêu gọi hai nước tiếp tục duy trì đà đối thoại để hạ nhiệt căng thẳng thương mại toàn cầu.
Tuy vậy, WTO từng ra phán quyết chống lại các mức thuế mà chính quyền Trump áp đặt trong nhiệm kỳ trước, nhưng quá trình xử lý đã bị đình trệ do Mỹ chặn việc bổ nhiệm thẩm phán vào cơ quan phúc thẩm của WTO.
Trước đó cùng ngày, Cố vấn kinh tế Nhà Trắng Kevin Hassett tiết lộ rằng phía Trung Quốc “rất nóng lòng” tái cân bằng quan hệ thương mại với Mỹ. Ông cũng cho biết Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick đang cùng Đại diện Thương mại Greer đàm phán khoảng hai chục thỏa thuận với các nước khác, tương tự như thỏa thuận gần đây với Anh.
Ông Trump cũng đăng trên nền tảng Truth Social, gọi kết quả hai ngày đàm phán là “một sự tái khởi động toàn diện…trong tinh thần hữu nghị nhưng mang tính xây dựng”.
Dù cả hai bên đều lạc quan, giới quan sát vẫn thận trọng do chưa có cam kết cụ thể nào về việc giảm hay dỡ bỏ thuế. Tác động thực sự đến chuỗi cung ứng toàn cầu và giá cả hàng hóa sẽ phụ thuộc nhiều vào nội dung tuyên bố chung dự kiến công bố vào ngày mai.
Ông Trump ca ngợi cuộc đàm phán với Trung Quốc, nói hai bên "thiết lập lại hoàn toàn" tại Geneva
Trung Quốc siết chặt xuất khẩu đất hiếm trước khi đàm phán với Mỹ tại Thụy Sĩ
