Luật ngân sách Nhà nước 2015: địa phương phải chịu áp lực thu ngân sách

Thông tin trên được nêu lên tại Hội nghị phổ biến Luật NSNN 2015 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật này cho các cán bộ làm công tác tài chính, NSNN của các bộ, cơ quan Trung ương do Bộ Tài chính tổ chức

Theo đó, các quy định này sẽ góp phần tránh tình trạng lãng phí, nghèo nhưng vẫn chi, vay nhiều, sau đó lai đẩy gánh nặng trả nợ từ địa phương lên Trung ương. Trong khi đó, quy định mới lại khuyến khích những địa phương có nguồn thu mạnh có cơ hội có thêm nguồn lực đầu tư hiệu quả hơn.

Các khoản chi trả nợ gốc tiền vay được huy động từ cả các nguồn bội thu ngân sách, tăng thu, tiết kiệm chi… Các khoản chi trả nợ gốc không phải là khoản chi cân đối của NSNN nhưng được bố trí nguồn để bảo đảm chi trả đầy đủ, đúng hạn. Các khoản trả nợ gốc được Quốc hội, HĐND cấp tỉnh quyết định hằng năm.

Ví dụ, các địa phương như Hà Nội, TPHCM, dư nợ vay không vượt quá 60% số thu ngân sách địa phương được hưởng theo phân cấp; đối với địa phương thu được hưởng theo phân cấp lớn hơn chi thường xuyên, dư nợ vay không vượt quá 30%; còn đối với tỉnh thu bằng, hoặc thấp so với chi thường xuyên, chỉ được vay không quá 20%.

Ngoài ra, Luật NSNN 2015 còn yêu cầu tăng cường công khai NSNN các cấp. Theo đó, các đơn vị thực hiện ngân sách có trách nhiệm phải công khai thực hiện dự toán ngân sách. Đáng chú ý, việc công khai không chỉ là các con số mà còn phải kèm theo các báo cáo thuyết minh, giải thích lý do. Ví dụ, với đơn vị không thực hiện đúng dự toán ngân sách, không hoàn thành tiến độ giải ngân, hay tại sao chi cao quá mức… phải giải thích lý do tại sao, thuyết minh bằng lời văn kèm theo bản báo cáo tài chính. Ngoài ra, các đơn vị phải công khai kết quả thực hiện kiến nghị của Kiểm toán nhà nước, công khai các thủ tục NSNN.

Về lập dự doán NSNN, Luật mới cũng quy định bên cạnh lập hằng năm thì phải lập kế hoạch tài chính NSNN 3 năm. Bộ Tài chính chủ trì phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp kế hoạch tài chính-ngân sách nhà nước 3 năm quốc gia… trình Quốc hội, còn ở địa phương thì các sở tài chính, sở kế hoạch và đầu tư trình Hội đồng nhân dân.