Góc nhìn của Nhậm Chính Phi về cuộc chiến công nghệ Mỹ - Trung

Kỳ cuối: ông Nhậm Chính Phi trả lời CNN về việc khởi kiện chính phủ Mỹ

VietTimes – "Hoa Kỳ công kích chúng tôi cũng không phải là chuyện gần đây mới xảy ra. Liên tiếp trong hơn chục năm nay Hoa Kỳ vẫn luôn công kích chúng tôi, bởi vì Hoa Kỳ nghi ngờ chúng tôi"; ông Nhậm Chính Phi nói.
Ông Nhậm Chính Phi trả lời truyền thông Mỹ (Ảnh: CNN)

LTS: Khi mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc xấu đi, Huawei đã trở thành "vật tế thần" đầu tiên. Người ta biết đến Huawei với những cáo buộc chưa được kiểm chứng về thiết bị chứa phần mềm gián điệp, chuyển dữ liệu về cho chính phủ Trung Quốc v.v.. Chúng tôi xin giới thiệu loạt bài nhiều kỳ về ông Nhậm Chính Phi trả lời phỏng vấn báo chí thế giới, để thấy được góc nhìn của lãnh đạo một công ty lớn đang đứng giữa "làn đạn" của hai quốc gia như thế nào.

Ông Nhậm Chính Phi trả lời phỏng vấn truyền thông CNN vào ngày 13/3/2019 tại Thâm Quyến, Trung Quốc

Phóng viên CNN, Matt Rivers: Cảm ơn ông rất nhiều, ông Nhậm. Thật thú vị khi ông chuyện trò với chúng tôi hôm nay. Khoảng nửa năm trước chúng tôi không có cơ hội này, tại sao bây giờ ông lại cởi mở với truyền thông như vậy?

Nhậm Chính Phi: Tôi luôn là một người rất cởi mở, nhưng tôi tập trung vào quản lý nội bộ hơn là công khai bên ngoài. Trên thực tế, sự hiểu biết của tôi về văn hóa Mỹ vẫn còn tương đối sâu sắc, rất nhiều chế độ quản lý trong công ty chúng tôi học được từ Hoa Kỳ.

Bây giờ chúng tôi trao đổi nhiều hơn với giới truyền thông. Đó là vì bộ phận quan hệ công chúng cảm thấy rằng công ty đang trong giai đoạn đặc biệt. Họ cho rằng ảnh hưởng cá nhân của tôi là tương đối lớn. Họ hy vọng tôi trao đổi nhiều hơn với giới truyền thông để gây ra sức ảnh hưởng với xã hội. Do đó, việc tôi có nhiều liên hệ hơn với các phương tiện truyền thông tại thời điểm này là có thể lý giải được.

Matt Rivers: Tôi đã hiểu. Đây là lần đầu tiên Huawei liên lạc với giới truyền thông sau khi Huawei kiện chính phủ Hoa Kỳ vì đã không cho phép các sản phẩm của Huawei được sử dụng trong chính phủ liên bang. Nếu Hoa Kỳ tin rằng các sản phẩm của Huawei là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia Hoa Kỳ, thì Hoa Kỳ không có quyền bảo vệ lợi ích của chính mình sao?

Nhậm Chính Phi: Trên thực tế, Huawei luôn là một công ty kín tiếng. Trước đây, chúng tôi giống như một con cừu im lặng. Cho dù người khác nói gì về chúng tôi, chúng tôi cũng sẽ không trả lời, nếu có thể nhịn chúng tôi sẽ nhịn.

Trước đây, khi chúng tôi ra nước ngoài, chúng tôi bị coi là chủ nghĩa cộng sản. Khi chúng tôi trở về nước, đất nước nghĩ rằng chúng tôi là chủ nghĩa tư bản, vì chúng tôi phân bổ vốn cho nhân viên, thu nhập của nhân viên nói chung cao hơn mặt bằng chung. Chúng tôi theo chủ nghĩa nào? Chúng tôi không biết vì chúng tôi không thể lúc nào cũng giải thích với thế giới “chúng tôi là ai”. Chúng tôi dành nhiều thời gian vào làm tốt công tác quản lý nội bộ, làm tốt sản phẩm của mình, làm tốt dịch vụ của mình để khách hàng có thể hiểu chúng tôi và chấp nhận chúng tôi.

Hoa Kỳ công kích chúng tôi cũng không phải là chuyện gần đây mới xảy ra. Liên tiếp trong hơn chục năm nay Hoa Kỳ vẫn luôn công kích chúng tôi, bởi vì Hoa Kỳ nghi ngờ chúng tôi. Ban nãy tôi có nói rồi, khi chúng tôi ra nước ngoài, bị mọi người coi là chủ nghĩa cộng sản, vì thế phải công kích chúng tôi, nhưng chúng tôi không đáp lại. Lần này Hoa Kỳ công kích chúng tôi bằng luật pháp, chúng tôi cho rằng mình có nghĩa vụ phải giải thích. Nếu không nhân cơ hội này làm sáng tỏ, nhiều khả năng sẽ khiến cho thế giới càng hiểu lầm. Huawei đã chuẩn bị trong vài tháng để lên tiếng nói của mình vào thời điểm này.

Hoa Kỳ cho rằng chúng tôi gây nguy hiểm cho an ninh của Hoa Kỳ, nhưng họ cần có bằng chứng. Tôi nghĩ bây giờ mọi người trên thế giới đều nói “an ninh mạng”, chẳng lẽ chỉ để chỉ một mình công ty Huawei? Lẽ nào Ericsson không có các vấn đề về an ninh mạng? Cisco không có vấn đề về bảo mật mạng? Nokia không có vấn đề gì về an ninh mạng? Tại sao lại nói rằng Huawei có vấn đề về an ninh mạng?

Trong hệ thống mạng quốc gia Hoa Kỳ, không có Huawei, an ninh quốc gia của Hoa Kỳ đã an toàn chưa? Nếu an toàn, họ có thể thuyết phục các quốc gia khác không sử dụng Huawei để được an toàn. Trên thực tế, hệ thống mạng của Mỹ cũng không an toàn. Do đó, chúng tôi cần làm rõ vấn đề này vào lúc này, chúng tôi sẽ khởi kiện chính phủ Hoa Kỳ. Vụ kiện này đã sử dụng luật pháp của Hoa Kỳ. Hệ thống nhà nước Hoa Kỳ là hệ thống tam quyền phân lập, nếu không thảo luận với chúng tôi mà đã ban hành luật cấm thì nước Mỹ đã tự vi phạm pháp luật.

Tất nhiên, về vấn đề này, chúng tôi không biết liệu chúng tôi có thể thành công hay không, nhưng chúng tôi phải đấu tranh với Hoa Kỳ trong phạm vi rộng. Rốt cuộc là anh có bằng chứng hay chúng tôi thực sự có vấn đề?

Matt Rivers: Tốt. Về lập luận của ông, hãy nói về nó sau. Quay trở lại vụ kiện chống lại Hoa Kỳ, tại sao ông lại chọn thời điểm này? Huawei hiện đang phải đối mặt với nhiều thách thức pháp lý tại Hoa Kỳ. Bây giờ, nếu Huawei khởi kiện Hoa Kỳ, sẽ làm tăng thêm rủi ro và làm phức tạp thêm tình hình, khiến con gái ông trở về Trung Quốc khó khăn hơn, hoặc tổn hại các cơ hội và vị trí của Huawei để giải quyết thêm các vấn đề với Hoa Kỳ.

Nhậm Chính Phi: Chúng tôi đã chọn thời điểm này bởi vì dự luật sẽ có hiệu lực vào tháng 8, giải thích cần được đưa ra vào lúc này. Đối với nhiều vụ kiện của chúng tôi ở Hoa Kỳ, nó đã không đổi trong nhiều năm. Không phải chỉ lần này. Luôn có những vụ kiện trong quá khứ. Chúng tôi cảm thấy rằng thông qua vụ kiện này, sự cởi mở và minh bạch của luật pháp Hoa Kỳ có lợi cho việc giải quyết các vấn đề.

Matt Rivers: Xem xét mối quan hệ giữa Huawei và chính phủ Hoa Kỳ, phải chăng Huawei không còn gì để mất?

Nhậm Chính Phi: Không phải như vậy. Bởi vì chúng tôi vẫn muốn phục vụ người dân Mỹ. Khoa học và công nghệ của Hoa Kỳ phát triển nhất trên thế giới. Chúng tôi cũng hy vọng tăng cường hợp tác với các công ty Mỹ, đóng góp đáng kể vào việc thông tin hóa xã hội loài người. Chúng tôi không nói rằng chúng tôi không có cơ hội với Hoa Kỳ. Tôi nghĩ có nhiều cơ hội, nhưng chúng tôi sẽ luôn có những thất bại, những thất bại này sẽ không ảnh hưởng đến sự coi trọng của chúng tôi đối với Hoa Kỳ trong tương lai.

Tôi nghĩ rằng cần nói rõ từng vấn đề, từng vấn đề một.

Matt Rivers: Đúng vậy. Tôi hiểu rằng ông vừa đề cập đến thời điểm Huawei kiện chính phủ Mỹ. Tôi cũng nhận thấy rằng Trung Quốc hiện đang họp hai Đại hội. Từ quan điểm của chính phủ, hai Đại hội này rất quan trọng, họ không muốn các sự kiện lớn phát sinh trong giai đoạn này. Tuy nhiên, sau khi Huawei công khai tuyên bố vụ kiện chống lại chính phủ Mỹ, các quan chức chính phủ Trung Quốc không những không tức giận mà ngay lập tức đứng lên ủng hộ Huawei. Câu hỏi của tôi là, Huawei đã phối hợp và liên lạc với chính phủ Bắc Kinh trong vấn đề kiện chính phủ Mỹ chưa?

Nhậm Chính Phi: Khi thời điểm truy tố được xác nhận, chúng tôi cũng sợ can thiệp vào nội dung hai Đại hội. Do đó, khi công tố được ban hành, truyền thông Trung Quốc không được mời. Chúng tôi suy xét tới vấn đề không ảnh hưởng đến hoạt động của hai Đại hội tại Trung Quốc. Tuy nhiên, sau khi các phương tiện truyền thông nước ngoài đăng tải, các phương tiện truyền thông trong nước chuyển tiếp tin, có ảnh hưởng tới hai đại hội. Các quan chức chính phủ đã có một thái độ tích cực. Chúng tôi không biết trước, cũng không có thông báo trước. Chúng tôi hy vọng sẽ giải quyết mối quan hệ giữa chúng tôi và Hoa Kỳ thông qua các biện pháp pháp lý.

Matt Rivers: Tôi không biết liệu ông có thể hiểu tại sao thế giới bên ngoài lại hoài nghi về những điều này không? Ý tôi là, bây giờ đối với Đảng Cộng sản Trung Quốc, hai Đại hội có thể là điều quan trọng nhất trong một năm. Sau khi Huawei tuyên bố vụ kiện chống lại chính phủ Mỹ, chính phủ Trung Quốc không những không tức giận mà còn ủng hộ công khai Huawei. Thời gian này với tôi mà nói là khá bất thường.

Nhậm Chính Phi: Sự việc này cũng có thể là một sự trùng hợp ngẫu nhiên. Sự trùng hợp này là do chúng tôi lo ngại sẽ ảnh hưởng tới hai Đại hội đang diễn ra tại Trung Quốc. Vì vậy chúng tôi đã không mời một phương tiện truyền thông Trung Quốc nào, hy vọng rằng sẽ không lan truyền ở Trung Quốc. Tuy nhiên, sau khi báo chí nước ngoài đưa tin, nó đã lan sang Trung Quốc và có một số tác động. Chúng tôi cũng biết rằng nhà nước có một số quyết định lớn trong giai đoạn này.

Đồng thời, chúng tôi cảm thấy rằng chính phủ Trung Quốc đã bắt đầu hiểu chúng tôi hơn, bởi vì chúng tôi hiện đang nói chuyện với nhiều nước phương Tây rằng “công ty chúng tôi có thể ký thỏa thuận không có phần mềm gián điệp, không cài đặt thiết bị theo dõi, không cài đặt bất cứ thứ gì”. Chính phủ Trung Quốc hiện cũng tuyên bố rằng một thỏa thuận như vậy có thể được ký kết.

Trụ sở của Huawei được thiết kế như một lâu đài châu Âu (Ảnh: Domus)

Ông Dương Khiết Trì là lãnh đạo cao cấp của Trung ương Đảng, ông tuyên bố tại hội nghị an ninh ở Munich rằng nhà nước sẽ không bao giờ cho phép các doanh nghiệp lắp đặt thiết bị theo dõi. Nhà nước không cho phép các công ty vi phạm luật pháp quốc tế, không vi phạm luật pháp địa phương hoặc vi phạm luật pháp Liên Hợp Quốc. Đây là thông điệp mà Trung ương Đảng công bố với thế giới. Vì vậy, chính phủ đã truyền đạt cho chúng tôi một tin nhắn, khi một quốc gia yêu cầu chúng tôi ký một “thỏa thuận không có gián điệp”, thì chúng tôi có thể ký thỏa thuận không có gián điệp.

Công ty chúng tôi đã thể hiện thái độ với thế giới, chúng tôi có thể ký “thỏa thuận không có gián điệp”, sẽ không bao giờ có việc “thiết bị theo dõi”.

Huawei tin rằng chính phủ Trung Quốc đã dần hiểu những khó khăn của chúng tôi, bởi vì Hoa Kỳ lo sợ chúng tôi đánh cắp thông tin của họ. Trong 30 năm qua, chúng tôi chưa từng làm điều đó. Bây giờ, trong môi trường đặc biệt này, chính phủ Trung Quốc đã tuyên bố rõ ràng rằng “sẽ không để các công ty làm điều này”. Vì vậy, chúng tôi dám nói với tất cả các nước trên thế giới rằng “chúng tôi có thể ký thỏa thuận không có thiết bị theo dõi”.

Nếu các quốc gia này nghĩ rằng lời nói của chúng tôi không đáng tin, yêu cầu nhà nước đảm bảo, khi chúng tôi ký hợp đồng, chúng tôi cũng sẽ mời chính phủ Trung Quốc chứng minh rằng việc ký kết của chúng tôi có nhà nước làm chứng, ủng hộ chúng tôi không tham gia vào các hoạt động lắp đặt thiết bị theo dõi.

Đặc biệt tại cuộc họp ở Munich, các nhà lãnh đạo của Trung ương Đảng đã công khai quảng bá, điều này cho thấy thái độ của chính phủ Trung Quốc. Về điểm này, trước đây Huawei cũng tỏ rõ thái độ với chính phủ và các công ty nước rằng Huawei “không làm điều này”. Nhưng sự cố này quá lớn, nếu chính phủ Trung Quốc không thể hiện quan điểm của mình, chúng tôi bày tỏ quan điểm các công ty nước ngoài cũng sẽ không tin chúng tôi. Bây giờ chính phủ đã bày tỏ quan điểm, cũng đã phát biểu quan điểm của mình tại hội nghị an ninh ở Munich. Tại thời điểm này, chúng tôi phải làm rõ rằng “chúng tôi là một công ty an toàn”, điều này vẫn rất quan trọng.

Matt Rivers: Huawei hiện đang đấu tranh với chính phủ Hoa Kỳ thông qua hệ thống pháp luật Hoa Kỳ. Nhưng một số đối tác kinh doanh của Huawei ở Hoa Kỳ, như Google và Facebook, không thể vào Trung Quốc. Họ không có cơ hội và khả năng vượt qua hệ thống pháp lý của Trung Quốc. Ý kiến của ông về tiếp cận thị trường ở Trung Quốc là gì?

Nhậm Chính Phi: Cá nhân tôi đã kêu gọi cho phép các công ty như Google và Amazon vào Trung Quốc. Tôi nghĩ điều này tốt cho Trung Quốc, đây là suy nghĩ cá nhân của tôi. Khi tôi giao tiếp với xã hội, tôi luôn ủng hộ họ vào Trung Quốc. Tôi nghĩ rằng việc họ vào Trung Quốc là tốt, Internet ở Trung Quốc thực sự rất hỗn loạn, bên trong nhiều thứ không có lề lối. Ngược lại, Internet ở nước ngoài được kiểm soát theo nhịp điệu. Cá nhân tôi nghĩ rằng nếu họ đạt được một giao diện nhất định với luật pháp Trung Quốc, tôi rất ủng hộ họ tham gia thị trường Trung Quốc.

Bây giờ Trung Quốc đã mở cửa trong lĩnh vực sản xuất. Trong tương lai, chính phủ Trung Quốc có thể mở cửa “các doanh nghiệp có vốn nước ngoài không cần phê duyệt, các liên doanh nước ngoài cần phải được phê duyệt”. Trước đây, đầu tư nước ngoài bắt buộc phải là liên doanh, bây giờ vốn nước ngoài có thể thành lập các doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài ở Trung Quốc.

Trung Quốc mở cửa cho tất cả các lĩnh vực của ngành sản xuất, hy vọng rằng chính phủ Trung Quốc sẽ mở cửa cho ngành công nghiệp Internet. Tôi cũng sẽ hoạt động như một người quảng bá cởi mở và tích cực, nhưng rốt cuộc tôi không thể đại diện cho chính phủ, tôi chỉ là một người bình luận.

Matt Rivers: Vâng, tôi đã hiểu. Nếu có cơ hội phù hợp, cá nhân ông sẽ đến Hoa Kỳ để lên tiếng nói bảo vệ Huawei chứ? Hay bây giờ không phải thời điểm thích hợp, ông sợ đi Mỹ vào thời điểm này?

Nhậm Chính Phi: Bởi vì tôi không phải là một chuyên gia pháp lý, tôi có đi cũng không có tác dụng. Thị trường Mỹ nhỏ và không quá quan trọng đối với chúng tôi, vì vậy giá trị của việc tôi đi Mỹ gần như không có, luật sư đi sẽ phù hợp hơn.

Matt Rivers: Giả dụ nếu quyết định đi Mỹ, ông có cảm thấy lo lắng không?

Nhậm Chính Phi: Tôi chưa bao giờ quyết định đi Mỹ. Vì vậy tôi không có gì để lo lắng cả.

Matt Rivers: Điều này rất có lý. Bây giờ chuyển sang nói về chủ đề Tổng thống Trump. Chúng tôi biết rằng Tổng thống Trump gần đây đã đăng một tweet, ông ấy thường sử dụng Twitter để trao đổi với mọi người. Nội dung tweet của ông ấy liên quan đến công nghệ 5G. Ông ấy nói “hy vọng rằng Hoa Kỳ sẽ chiến thắng bằng cách cạnh tranh thay vì loại trừ công nghệ tiên tiến hơn”. Ông ấy muốn ám chỉ Huawei có đúng không?

Nhậm Chính Phi: Tôi không biết ông ấy muốn nói tới điều gì. Bởi vì ông Trump là Tổng thống lại sử dụng Twitter để lãnh đạo một quốc gia. Tôi không biết điều này có phù hợp hay không, hay đây có thể là một phong cách của Hoa Kỳ. Là một tổng thống, việc nói chuyện phải rất nghiêm túc và phải được xem xét bởi một tổ chức. Nhưng Hoa Kỳ có thể là một quốc gia tương đối tự do, Tổng thống cũng có thể nói chuyện thoải mái như những người bình thường. Nhưng liệu phát biểu của ông ấy có đại diện cho luật pháp, liệu nó có hiệu quả hay không? Tôi vẫn không biết.

Ông ấy nói rằng “5G dành cho các công ty xuất sắc hơn làm”. Hiện tại có rất nhiều quốc gia và công ty làm 5G trên thế giới, không nhất thiết phải lựa chọn các sản phẩm của Huawei. Chỉ có thể nói rằng nó mở ra một cơ hội cho Huawei, Huawei cũng nên xem xét chi phí đấu thầu ở nơi này, khó khăn của những trở ngại môi trường, liệu có nên vào Hoa Kỳ... Nhưng cũng nên xem xét nhiều khía cạnh.

Matt Rivers: Nếu Tổng thống Trump đang ngồi trên chiếc ghế này nơi tôi đang ngồi và có 5 phút trao đổi với ông, ông sẽ nói gì với ông ấy?

Nhậm Chính Phi: Tôi sẽ nói với Trump rằng ông ấy quá tuyệt vời. Bởi vì không có quốc gia nào trên thế giới dám giảm thuế trong một thời gian rất ngắn. Việc giảm thuế có lợi cho việc thúc đẩy đầu tư, thu hút đầu tư, làm nền kinh tế trở nên thịnh vượng và tạo điều kiện tinh giản bộ máy chính phủ. Do đó, cách làm của ông Trump đã làm gương cho chính phủ Trung Quốc. Vì vậy lần này chính phủ Trung Quốc cũng giảm 3% thuế.

Thứ hai, khi xã hội tiến tới vận hành bởi pháp luật, không phải là quản lý xã hội bằng hành chính mà là sử dụng luật để quản lý xã hội, không cần quá nhiều nhân viên hành chính. Quá nhiều nhân viên hành chính sẽ gây ra gánh nặng lớn cho cuộc sống của người dân. Vì vậy, tôi nghĩ rằng ông ấy là một tấm gương để chúng tôi học tập.

Nhưng Hoa Kỳ có thể có một số cách làm không chính xác. Chẳng hạn, hôm nay dọa đất nước này, ngày mai dọa công ty kia, bắt người bừa bãi, nên không ai dám đầu tư vào Hoa Kỳ, phần thuế giảm ai sẽ bù vào? Hậu quả là nếu giảm thuế, không ai đầu tư, thuế sẽ không được bổ sung và chi tiêu của chính phủ sẽ bị suy yếu.

Trung Quốc bắt đầu cắt giảm thuế 30 hoặc 40 năm trước. Vào thời điểm đó, thuế suất của Trung Quốc là 55%, nhưng đầu tư nước ngoài thuế đã giảm xuống còn 15%. Đầu tư nước ngoài có thể được miễn thuế trong hai năm, ba năm tiếp theo giảm một nửa. Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài ban đầu cũng không tin chính phủ Trung Quốc. Nhưng sau khi dần tin tưởng, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài ồ ạt tràn vào đầu tư, điều này đã tạo ra sự thịnh vượng của Trung Quốc ngày nay.

Do đó, ông Trump nên chấp nhận đầu tư của nhiều công ty khác nhau với tinh thần cởi mở hơn, đối xử với thế giới bằng sự khoan dung, có lẽ đầu tư sẽ ồ ạt tới. Hoa Kỳ thực sự có thể tạo ra một trăm năm thịnh vượng. Tôi tin rằng Tổng thống tiếp theo sẽ không sửa đổi luật thuế thấp của Hoa Kỳ, ông ấy có thể bắt tay với các công ty trên toàn thế giới. Các nước này tin rằng Hoa Kỳ là một quốc gia rất đáng tin cậy và tất cả họ đều đầu tư vào Hoa Kỳ. Hoa Kỳ sẽ trở nên rất thịnh vượng, điều kiện cơ bản của Hoa Kỳ rất tốt. Thuế quá nặng không có lợi cho sự phát triển của các ngành.

Matt Rivers: Ông đã cảm thấy rằng ít nhất trong một khía cạnh nào đó ông Trump là một tổng thống tuyệt vời. Nhưng chính phủ Mỹ hiện tuyên bố rõ ràng rằng “Huawei là một mối đe dọa an ninh’. Chỉ trong tuần này, Hoa Kỳ tuyên bố với Đức rằng nếu Đức sử dụng thiết bị Huawei, Hoa Kỳ sẽ hạn chế việc chia sẻ thông tin với Đức. Ông nghĩ gì về điều này?

Nhậm Chính Phi: Tôi không thể đánh giá sự việc này từ cảm xúc cá nhân của tôi hoặc đơn giản là từ lợi ích của công ty chúng tôi. Tôi tin rằng tôi đã vượt qua lợi ích của công ty chúng tôi, vượt qua cảm xúc cá nhân và vượt qua cuộc khủng hoảng gia đình để đánh giá việc cắt giảm thuế của ông Trump sẽ làm hồi sinh nước Mỹ trong 100 năm tới. Nhưng đây có thể không phải là chính phủ nhiệm kỳ này của ông Trump. Bởi vì nếu chính phủ này rất quyết liệt đối với các quốc gia khác, các công ty và cá nhân, thì mọi người đều ngại đầu tư.

Tuy nhiên, chúng tôi không chắc chắn những vấn đề ông ấy đang nói với các quốc gia này bây giờ, những điều này thực sự không quan trọng. Bởi vì ngay cả khi quốc gia này không mua thiết bị của chúng tôi, chúng tôi sẽ bán nó cho quốc gia khác.

Bởi vì chúng tôi không phải là một công ty niêm yết, chúng tôi không quan tâm rằng sự sụp đổ của báo cáo tài chính sẽ khiến cổ phiếu rơi vào khủng hoảng sụt giá. Chúng tôi có thể giảm một số người, giảm một ít chi tiêu, chúng tôi vẫn có thể tồn tại. Đây là lợi thế khi chúng tôi không lên sàn giao dịch.

Matt Rivers: Vâng, tôi hiểu những luận điểm của ông, Huawei tiếp tục bác bỏ cáo buộc của Hoa Kỳ đối với Huawei rằng các ông cho phép chính phủ Trung Quốc tiếp cận với các sản phẩm của mình. Nhưng rõ ràng là chính phủ Hoa Kỳ không nghĩ như vậy. Ngoài ra, Phó Tổng thống và Ngoại trưởng Hoa Kỳ về cơ bản đã vận động các chính phủ khác trên thế giới nói rằng: “Nếu hợp tác với Huawei, mối quan hệ với Hoa Kỳ sẽ xấu đi”. Nếu tình trạng này tiếp diễn, liệu nó có đe dọa đến sự sinh tồn của Huawei không?

Nhậm Chính Phi: Trước hết, bỏ qua lợi ích cá nhân, bỏ qua khủng hoảng gia đình và bỏ qua lợi ích của công ty Huawei, chúng tôi luôn tin rằng Hoa Kỳ là một quốc gia tuyệt vời. Sự tiến bộ của Hoa Kỳ về thể chế, cơ chế đổi mới và động lực đổi mới sẽ khiến Hoa Kỳ tiếp tục thịnh vượng. Trong vài thập kỷ qua, Hoa Kỳ luôn có ưu thế về công nghệ mạnh mẽ và tiên tiến. Hoa Kỳ sẽ tiếp tục duy trì lợi thế này trong những thập kỷ tới. Quyết tâm học hỏi từ Hoa Kỳ của chúng tôi không hề thay đổi. Nó không thể thay đổi vì những đau khổ của cá nhân tôi.

Trung Quốc có khả năng không? Có. Thiếu sót lớn nhất của Trung Quốc trong 5000 năm qua là “bế quan tỏa cảng”. Vì đóng cửa, Trung Quốc đã không thịnh vượng trong 5000 năm. Sau khi ông Đặng Tiểu Bình tiến hành cải cách mở cửa, đất nước mới thịnh vượng. Nếu chính phủ Hoa Kỳ hiện tại phát triển theo hướng bế quan tỏa cảng, Hoa Kỳ sẽ tụt lại phía sau, những nước khác sẽ vượt lên trước. Lợi ích cá nhân của tôi không quá quan trọng.

Một gian hàng triển lãm điện thoại thông minh của Huawei (Ảnh: MSN)

Tôi đang xem xét mối quan hệ Trung - Mỹ từ góc độ lý tưởng, xem xét mối quan hệ giữa Huawei và Hoa Kỳ thay vì việc liệu chúng tôi có thể bán mọi thứ hay không. Nếu tôi coi trọng tiền bạc, tại sao cổ phiếu của tôi chỉ có chút ít? Tôi không coi trọng tiền bạc, tôi coi trọng lý tưởng và luôn đóng góp cho nhân loại. Đóng góp như thế nào? Nếu tôi coi trọng tiền bạc, tôi đã không đến một nơi nghèo đói hoặc chiến tranh để kinh doanh. Tôi đã không kinh doanh ở một nơi có nạn sốt rét và tôi đã không kinh doanh ở một ngọn núi như dãy núi Hymalaya. Tôi có thể kiếm được tiền ở những nơi như vậy không? Không thể. Chúng tôi vì nhân loại phục vụ mới làm những công việc này. Vì thế, trong vấn đề này, chúng tôi không mong muốn sẽ nảy sinh mâu thuẫn lợi ích với Hoa Kỳ, trở thành tư duy bài Mỹ.

Matt Rivers: Ông không lo lắng về khả năng sinh tồn và lợi nhuận trong tương lai của Huawei sao?

Nhậm Chính Phi: Chúng tôi sẽ không lo lắng về khả năng sinh tồn của Huawei. Vào tháng 1 và tháng 2, doanh thu bán hàng của Huawei đã tăng 35,8% và chúng tôi cảm thấy rằng sự tăng trưởng của năm nay sẽ rất mạnh mẽ, chúng tôi phải kiểm soát mức tăng trưởng hợp lý.

Thứ hai, chúng tôi phải học như Apple để làm cho giá cao hơn và để tất cả các đối thủ cạnh tranh có một không gian sống thay vì ép thị trường thông qua việc giảm giá. Mặc dù ngày hôm nay chúng tôi đang bị bài xích, giá bán của chúng tôi vẫn đang tương đối cao để duy trì trật tự thị trường.

Không có vấn đề với sự tồn tại của Huawei. Bởi vì ngay từ đầu chúng tôi chưa làm tốt thị trường Hoa Kỳ, chúng tôi vẫn có thể phát triển cho đến ngày nay. Nếu một ngày, Hoa Kỳ đột nhiên nhận ra rằng chúng tôi là bạn bè, mở cửa thị trường Hoa Kỳ, chúng tôi cũng có thể làm nhiều hơn nữa, tốt hơn nữa. Chúng tôi tin rằng chúng tôi không có khủng hoảng sinh tồn. Nếu Hoa Kỳ nói “không còn cung cấp linh kiện cho Huawei”, thì thiệt hại là các công ty Mỹ. Họ sẽ mất rất nhiều đơn đặt hàng, báo cáo tài chính của nhiều công ty ở Hoa Kỳ sẽ giảm. Sẽ có biến động lớn trên thị trường chứng khoán. Không có họ, chúng tôi cũng có khả năng sản xuất thay thế. Vì vậy từ quan điểm này, chúng tôi không có khủng hoảng về sự tồn tại.

Thứ ba, trên thực tế, chúng tôi là công ty công nghệ cao nghèo nhất thế giới, nghèo hơn bất kỳ công ty nào trên thế giới. Nhưng đầu tư của chúng tôi mạnh hơn bất kỳ công ty nào khác trên thế giới. Lý do là gì? Vì lý tưởng của chúng tôi và cho tương lai, chúng tôi đã đầu tư rất nhiều vào nghiên cứu và nằm trong top 5 trên thế giới. Đầu tư nghiên cứu trước đây của chúng tôi chú ý  nhiều hơn đến đổi mới công nghệ kỹ thuật và dẫn đầu thế giới về công nghệ kỹ thuật. Bây giờ chúng tôi chú ý hơn đến đổi mới lý thuyết để bố trí chiến lược quy mô lớn sau 10 hoặc 20 năm trong toán học, vật lý và hóa học, thần kinh não học, khoa học não ...

Khả năng cạnh tranh của chúng tôi sẽ mạnh mẽ hơn trong 10 hoặc 20 năm tới. Do đó, chúng tôi hy vọng sẽ tăng cường hợp tác với Hoa Kỳ và cùng nhau giành chiến thắng trên thế giới. Chúng tôi không muốn bóp chẹt các công ty Mỹ. Ví dụ, CPU của ARM tiên tiến hơn CPU X86 của Intel. Nhưng chúng tôi đã quyết định rằng CPU của ARM không được bán rộng rãi trên thị trường, đảm bảo rằng CPU X86 chiếm một địa vị nhất định trên thế giới. CPU của ARM chủ yếu được sử dụng trên các máy móc của chúng tôi. Thứ hai là chip AI, chúng tôi hiện đang nằm trong top ba trên thế giới và có thể trở thành thứ hai. Nhưng chúng tôi không bán chip AI, chỉ sử dụng trên thiết bị của mình và không bắt chẹt các công ty Mỹ, không có khủng hoảng sinh tồn.

Công nhân tại nhà máy sản xuất smartphone của Huawei (Ảnh: Engadget)

Nếu chính Hoa Kỳ và Trung Quốc bị ngắt kết nối với khoa học và công nghệ, điều này sẽ mang lại tổn thất cho các công ty Mỹ. Nếu Hoa Kỳ mất một thị trường lớn như vậy với dân số 1,3 tỷ người, Hoa Kỳ sẽ chịu nhiều tổn thất. Điều này sẽ sớm được phản ánh trong báo cáo tài chính. Công ty chúng tôi không quan tâm đến báo cáo tài chính vì chúng tôi không lên sàn giao dịch và không cần chú ý đến bình luận xã hội. Bởi vì nhân viên của chúng tôi biết rằng báo cáo tài chính không tốt vì họ đã bỏ rất nhiều “phân bón” vào “đất”. Sau một vài năm, “cây trồng” trong “đất” sẽ phát triển tốt hơn, vì vậy họ không lo lắng về báo cáo tài chính của chúng tôi.

Matt Rivers: Như ông đã đề cập trước đây, ông chưa bao giờ nhận được bất kỳ yêu cầu nào từ chính phủ Trung Quốc để làm bất cứ điều gì gây nguy hiểm cho an ninh. Liệu điều này có thay đổi? Bởi vì tất cả chúng ta đều biết rằng Đảng Cộng sản Trung Quốc rất mạnh, nếu một ngày nào đó họ tìm ông và nói rằng họ muốn cài đặt thiết bị theo dõi trong điện thoại di động Huawei, làm thế nào ông có thể nói “không” khi đối mặt với yêu cầu như vậy?

Nhậm Chính Phi: Trước hết, các nhà lãnh đạo của Trung ương Đảng đã tuyên bố tại hội nghị an ninh ở Munich rằng họ không yêu cầu các doanh nghiệp lắp đặt thiết bị theo dõi. Tôi vừa tuyên bố rằng công ty chúng tôi có thể ký một thỏa thuận rằng, Huawei không có thiết bị theo dõi và cũng không có hành vi gián điệp. Có thể mời chính phủ Trung Quốc đưa ra tuyên bố khi chúng tôi ký thỏa thuận không có thiết bị theo dõi.

Sức mạnh của công ty chúng tôi là duy trì hòa bình và ổn định thế giới, không khiêu khích thế giới. Tôi nghĩ rằng tôi quyết tâm không cho phép bất cứ ai yêu cầu chúng tôi cài đặt thiết bị nghe lén. Trong ba thập kỷ đầu tiên, chúng tôi đã không nhận được yêu cầu như vậy. Nếu có một yêu cầu như vậy trong tương lai, tôi sẽ thể hiện quan điểm của mình ngày hôm nay và kiên quyết chống lại nó. Nếu bắt buộc phải làm, tôi sẽ đóng cửa công ty.

Matt Rivers: Ông chỉ nói rằng nếu điều này xảy ra, công ty sẽ đóng cửa. Là một người ngoài cuộc, làm thế nào để tin vào một tuyên bố như vậy? Nếu công ty ngừng hoạt động, sinh kế của 180.000 nhân viên của Huawei sẽ bị hủy hoại và cá nhân ông phải đối mặt với rủi ro pháp lý. Ông nói điều này chỉ để thể hiện nguyên tắc thái độ?

Nhậm Chính Phi: Doanh số của chúng tôi trên thế giới này đã lên tới hàng trăm tỷ USD, không phải chỉ vì một việc nhỏ khiến hơn 170 quốc gia không tin tưởng chúng tôi. Nếu chúng tôi muốn chấp nhận mệnh lệnh này, chúng tôi sẽ không thể làm ăn trên thế giới nữa, 180.000 nhân viên sẽ biến mất. Vì vậy chúng tôi chắc chắn sẽ không làm điều này.

Đối với sự hoài nghi, chúng tôi hứa. Bởi vì chỉ cần chúng tôi làm điều này (cài phần mềm gián điệp _ PV) nó chứng minh rằng chúng tôi không đáng tin tưởng, khách hàng sẽ không bao giờ mua thiết bị của chúng tôi, chúng tôi không thể tồn tại, 180.000 nhân viên có thể tồn tại không? Chỉ khi bạn không làm điều đó, 180.000 nhân viên mới sống sót.

Tôi không lo lắng về sự an toàn cá nhân của mình, tôi đã ngần này tuổi rồi, cũng chẳng còn được bao nhiêu năm nữa. Thứ hai, luật pháp hiện hành của Trung Quốc cũng rất văn minh, nó đảm bảo cuộc sống của các nhân viên cấp cao. Ngay cả khi tôi ngồi trong tù, cũng rất thoải mái, không giống như các phòng giam thông thường. Ăn cơm không mất tiền, có gì mà không thể đâu? Tôi không lo lắng.

Matt Rivers: Vâng, tôi hiểu. Ngoài việc nói rằng Huawei là một mối đe dọa bảo mật, chính phủ Hoa Kỳ cũng nói rằng Huawei đã đánh cắp quyền sở hữu trí tuệ của các công ty Mỹ như T-Mobile. Ông có thể nói rõ rằng tại thời điểm này Huawei chưa bao giờ đánh cắp quyền sở hữu trí tuệ của các công ty khác?

Nhậm Chính Phi: Tại thời điểm này, chúng tôi hoàn toàn có thể bày tỏ rằng Huawei rất tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ và sẽ không đánh cắp quyền sở hữu trí tuệ của người khác. Hai vụ kiện đang xảy ra bây giờ, chúng ta phải tin vào phán quyết công bằng cuối cùng của tòa án, không phải chờ tôi lên tiếng giải thích.

Công ty chúng tôi có hơn 90.000 bằng sáng chế, đóng góp rất lớn cho nền tảng thông tin trên toàn thế giới và đã đăng ký hơn 11.500 bằng sáng chế cốt lõi tại Hoa Kỳ. Đó đều là những bằng sáng chế thông tin rất quan trọng, luật pháp Hoa Kỳ đã cấp quyền cho chúng tôi tại Hoa Kỳ. Do đó, sáng tạo vĩ đại của chúng tôi, một nỗ lực tuyệt vời như vậy, đang đóng góp cho nhân loại. Tất nhiên, có một số mâu thuẫn và một số thất bại. Tôi hy vọng rằng thông qua phiên tòa xét xử công khai, công bằng và công chính, chúng tôi sẽ kết luận rằng chúng tôi phục tùng theo phán quyết mà tòa xét xử.

Matt Rivers: Nếu chính phủ Mỹ có thái độ cởi mở với khả năng đàm phán của Huawei, ông có sẵn sàng đàm phán để tiếp tục tiến vào thị trường Mỹ không? Nếu ông nguyện ý, ông nghĩ điều kiện nào mà Huawei có thể đưa lên bàn đàm phán và trao đổi với Hoa Kỳ?

Nhậm Chính Phi: Nếu chính phủ Hoa Kỳ sẵn sàng đàm phán với chúng tôi, đây là một bước tiến tích cực. Bởi vì trong nhiều năm, không có kênh giữa chúng tôi và chính phủ Hoa Kỳ, không giống như một số công ty có nhiều người vận động hành lang trong Quốc hội Hoa Kỳ. Làm thế nào để chúng tôi thuyết phục chính phủ Hoa Kỳ, chúng tôi chứng minh bằng hành động thực tế. Nếu Hoa Kỳ mở ra một kênh cho phép Huawei trao đổi và đàm phán, tôi sẵn sàng chấp nhận đàm phán. Tuy nhiên, gần đây chúng tôi không xem xét vấn đề thị trường Mỹ.

Matt Rivers: Ông nói rằng Huawei không phải là mối đe dọa an ninh đối với Hoa Kỳ. Chính phủ Hoa Kỳ nói rằng Huawei là mối đe dọa bảo mật và rất rõ ràng rằng Huawei bị gọi là “kẻ lừa đảo”. Ông có tức giận không?

Nhậm Chính Phi: Tôi không giận. Chính phủ Hoa Kỳ cần suy nghĩ cẩn thận chút. Chúng tôi có hàng chục ngàn bằng sáng chế trên khắp thế giới, đã đóng góp rất lớn cho xã hội thông tin và có giá trị lớn cho các công ty Mỹ. Trên thực tế, ngành công nghiệp Mỹ cũng đang sử dụng bằng sáng chế của chúng tôi, chỉ có điều họ không biết mà thôi. Nếu luật pháp Hoa Kỳ cấp cho chúng tôi nhiều quyền hơn, chúng tôi sẽ có nhiều địa vị hơn ở Hoa Kỳ trong tương lai. Ngoài việc cấp phép chéo một số quyền sở hữu trí tuệ cho Apple, Qualcomm, Ericsson, Nokia và Samsung, các công ty lớn khác vẫn chưa được quyền nhận giấy phép sở hữu trí tuệ của chúng tôi.

Matt Rivers: Tôi biết rằng với tư cách là một người cha, ông tin rằng sự việc của con gái mình sẽ có kết quả tốt, nhưng ...

Nhậm Chính Phi: Vào thời điểm xuất hiện vấn đề Mạnh Vãn Châu, tôi đã bị sốc, làm sao chuyện này có thể xảy ra? Nhưng sau khi nó xuất hiện, tôi vẫn rất bình tĩnh. Cần phải tin rằng luật pháp của Hoa Kỳ và Canada là công khai và minh bạch. Trong tương lai, họ phải công khai tất cả các sự kiện và bằng chứng để chứng minh rằng có vấn đề hoặc không có vấn đề gì.

Chúng tôi luôn tin rằng Mạnh Vãn Châu sẽ không có bất kỳ vấn đề lớn nào. Vì vậy chúng tôi sẽ không quá lo lắng. Tuy nhiên, là một người quản lý chuyên nghiệp, Vãn Châu đã không thể làm việc trong một thời gian dài, điều này rất đáng tiếc. Từ thời xa xưa, các anh hùng đã phải chịu nhiều trui rèn, không có thương tích đầy mình, làm sao tôi luyện được mình đồng da sắt? Khó khăn này là một bài tập cho cuộc sống và ý chí của Vãn Châu, không hoàn toàn là việc xấu.

Matt Rivers: Tôi hiểu rằng đối với cá nhân ông, đây là một thời gian khó khăn. Tôi cũng được biết rằng tuổi thơ của ông cũng rất khó khăn. So với những khó khăn thời thơ ấu của ông, sự khác biệt giữa những trắc trở ông đang gặp phải bây giờ là gì?

Nhậm Chính Phi: Bất cứ lúc nào tôi cũng gặp khó khăn, không có lúc nào thuận lợi cả. Khi tôi còn trẻ, vì hoàn cảnh gia đình khó khăn, tôi đã phải làm việc rất chăm chỉ để có cơ hội làm việc. Sau đó, tôi đã có cơ hội, nếu tôi không làm việc chăm chỉ, tôi có thể không có kết quả.

Tôi đã bỏ lỡ mất việc chăm sóc các con. Xét về lý, con gái của tôi ở trong một môi trường tốt, nhưng nó rất ít trao đổi, giao tiếp với chúng tôi, cảm xúc của nó vẫn rất ít. Về vấn đề này, tôi tin rằng từ những khó khăn của tuổi trẻ đến những khó khăn của ngày hôm nay, bất cứ lúc nào cũng có khó khăn.

Matt Rivers: Ông đã học được gì từ thời thơ ấu? Ý tôi là, ông chỉ nhấn mạnh tác động của gia đình đến cuộc sống của ông, vậy ông đã học được gì từ gia đình?

Nhậm Chính Phi: Cha mẹ chắc chắn có ảnh hưởng đến con cái vì chúng tôi sống trong một gia đình với điều kiện không được tốt lắm, nói ít nhất và làm nhiều nhất có thể. Vợ chồng tôi cưới nhau đã lâu, có người hỏi cô ấy: “Ở nhà, ai nhiều lời hơn ai?” Bà ấy nói rằng bà ấy nói nhiều hơn, bà ấy không nghĩ rằng tôi nói nhiều.

Tại sao đa phần thời gian tôi đều im lặng? Bởi vì tôi đã chứng kiến những khó khăn của cha mẹ tôi khi tôi còn là một đứa trẻ, tôi tập trung vào giải các vấn đề toán học và vật lý. Khi làm việc thì toàn tâm toàn ý nghiên cứu hệ thống và quản lý. Tôi hiếm khi nói về những điều trong xã hội, hiếm khi nói về chính trị, điều này đã hình thành nên tính cách của tôi. Tôi có thể sẽ không chơi trò chơi với con, không chơi mèo đuổi chuột với các con. Hai hôm trước, vợ tôi nói rằng khi con gái còn nhỏ, nó muốn mua một con xoay với giá 2 euro, tôi đã không mua cho nó, nó giận tôi mãi. Giờ tôi có thể mua cho nó nhưng con gái tôi không còn cần nữa.

Matt Rivers: Tôi ngạc nhiên về thái độ tích cực của ông, với tình hình hiện tại của ông, tôi nghĩ hầu hết mọi người sẽ không nghĩ rằng ông sẽ rất lạc quan và hết lời ca ngợi Hoa Kỳ. Làm thế nào để ông phân biệt được những thách thức thực sự hiện tại của Huawei và duy trì thái độ tích cực như vậy?

Nhậm Chính Phi: Công ty của chúng tôi sẽ phát triển rất nhiều trong tương lai. Nếu chúng tôi phát triển chính xác, chúng tôi phải học hỏi từ tất cả những điều tốt nhất, nếu không, làm thế nào chúng tôi có thể cải thiện? Có nhiều điều ở Hoa Kỳ là tốt, chúng ta phải thừa nhận. Khi tôi đến thăm Hoa Kỳ vào năm 1992, tôi đã nói rằng sự thịnh vượng và giàu có của Hoa Kỳ không phải do cướp bóc mà có, họ đã sử dụng công nghệ tiên tiến để đổi lấy lợi nhuận vượt mức, đây là sự trao đổi tương đương. Tôi đã nói điều này vào năm 1992, hôm nay tôi cũng không phủ định Hoa Kỳ.

Nếu Hoa Kỳ sẵn sàng tăng cường hợp tác với chúng tôi, chúng tôi có thể đóng góp nhiều hơn cho nhân loại. Hoa Kỳ hiện đang đề xuất làm 6G, rất tốt, có thể hợp tác với Hoa Kỳ để cải thiện 6G. Điều này sẽ không có vấn đề gì, tôi sẽ không tính toán gì. Nếu tôi là một người hẹp hòi, sẽ không có Huawei ngày hôm nay. Lý do tại sao Huawei đi được đến ngày nay thực sự là một triết lý, đó là triết lý học tập “mở” từ Hoa Kỳ.

Matt Rivers: Nói về sự phát triển của Huawei trong tương lai. Ông có tin vào tương lai tốt đẹp của Huawei?

Nhậm Chính Phi: Huawei đã hoạt động 30 năm, đội ngũ của chúng tôi đang bị sức ỳ và lạc hậu. Nhiều cán bộ cấp trung và cấp cao có tiền, họ không còn sẵn lòng làm việc chăm chỉ. Một người nổi tiếng nói rằng “pháo đài là nơi dễ phá vỡ nhất từ bên trong, pháo đài được củng cố từ bên ngoài”. Nội thất của pháo đài của chúng tôi lỏng lẻo, rời rạc.

Khi bị Hoa Kỳ đàn áp, nội bộ của chúng tôi sẽ đoàn kết hơn, mạnh mẽ hơn, đồng lòng quyết tâm làm tốt công việc. Gánh nặng của tôi đã giảm bớt, mọi người làm việc chăm chỉ hơn. Nhưng tôi hy vọng rằng họ sẽ không phản đối Hoa Kỳ, hy vọng rằng nhân viên của chúng tôi không có tâm lý quốc gia hẹp hòi, cũng không nên có những ý tưởng dân túy khiến con người lạc hậu. Chúng tôi học tập những tư tưởng tiến bộ cởi mở của Hoa Kỳ. Vì vậy một ngày nào đó chúng tôi sẽ trở thành một công ty phát triển.

Matt Rivers: Vậy ông cho rằng những trải nghiệm hiện tại đều rất có ích với Huawei?

Nhậm Chính Phi: Đúng vậy.