Hạn chót mà Chính phủ đặt ra là đến 30/9/2025 các bệnh viện (BV) trong cả nước phải hoàn tất triển khai bệnh án điện tử (EMR), tiến tới “xoá” bệnh án giấy. Ở thời điểm này, VietTimes đã có cuộc trao đổi với PGS.TS Trần Quý Tường, Chủ tịch Hội Tin học y tế Việt Nam, người được coi là “kiến trúc sư trưởng” cho việc chuẩn bị triển khai EMR từ nhiều năm trước khi ở cương vị Cục trưởng Cục CNTT (Bộ Y tế).
- Ông có thể cho biết tình hình triển khai EMR trên toàn quốc hiện nay?
- Sau hơn 7 năm triển khai và 7 tháng thực hiện Chỉ thị 07/CT-TTg của Thủ tướng, đến ngày 3/10/2025 đã có 991 BV công bố triển khai EMR, trong đó 881 BV hoàn thành đúng tiến độ, chiếm 53,6%.
Trong đó, 27/45 BV trực thuộc Bộ Y tế, đạt 60%; 329/492 BV tuyến tỉnh, đạt 66,9%; 339/684 BV tuyến huyện, đạt 49,6%; 147/384 BV tư nhân, đạt 38,2%. Ngoài ra, có 30 BV quân đội, 3 BV công an và 6 BV thuộc các bộ, ngành khác đã triển khai.
Một số địa phương hoàn thành 100% triển khai EMR gồm Phú Thọ, Quảng Ninh, An Giang, Bắc Ninh, Thái Nguyên, Vĩnh Long và Hà Nội.
Trong đó, top 10 BV triển khai sớm nhất gồm: BVĐK Quốc tế Hải Phòng, BVĐK Khu vực An Giang, BVĐK tỉnh Phú Thọ, BVĐK TP Vinh, BV Sản Nhi Quảng Ninh, BVĐK tỉnh Quảng Ninh, BVĐK Bãi Cháy, BVĐK Long Khánh, BVĐK Nông nghiệp và BVĐK Quang Khởi.
Tuy nhiên, vẫn còn 110 BV công bố triển khai sau hạn chót 2/10/2025. Ngành y tế cần quyết liệt hơn để 46,4% BV còn lại hoàn thành mục tiêu chuyển đổi số, đáp ứng chỉ đạo của Chính phủ.
- Thưa ông, sự cần thiết của việc triển khai EMR thay thế hồ sơ giấy ở các BV hiện nay là gì?
- Trong bối cảnh chuyển đổi số ngành y tế đang diễn ra mạnh mẽ, việc triển khai EMR thay thế hồ sơ giấy là yêu cầu tất yếu và cấp bách. Hồ sơ giấy truyền thống còn nhiều hạn chế như cồng kềnh, dễ hư hỏng, khó lưu trữ lâu dài và mất nhiều thời gian tìm kiếm, đặc biệt là khó chia sẻ thông tin giữa các cơ sở y tế.
Trong khi đó, EMR mang lại nhiều lợi ích vượt trội. Đối với người bệnh, EMR giúp giảm giấy tờ, tiết kiệm thời gian, tránh trùng lặp xét nghiệm, giảm chi phí và công sức. Hồ sơ được lưu trữ tập trung, bảo mật, giúp bác sĩ nắm bắt toàn bộ quá trình điều trị, nâng cao độ chính xác và an toàn trong kê đơn, điều trị. Người bệnh cũng có thể chủ động theo dõi sức khỏe qua ứng dụng số, hình thành hồ sơ sức khỏe điện tử toàn diện.
Ở góc độ quản lý, EMR tạo nguồn dữ liệu “đủ – sạch – sống” về hoạt động khám, chữa bệnh trên toàn quốc, phục vụ hoạch định chính sách, giám sát, dự báo và nâng cao hiệu quả quản trị y tế. Có thể nói, việc thay thế hồ sơ giấy bằng EMR là bước đi phù hợp xu thế, góp phần xây dựng nền y tế hiện đại, lấy người bệnh làm trung tâm.
EMR ở BV Bạch Mai giúp bác sĩ theo dõi bệnh nhân tốt nhất
- Ông có thể cho biết những yêu cầu cốt lõi mà một EMR cần đáp ứng?
- Thứ nhất, EMR phải bảo đảm tính đầy đủ, chính xác, kịp thời và liên tục của thông tin y tế; có khả năng kết xuất và in được hồ sơ giấy khi cần.
Thứ hai, EMR phải có giá trị pháp lý, được xác nhận bằng chữ ký số của nhân viên y tế và người bệnh.
Thứ ba, BV phải xây dựng các quy chế nội bộ về sử dụng, quản lý EMR, quản lý chữ ký số và bảo đảm an ninh, an toàn thông tin.
Thứ tư, hệ thống EMR phải tuân thủ quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân, an toàn mạng theo Nghị định 85/2016/NĐ-CP và Nghị định 13/2023/NĐ-CP.
Thứ năm, EMR cần có tính liên thông và chuẩn hóa, kết nối được với cơ sở dữ liệu bảo hiểm xã hội, các cơ sở y tế khác và cơ quan quản lý, nhằm bảo đảm tính liên tục trong chăm sóc và thanh toán BHYT.
- Các BV cần lưu ý gì trong việc lưu trữ EMR thay cho hồ sơ giấy, thưa ông?
- Trước hết, phải đầu tư hạ tầng CNTT đủ mạnh, bảo đảm dung lượng lưu trữ đáp ứng thời gian lưu trữ tối thiểu 10 năm, có hồ sơ phải giữ 30 năm hoặc vĩnh viễn. Chẳng hạn, nếu mỗi năm cần 10 terabyte (TB) dữ liệu, BV phải có thiết bị lưu trữ ít nhất 100 TB cho 10 năm.
Thứ hai, EMR phải được lưu trữ dự phòng tại trung tâm dữ liệu đạt chuẩn, bảo đảm an toàn và khôi phục khi có sự cố.
Thứ ba, cần đào tạo nhân viên y tế sử dụng EMR thành thạo, bảo đảm nhập liệu thống nhất, chính xác; có quy chế phân quyền rõ ràng để ngăn rò rỉ hoặc lạm dụng dữ liệu.
Thứ tư, tăng cường truyền thông, hướng dẫn người bệnh hiểu và sử dụng quyền truy cập, theo dõi thông tin sức khỏe của mình qua EMR.
- Qua quá trình triển khai, ông nhận thấy những khó khăn chính mà các BV gặp phải là gì?
- Có năm nhóm khó khăn chính:
Cơ chế tài chính chưa rõ ràng: Đầu tư EMR tốn kém nhưng chưa có hướng dẫn cụ thể về cơ chế tài chính. Chi phí CNTT chưa được tính vào giá dịch vụ y tế, khiến nhiều bệnh viện công lập phải tự xoay sở kinh phí.
Hạ tầng kỹ thuật yếu: Nhiều BV, đặc biệt tuyến huyện, còn thiếu trang thiết bị, đường truyền, máy chủ và hệ thống bảo mật.
Thói quen làm việc cũ: Chuyển từ hồ sơ giấy sang EMR đòi hỏi thay đổi toàn bộ quy trình và tư duy quản lý, nên gặp không ít sự e dè ban đầu.
Sự quan tâm của lãnh đạo chưa đồng đều: Một số lãnh đạo BV chưa nhận thức hết tầm quan trọng của EMR, thiếu quyết liệt trong triển khai.
Năng lực CNTT của nhân viên y tế còn hạn chế: Trình độ tin học không đồng đều giữa các tuyến, dẫn đến việc vận hành chưa hiệu quả.
-Theo ông, đâu là những giải pháp trọng tâm để đẩy nhanh tiến độ triển khai EMR tại các bệnh viện?
- Theo tôi, cần thực hiện đồng bộ bảy nhóm giải pháp:
Tăng cường chỉ đạo của Bộ Y tế với việc bám sát tiến độ, hỗ trợ kỹ thuật và kiểm tra định kỳ.
Hoàn thiện khung pháp lý: Sớm ban hành hướng dẫn thống nhất, đặc biệt về chuẩn dữ liệu, liên thông và bảo mật.
Bảo đảm nguồn lực tài chính: Tính đúng, tính đủ chi phí CNTT trong giá dịch vụ y tế theo Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023, giúp BV chủ động đầu tư hệ thống.
Có hình thức khen thưởng, công nhận các đơn vị làm tốt và xử lý nghiêm nơi chậm tiến độ.
Phát huy vai trò lãnh đạo BV: Giám đốc phải là người “dẫn dắt chuyển đổi số”, chủ động về nhân lực, tài chính và kế hoạch vận hành hệ thống.
Phối hợp đa ngành: Huy động sự tham gia của các bộ, ngành, doanh nghiệp công nghệ và chính quyền địa phương.
Đào tạo nhân lực: Tăng cường tập huấn, hội thảo, nâng cao kỹ năng tin học cho cán bộ y tế, bảo đảm vận hành EMR hiệu quả, bền vững.
- Ông kỳ vọng gì về tác động của EMR đối với ngành y tế Việt Nam?
- EMR là bước đột phá quan trọng trong chuyển đổi số y tế, giúp tối ưu hóa quy trình khám, chữa bệnh, nâng cao chất lượng, hiệu quả và an toàn dịch vụ. Hồ sơ điện tử sẽ cải thiện đáng kể trải nghiệm của người bệnh, đồng thời hỗ trợ công tác quản lý, giám sát, nghiên cứu và dự báo y tế.
Tôi tin rằng, với sự chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Y tế và sự vào cuộc đồng bộ của toàn ngành, mục tiêu triển khai thành công EMR trên phạm vi toàn quốc không chỉ khả thi mà còn là nền tảng vững chắc để hình thành nền y tế thông minh, hiện đại, hướng tới chăm sóc sức khỏe toàn dân.
- Cám ơn ông về cuộc trao đổi!
Từ hôm nay, đến Bệnh viện Việt Đức khám bệnh sẽ không cần giấy tờ
Bộ Y tế ấn định thời điểm phải hoàn thành triển khai hồ sơ bệnh án điện tử
Các bệnh viện nói gì về việc chỉ có hơn 20% cơ sở y tế áp dụng bệnh án điện tử
