|
Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro tham gia một sự kiện kỷ niệm Ngày kháng chiến của người bản địa tại Caracas, Venezuela ngày 12/10. Ảnh: Reuters. |
Căng thẳng đang tăng cao giữa Washington và Caracas khi chính quyền Trump ngày càng phát đi tín hiệu rằng họ có thể sử dụng biện pháp quân sự để gây sức ép buộc Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro rời ghế.
Tổng thống Mỹ Donald Trump chưa từng tuyên bố trực tiếp là ông đang tìm cách lật đổ ông Maduro. Tuy nhiên, đây không phải là lần đầu tiên ông Trump hoặc các thành viên nội các của ông tìm cách thúc đẩy thay đổi nhân sự tại Caracas.
Trong nhiệm kỳ đầu, ông Trump đã công nhận lãnh đạo đối lập Venezuela Juan Guaidó là Tổng thống lâm thời sau khi ông Maduro tuyên thệ nhậm chức nhiệm kỳ hai – một sự kiện mà Mỹ, hàng chục quốc gia khác và phe đối lập Venezuela đều lên án là không hợp pháp.
Việc công nhận vào tháng 1/2019 đã khiến quan hệ ngoại giao giữa Washington và Caracas sụp đổ nhanh chóng.
Ông Maduro cáo buộc Mỹ ủng hộ một cuộc đảo chính, cắt đứt quan hệ ngoại giao với chính quyền Washington, đóng cửa đại sứ quán và tất cả lãnh sự quán của Venezuela tại Mỹ, đồng thời ra tối hậu thư yêu cầu nhân viên Mỹ rời khỏi Venezuela. Vài giờ sau, Bộ Ngoại giao Mỹ ra lệnh cho tất cả nhân viên ngoại giao không khẩn cấp rời khỏi nước này. Chưa đầy 2 tháng sau, Mỹ rút nốt số nhân viên ngoại giao còn lại và đình chỉ hoạt động tại đại sứ quán ở Caracas.
Trong nhiệm kỳ đầu của mình, ông Trump đã áp hàng loạt lệnh trừng phạt lên chính quyền của ông Maduro. Năm 2020, Bộ Tư pháp Mỹ buộc tội ông Maduro tham gia vào “khủng bố ma túy” và treo thưởng 15 triệu USD cho việc bắt giữ vị Tổng thống Venezuela.
Vào tháng 1/2019, cố vấn an ninh quốc gia khi đó là ông John Bolton từng tuyên bố rằng “mọi phương án” đều được cân nhắc, trong đó có cả việc sử dụng lực lượng quân sự.
Hiện nay, Ngoại trưởng Marco Rubio, được coi là kiến trúc sư chính sách Venezuela của chính quyền Trump, từ lâu đã lên án chính quyền Maduro và ủng hộ phe đối lập Venezuela.
Tháng 4/2019, khi còn là Thượng nghị sĩ bang Florida, ông Rubio gọi chính phủ của ông Maduro là “một tổ chức tội phạm xuyên quốc gia” và khẳng định “cuộc khủng hoảng” ở Venezuela không chỉ là nỗ lực gây “thay đổi chế độ” hay can thiệp nội bộ một nước khác, mà là do “mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh quốc gia chúng ta từ buôn bán ma túy” và ảnh hưởng từ Nga cùng Iran.
Ông Rubio từng viết trên X rằng: “Ông Maduro và vây cánh của ông ta không phải chính trị gia vì lợi ích quốc gia, họ là băng đảng tìm mọi cách giữ nguồn thu nhập bất hợp pháp. Chúng ta phải xem xét mọi phương án để chấm dứt hoạt động tội phạm béo bở của họ”.
Hơn 6 năm trôi qua, nhiều điều dường như vẫn không thay đổi.
Ông Maduro vẫn tại vị, một lần nữa tuyên bố thắng cử trong cuộc bầu cử năm 2024. Mặc dù có sự tương tác hạn chế giữa chính phủ Maduro và chính quyền Trump, quan hệ ngoại giao chính thức giữa hai nước vẫn bị cắt đứt.
Tuy nhiên, mối đe dọa Mỹ dùng vũ lực hiện rõ ràng hơn bao giờ hết.
Chính quyền Trump nói chiến lược của họ là chống tội phạm ma túy, nhưng một số quan chức thừa nhận rằng chiến dịch này cũng có thể được dùng như phương tiện để lật đổ chính quyền ở Caracas.
Mỹ đã triển khai nhiều khí tài quân sự tới vùng Caribe và tiến hành các cuộc tấn công quân sự làm chết người nhắm vào ít nhất 5 chiếc tàu nghi ngờ buôn bán ma túy, có liên hệ với các băng đảng và tổ chức tội phạm mà chính quyền liệt vào danh sách các tổ chức khủng bố nước ngoài.
Chính quyền Trump đã nâng mức tiền treo thưởng bắt giữ ông Maduro lên 50 triệu USD.
Trong phiên phát biểu hôm thứ Tư vừa qua, ông Trump xác nhận rằng ông đã ủy quyền cho CIA hoạt động bên trong lãnh thổ Venezuela, nhưng nói rằng mục đích là để chống buôn lậu ma túy.
“Chúng ta có rất nhiều ma túy đến từ Venezuela, và nhiều trong số đó được vận chuyển qua đường biển, nên các bạn có thể thấy điều đó, nhưng chúng ta cũng sẽ chặn bằng đường bộ”, ông Trump nói tại Phòng Bầu dục.
“Ông Trump tin rằng Nicolas Maduro là một tổng thống bất hợp pháp lãnh đạo một chế độ bất hợp pháp đã buôn bán ma túy vào Mỹ quá lâu, và chúng tôi sẽ không chịu đựng điều đó”, thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Levitt phát biểu hôm thứ Năm.
Ông Trump xác nhận cho phép CIA hoạt động bí mật tại Venezuela
Mỹ tuyên bố tiêu diệt “tàu ma túy” ngoài khơi Venezuela, 6 người chết
Venezuela muốn “mở cửa dầu mỏ” cho Mỹ để giảm căng thẳng nhưng bị từ chối
Theo CNN