|
|
| Cuộc chiến Mỹ - Trung xung quanh vấn đề Đài Loan gia nhập WHO khiến quan hệ hai bên càng thêm căng thẳng (Ảnh: Đa Chiều). |
Theo trang tin Hoa ngữ Đa Chiều ngày 3/5, phái đoàn Hoa Kỳ tại Liên Hợp Quốc đã phát động hoạt động “Tweet cho Đài Loan” trên Twitter vào ngày 2/5 và ủng hộ Đài Loan gia nhập WHO. Động thái này đã kích hoạt cuộc khẩu chiến Trung - Mỹ bùng nổ.
Vụ việc bắt đầu vào ngày 1/5, Cục Các tổ chức quốc tế của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ (IO Bureau) đã phát động chiến dịch #TweetForTaiwan (Tweet cho Đài Loan) trên Twitter và liên tục tung ra một số tweet trong vài giờ liên tiếp để ủng hộ Đài Loan tham dự Hội nghị Y tế Thế giới (WHA) sắp diễn ra. Một trong những bản tweet còn tương tác với nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn.
IO Bureau đã ca ngợi những thành tựu của Đài Loan trong việc chống lại dịch bệnh viêm phổi do coronavirus mới trong một tweet, cho rằng thế giới cần đến kinh nghiệm của Đài Loan trong cuộc chiến chống lại dịch bệnh. Dòng tweet chỉ ra rằng trước năm 2017 Bắc Kinh không phản đối việc Đài Loan tham gia WHA với tư cách là quan sát viên và đặt câu hỏi tại sao thái độ của Trung Quốc lại thay đổi.
Cục tổ chức quốc tế của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cũng lưu ý trong một tweet rằng nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn đã viết: “Phản ứng của Trung Quốc đối với sự bùng nổ của dịch bệnh COVID-19 trước sau luôn che đậy sự thật, bắt các nhà khoa học im lặng và kiểm duyệt ngôn luận. Sự ứng phó của Đài Loan là mẫu mực cho thế giới”.
| |
|
Bà Kelly Craft, đại diện thường trực của Hoa Kỳ tại Liên hợp quốcmạnh mẽ ủng hộ Đài Loan gia nhập WHO (Ảnh: AP).
|
Phái đoàn thường trực của Hoa Kỳ tại Liên Hợp Quốc sau đó đã hưởng ứng chiến dịch “Tweet cho Đài Loan”, viết trong một tweet: mục đích thành lập Liên hợp quốc gồm 193 thành viên là để phục vụ “tất cả các tiếng nói” và hoan nghênh “nhiều quan điểm và cách nhìn”, thúc đẩy quyền con người; “việc cấm Đài Loan bước vào các cơ quan của Liên Hợp Quốc không chỉ xúc phạm niềm tự hào của người dân Đài Loan, mà còn sỉ nhục các nguyên tắc của Liên Hợp Quốc”. Tuy nhiên, tweet này không đề cập đến việc Đài Loan có nên gia nhập Liên hợp quốc hay không.
Cuối cùng bản tweet đã được gắn hashtag #TweetForTaiwan. Bản tweet này đã nhận được gần 4.000 lượt chia sẻ, trong đó có bà Kelly Craft, đại diện thường trực của Hoa Kỳ tại Liên hợp quốc.
Trang Twitter chính thức của Liên hợp quốc đã đăng một bài vào ngày 2/5 về vấn đề này và cũng đăng một phản hồi của phái đoàn Trung Quốc tại Liên hợp quốc. Người phát ngôn của Trung Quốc đã bác bỏ tuyên bố của Hoa Kỳ, viết Nghị quyết 2758 của Đại hội đồng Liên hợp quốc đã khôi phục chiếc ghế hợp pháp của Trung Quốc đại lục tại Liên hợp quốc và khẳng định chính sách một Trung Quốc của Liên hợp quốc. “Phái đoàn thường trực của Hoa Kỳ tại Liên hợp quốc lấy cớ hoan nghênh đa nguyên quan điểm để ủng hộ Đài Loan là không thể chấp nhận”. Phía Trung Quốc chỉ trích Hoa Kỳ “vi phạm nghiêm trọng Nghị quyết 2758 của Đại hội đồng Liên hợp quốc và ba Thông cáo chung Trung - Mỹ, can thiệp nghiêm trọng vào các vấn đề nội bộ của Trung Quốc và làm tổn thương tình cảm của 1,4 tỷ người Trung Quốc” và bày tỏ “sự bất mãn mạnh mẽ và kiên quyết phản đối”.
Phái đoàn Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc cũng cáo buộc Hoa Kỳ “nhiều lần sử dụng thủ đoạn thị thực để ngăn chặn hoặc trì hoãn sự tham gia của các quốc gia thành viên có liên quan và đại diện xã hội dân sự tham gia các hoạt động của Liên hợp quốc”, cho rằng lập luận của Hoa Kỳ là “giả dối”. Trung Quốc cũng cáo buộc Hoa Kỳ chuyển sự chú ý và trốn tránh trách nhiệm của mình bằng cách tạo ra các chủ đề trong khi đại dịch COVID-19 vẫn đang hoành hành.
| |
|
Tuyên bố của bà Lưu Ngọc Ấn, người phát ngôn Đoàn đại diện Trung Quốc tại Geneva phản bác ý kiến của phía Mỹ về vấn đề Đài Loan gia nhập WHO và tham dự WHA (Ảnh: Ltn.com).
|
Đồng thời, phái đoàn Trung Quốc tại Geneva ngày 2/5 đã công bố phát biểu của phát ngôn viên Lưu Ngọc Ấn (Liu Yuyin) trên trang web bác bỏ bài viết của Hoa Kỳ liên quan đến Đài Loan. Phát biểu này sử dụng cụm từ “khu vực Đài Loan”, đề cập đến nguyên tắc một Trung Quốc, đồng thuận năm 1992 và trích dẫn nghị quyết của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc... thể hiện một lập trường cứng rắn chống lại Đài Loan.
Đa Chiều dẫn tin của hãng AFP ngày 2/5 nói, Hội nghị Y tế Thế giới (WHA) được tổ chức trong tháng 5 và phái đoàn Trung Quốc tại Geneva đã cự tuyệt việc mời Đài Loan tham dự.
Trang tin Đông Phương Hồng Kông ngày 3/5 cũng đã đưa tin về cuộc khẩu chiến Mỹ - Trung xung quanh việc mời Đài Loan tham dự Hội nghị WHA.
Đông Phương cho biết, bà Lưu Ngọc Ấn, người phát ngôn của phái đoàn Trung Quốc tại Geneva ngày 2/5 đã đưa ra một tuyên bố, nói rằng các quan chức nội các cấp cao của Hoa Kỳ “đã ngang nhiên tiếp xúc với chính quyền Đài Loan, ủng hộ ‘khu vực Đài Loan’ gia nhập Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và tham gia WHA, vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc ‘một Trung Quốc’ và ‘Ba Thông cáo chung Trung - Mỹ’. Trung Quốc bày tỏ quan ngại nghiêm trọng và kiên quyết phản đối”.
Bà Lưu Ngọc Ấn nói rằng Bộ trưởng Bộ Y tế và Dịch vụ công cộng Hoa Kỳ Alex Azar, đã có cuộc nói chuyện qua điện thoại với Bộ trưởng Bộ Y tế và Phúc lợi Đài Loan Trần Thời Trung (Chen Shizhong) trước đó, tuyên bố rằng sẽ dốc sức ủng hộ “khu vực Đài Loan” gia nhập WHO, vi phạm nghiêm trọng “Ba Thông cáo chung Trung-Mỹ”; đồng thời, vi phạm nguyên tắc “một Trung Quốc” được xác nhận trong Nghị quyết 2758 của Đại hội đồng Liên hợp quốc và Nghị quyết 25.1 của WHO.
| |
|
Bà Âu Giang An: "Đài Loan và Trung Quốc không lệ thuộc nhau, chính phủ Trung Quốc đại lục chưa bao giờ cai trị Đài Loan, vì vậy họ không có quyền đại diện cho dân chúng Đài Loan trong các tổ chức quốc tế" (Ảnh: Upmedia).
|
Lưu Ngọc Ấn nói, “khu vực Đài Loan” là một phần của Trung Quốc, việc tham gia vào các tổ chức quốc tế, bao gồm các hoạt động của WHO, phải được xử lý theo nguyên tắc “một Trung Quốc”. Chính quyền của Đảng Dân Tiến Đài Loan kiên trì theo đuổi “Đài Loan độc lập” và không ngần ngại “dĩ dịch mưu độc” (sử dụng dịch bệnh để mưu cầu độc lập), từ chối công nhận “Đồng thuận 92” dẫn đến việc không có cơ sở chính trị để “khu vực Đài Loan” tham gia WHA. Bà cũng yêu cầu “nước liên quan” nhận rõ tình hình, tuân thủ nguyên tắc “một Trung Quốc” và ngừng sử dụng dịch bệnh để thao túng các vấn đề liên quan đến Đài Loan.
Theo Đông Phương, trong khi đó, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Đài Loan, bà Âu Giang An (Ou Jiangan), nói Đài Loan và Trung Quốc không lệ thuộc nhau, chính phủ Trung Quốc đại lục chưa bao giờ cai trị Đài Loan, vì vậy họ không có quyền đại diện cho dân chúng Đài Loan trong các tổ chức quốc tế; chỉ có chính phủ dân cử ở Đài Loan mới có quyền đại diện tại WHO và chịu trách nhiệm trước người dân Đài Loan.
| |
|
Tổ chức Y tế Thế giới trở thành đấu trường mới của cuộc đọ sức giữa hai nước Mỹ - Trung (Ảnh: Đông Phương).
|
Ông Sven Jurgenson, Chủ tịch luân phiên của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc trong tháng 5, nói hôm 1/5: Hội đồng Bảo an phải đối mặt với dịch bệnh toàn cầu, nhưng cảm thấy “hổ thẹn” vì bị “vấn đề quấn chân” ngăn cản thực hiện chức trách và khiến Hội đồng Bảo an hoạt động kém hiệu quả. Các nguồn tin ngoại giao tiết lộ rằng “vấn đề quấn chân” chính là do cuộc đọ sức Mỹ-Trung gây ra. Trung Quốc nhấn mạnh trong văn bản của dự luật phải đề cập đến WHO, nhưng Hoa Kỳ đã phản đối.
Cũng theo Đông Phương, truyền thông Mỹ gần đây đã trích dẫn lời các nhà ngoại giao và hồ sơ cuộc họp nội bộ của WHO cho thấy chính quyền của Tổng thống Trump đang tìm kiếm sự hỗ trợ của đồng minh để “khôi phục địa vị quan sát viên của Đài Loan tại WHA” và có kế hoạch cùng với Nhật Bản, Australia và Anh gửi thư cho Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom, yêu cầu WHO mời Đài Loan tham dự WHA. Truyền thông Nhật Bản cũng dẫn lời các nguồn tin chính phủ nói rằng Thủ tướng Shinzo Abe bắt đầu cố gắng kêu gọi dư luận quốc tế ủng hộ sự tham gia của Đài Loan vào WHO với mục đích nhằm kiềm chế Trung Quốc.