Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (HĐBA LHQ) ngày 17/11 đã thông qua một nghị quyết do Mỹ soạn thảo, nhằm hướng Gaza bước ra khỏi thỏa thuận ngừng bắn mong manh hiện nay để tiến tới hòa bình bền vững hơn và tái thiết dải đất bị tàn phá này.
HĐBA gồm 15 thành viên đã bỏ phiếu 13–0 ủng hộ nghị quyết, với 2 phiếu trắng từ Nga và Trung Quốc – hai nước quyết định không dùng quyền phủ quyết để chặn văn bản.
Nghị quyết được xây dựng nhằm củng cố tính chính danh quốc tế cho kế hoạch 20 điểm về Gaza của Tổng thống Mỹ ông Donald Trump – một phần trong số đó đã tạo nền tảng cho thỏa thuận ngừng bắn có hiệu lực tại Gaza từ tháng trước. Mỹ đã vận động mạnh mẽ để nghị quyết được thông qua, và ông Trump ca ngợi kết quả này trong một bài đăng dài trên mạng xã hội.
“Xin chúc mừng thế giới về lá phiếu đáng kinh ngạc của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, vừa diễn ra cách đây ít phút, công nhận và ủng hộ HỘI ĐỒNG HÒA BÌNH – tổ chức sẽ do tôi làm Chủ tịch, cùng các nhà lãnh đạo quyền lực và được kính trọng nhất trên toàn cầu”, ông Trump viết hôm đầu tuần.
Nghị quyết phê chuẩn nhiều phần trong kế hoạch, bao gồm việc thành lập “Hội đồng Hòa bình” như một cơ quan chuyển tiếp, và triển khai Lực lượng Ổn định Quốc tế tạm thời (ISF) tại Gaza, theo bản thảo được các hãng truyền thông dẫn lại.
Ông Trump cho biết “danh sách các thành viên của Hội đồng, cùng nhiều thông báo quan trọng khác, sẽ được công bố trong vài tuần tới”.
Một số nguồn tin ngoại giao nhận định nghị quyết này sẽ tạo căn cứ pháp lý giúp các quốc gia tham gia ISF, vì lực lượng này giờ đã có sự hậu thuẫn của LHQ.
Đại sứ Mỹ tại LHQ Michael Waltz nói rằng ISF sẽ bao gồm “một liên minh gìn giữ hòa bình hùng mạnh, nhiều nước trong đó là quốc gia Hồi giáo đa số như Indonesia, Azerbaijan và các nước khác”, triển khai tới Gaza “dưới một bộ chỉ huy thống nhất” nhằm “bảo đảm an ninh đường phố… giám sát việc phi quân sự hóa… bảo vệ dân thường và hộ tống viện trợ qua các hành lang an toàn”.
Các quan chức Mỹ, bao gồm Ngoại trưởng Marco Rubio, trước đó thừa nhận sự cần thiết của “một ủy nhiệm quốc tế” để hỗ trợ kế hoạch này. Trước khi bỏ phiếu, ông Waltz cảnh báo rằng “một lá phiếu chống nghị quyết là một lá phiếu đưa Gaza trở lại chiến tranh”.
Dù nghị quyết đã được thông qua, vẫn còn nhiều câu hỏi về khâu triển khai, khi bản thảo bị đánh giá là mơ hồ về trình tự và chi tiết.
Nhiều nguồn ngoại giao phương Tây nói với CNN rằng sự thiếu rõ ràng khiến việc thực thi trở nên khó khăn. Nghị quyết bị chỉ trích vì không nêu thời hạn rõ ràng cho việc chuyển giao quyền lực từ các cơ quan chuyển tiếp sang Chính quyền Palestine (PA), mà chỉ nói quá trình này diễn ra khi PA “hoàn tất thỏa đáng chương trình cải cách”. Nghị quyết cho phép Hội đồng Hòa bình và các lực lượng “dân sự và an ninh quốc tế được ủy nhiệm” hoạt động tới cuối năm 2027.
Nghị quyết nêu rõ Hội đồng Hòa bình sẽ giám sát việc giải giáp Hamas và các phe phái khác – yêu cầu then chốt của Israel – đồng thời giám sát quá trình tái thiết Gaza.
Đáng chú ý, nghị quyết có nhắc đến vấn đề nhà nước Palestine, nhưng không đưa ra bất kỳ mốc thời gian nào.
“Sau khi chương trình cải cách của PA được thực thi một cách trung thực và tiến trình tái phát triển Gaza đạt tiến triển, các điều kiện có thể cuối cùng sẽ chín muồi cho một lộ trình đáng tin cậy hướng tới quyền tự quyết và nhà nước Palestine”, bản thảo viết.
“Mỹ sẽ thiết lập đối thoại giữa Israel và Palestine nhằm thống nhất một tầm nhìn chính trị cho sự chung sống hòa bình và thịnh vượng”, văn bản nêu thêm.
Đại diện Nga – một trong hai thành viên bỏ phiếu trắng – nói rằng điều quan trọng là nghị quyết không trở thành “hồi chuông cáo chung cho giải pháp hai nhà nước”. Đại diện Trung Quốc cho rằng “Palestine gần như không được đề cập trong nghị quyết này, và chủ quyền cũng như quyền tự quyết của người Palestine chưa được thể hiện đầy đủ”.
Nghị quyết kêu gọi các quốc gia thành viên LHQ và các tổ chức quốc tế hợp tác với Hội đồng “đóng góp nhân lực, trang thiết bị và nguồn tài chính cho các thực thể vận hành và cho ISF; hỗ trợ kỹ thuật cho các đơn vị này và công nhận đầy đủ các hành vi, tài liệu của họ”.
Hamas hôm Chủ nhật vừa qua nói rằng họ xem dự thảo nghị quyết như “một nỗ lực áp đặt chế độ giám hộ quốc tế lên Gaza và thúc đẩy một tầm nhìn thiên lệch có lợi cho lực lượng chiếm đóng”.
Sau cuộc bỏ phiếu hôm đầu tuần, Hamas tuyên bố rằng việc trao cho bất kỳ lực lượng ổn định nào “vai trò và nhiệm vụ bên trong Dải Gaza, bao gồm giải giáp lực lượng kháng chiến, sẽ tước đi tính trung lập của họ và biến họ thành một bên trong cuộc xung đột”.
Ông Waltz nói rằng sau khi nghị quyết được thông qua, Hội đồng Hòa bình “sẽ điều phối việc phân phối viện trợ nhân đạo, thúc đẩy phát triển Gaza và hỗ trợ một ủy ban kỹ trị người Palestine chịu trách nhiệm vận hành dân sự hàng ngày tại Gaza trong khi PA thực thi chương trình cải cách.”
Các quan chức Mỹ không nêu chi tiết chương trình cải cách này sẽ bao gồm những gì.
Một số lãnh đạo Hamas tiếp tục bác bỏ việc giải giáp cánh vũ trang của phong trào. Các tay súng Hamas cũng khó chấp nhận giao nộp vũ khí hạng nhẹ, vì họ cho rằng cần tự vệ trước nguy cơ trả thù từ các nhóm vũ trang khác trong Gaza.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hôm Chủ nhật vừa qua nhắc lại rằng “Gaza sẽ bị phi quân sự hóa và Hamas sẽ bị tước vũ khí – bằng cách dễ dàng hoặc bằng cách khó khăn”.
Israel nói gì sau vụ nổ súng vào lính gìn giữ hòa bình LHQ ở Lebanon?
Bộ trưởng Israel tuyên bố “không tồn tại người Palestine” ngay trước ngày LHQ bỏ phiếu
Iran tuyên bố sẵn sàng "trút 2.000 quả tên lửa cùng lúc" nếu Mỹ và Israel tấn công lần nữa
Theo CNN
