TikTok cho đến nay có thể coi là ứng dụng thành công nhất của Trung Quốc ở nước ngoài. Sự phát triển nhanh chóng của TikTok là kết quả của giấc mơ quốc tế hóa của Bytedance và Trương Nhất Minh. Giờ đây, giấc mơ này có thể sắp bị chính phủ Mỹ bóp nghẹt.
Khủng hoảng TikTok và cuộc chơi của chính quyền Trump.
TikTok sẽ đi đâu
Sau khi Tổng thống Mỹ Trump bày tỏ sự phản đối về việc mua lại TikTok của Microsoft, các cuộc đàm phán đã bị đình chỉ.
Trước đó, Bytedance đã đồng ý bán hoàn toàn việc kinh doanh của TikTok tại Mỹ.
ByteDance đã cố gắng giữ lại cổ phần thiểu số của TikTok tại Mỹ, nhưng đã bị Nhà Trắng từ chối. Sau đó, có thông tin rằng ByteDance sẽ rút hoàn toàn và Microsoft sẽ tiếp quản.
Với phản đối của Trump, giao dịch giữa Microsoft và Bytedance bị đình chỉ. Dù cuộc đàm phán giữa hai bên vẫn chưa kết thúc, nhưng cả 2 vẫn đang xem xét động thái cụ thể của Nhà Trắng.
Theo luật pháp Mỹ, không có tiền lệ cho bất kỳ phần mềm nào bị chặn.
TikTok bành trướng quá nhanh
Năm 2016 là năm của sự phát triển của các video ngắn trong ngành công nghiệp Internet của Trung Quốc. Douyin vừa ra đời vào năm đó. Đằng sau Douyin là ByteDance được gọi là "Nhà máy sản xuất ứng dụng" (còn được gọi là Toutiao vào thời điểm đó).
Các Douyin non trẻ phát triển âm thầm đến mức nhiều người khổng lồ Internet Trung Quốc không quan tâm nhiều đến sự phát triển của nó. Cũng trong khoảng thời gian này, Weishi của Tencent đã bị đóng cửa vào năm 2017.
Cho đến năm 2018, Douyin bắt đầu bùng nổ và các video ngắn nhận được sự chú ý từ Internet ở Trung Quốc và thậm chí cả thế giới. Nhưng ByteDance đã nhanh chân đi tắt, đón đầu và thống trị xu hướng này.
Tại thị trường nội địa, ByteDance đã triển khai Douyin, Volcano, Watermelon và các sản phẩm khác, chiếm phân khúc thị trường video ngắn và xây dựng các rào cản cạnh tranh thông qua chia sẻ tài nguyên nội bộ.
Tại thị trường quốc tế, Trương Nhất Minh đã lên kế hoạch cho phiên bản Toutiao (tiền thân của TikTok) ở nước ngoài kể từ năm 2015. Năm 2017, Bytedance liên tiếp ra mắt phiên bản Volcano, Hypstar và TikTok.
Vào cuối năm 2017, ByteDance đã mua lại Music.ly, một mạng xã hội video nổi tiếng ở Bắc Mỹ với mức định giá 1 tỷ USD. Sau khi mua lại, nó sáp nhập với TikTok và TikTok bắt đầu càn quét thị trường nước ngoài với tốc độ chóng mặt.
Tuy nhiên, tại thị trường trong và ngoài nước, Bytedance đã phải đối mặt với các ứng dụng khác từ Tencent, Facebook, YouTube và những gã khổng lồ Internet toàn cầu khác.
Tại Trung Quốc, Tencent đã thực hiện 18 ứng dụng liên quan đến nội dung video nhưng không có sản phẩm nào tạo được điểm nhấn.
Trên thực tế, Facebook đã ra mắt một sản phẩm giống như TikTok có tên gọi Lasso vào năm 2018. Sau thất bại đầu tiên, vào tháng 11 năm ngoái, Facebook tiếp tục ra mắt ứng dụng mới là Instagram Reels, để cố gắng cạnh tranh với TikTok và đổ bộ vào thị trường Ấn Độ ngay khi TikTok bị cấm ở quốc gia này.
Một số nguồn tin khác cho biết, YouTube cũng dự định ra mắt một dự án mang tên Shorts vào cuối năm nay để chống lại TikTok.
Tuy nhiên, chủ sở hữu TikTok đã có những động thái nhanh chóng để hạn chế sự bành trướng của các đối thủ. Sau khi được ByteDance mua lại, Musical.ly đã nhanh chóng biến hình, hòa nhập với TikTok nhờ kết hợp thuật toán, gia tăng chỉ số cốt lõi.
Dữ liệu nghiên cứu của Sensor Tower cho thấy, tổng số lượt tải xuống các phiên bản TikTok trên toàn cầu đã vượt quá 2 tỷ.
Trong quý đầu tiên của năm nay, TikTok đã mang về tổng cộng 315 triệu lượt tải xuống, biến nó thành ứng dụng di động được tải xuống nhiều nhất trên thế giới. Mặc dù TikTok đã rất phổ biến và đã thu hút được người dùng mới. Nhưng năm nay, dịch bệnh lan rộng trên toàn cầu, khiến nhu cầu sử dụng TikTok của người dùng tăng cao.
Giấc mơ toàn cầu hóa của Trương Nhất Minh trên đất Mỹ
Đánh giá từ lịch sử phát triển của ByteDance, Trương Nhất Minh đã ấp ủ giấc mơ toàn cầu hóa kể từ khi bắt đầu thành lập.
Vào mùa thu năm 2014, Trương Nhất Minh đã đến thăm Thung lũng Silicon, thăm Facebook, Tesla và văn phòng của các công ty công nghệ như Airbnb. Trong chuyến thăm này, có một sự cố nhỏ đã khiến ông chủ TikTok bị sốc.
Sau khi trở về Bắc Kinh, founder sinh năm 1983 đã viết trong một blog: "Thời kỳ hoàng kim của các công ty công nghệ Trung Quốc đang đến gần”. Và chính thức bắt đầu hành trình của Bytedance tại thị trường nước ngoài.
Vào năm 2015, TopBuzz phiên bản đầu tiên đã ra mắt và TopBuzz Video lộ diện vào cuối 2016 (hiện đã đóng từ tháng 6/2020). Sau đó là TikTok và thương vụ thâu tóm Music.ly.
Tính đến nay, ByteDance đã có hơn 20 sản phẩm ở nước ngoài. Theo thông tin được cung cấp bởi ByteDance, công ty này hiện có văn phòng tại hơn 180 thành phố ở 30 quốc gia và hơn 60.000 nhân viên. Tính đến cuối năm 2019, các sản phẩm của ByteDance đã có hơn 1,5 tỷ người dùng hoạt động hàng tháng trên toàn cầu, hoạt động kinh doanh của nó bao phủ 150 quốc gia và khu vực bằng 75 ngôn ngữ.
Mặc dù Trương Nhất Minh đã biến thị trường nước ngoài thành một chiến lược quan trọng cho công ty vào năm 2017, nhưng năm 2018, trong cuộc đối thoại với Tiền Dĩnh Nhất, Hiệu trưởng Trường Kinh tế và Quản lý Thanh Hoa, Trương Nhất Minh cũng đặt ra một "mục tiêu nhỏ", bày tỏ hy vọng đạt được toàn cầu hóa trong vòng ba năm. Một nửa số người dùng là từ nước ngoài. Nhưng chiến lược ở nước ngoài đã không tăng lên cấp chiến lược cao nhất của Bytedance.
Cho đến tháng 3 năm nay, Bytedance đã hoàn thành một vòng tái cấu trúc tổ chức mới và Trương Nhất Minh bắt đầu làm CEO của Bytedance toàn cầu. Điều này thực sự có nghĩa là Bytedance đã thực hiện bước quan trọng nhất trong chiến lược toàn cầu hóa.
TikTok vẫn buộc phải “bán mình”
Có lẽ vận may không tốt. Khi Trương Nhất Minh đang chuẩn bị toàn cầu hóa với tư thế quyết liệt hơn, ông này lại gặp phải sự kháng cự mạnh nhất từ các lực lượng chính trị.
TikTok hiện là sản phẩm Internet thành công nhất ở Trung Quốc ở nước ngoài. Định nghĩa về sự thành công của việc ra nước ngoài có nghĩa là nhiều người dùng địa phương ở thị trường nước ngoài đang sử dụng nó, không chỉ người Trung Quốc.
Khi một sản phẩm Internet từ Trung Quốc phổ biến ở thị trường Mỹ, đây là điều mà chính phủ Mỹ không muốn thấy.
Kể từ đầu năm nay, nhiều quan chức cấp cao của chính quyền Trump, bao gồm Ngoại trưởng Pompeo, Phó Tổng thống Pence và Cố vấn Thương mại Nhà Trắng Navarro, đã trích dẫn "vấn đề an ninh quốc gia" và "vấn đề riêng tư" trong những dịp khác nhau, đe dọa sẽ chặn TikTok.
Dưới áp lực chính trị của Mỹ, TikTok, thuộc sở hữu của ByteDance, có thể được tách thành một công ty hoàn toàn của Mỹ. ByteDance đã cố gắng giữ lại cổ phần thiểu số của TikTok, nhưng đã bị Nhà Trắng từ chối. Được biết, ByteDance sẽ rút hoàn toàn và Microsoft sẽ tiếp quản hoạt động TikTok tại nước này.
Tuy nhiên, do sự phản đối của Trump, giao dịch giữa Microsoft và ByteDance đã bị đình chỉ. Cuối cùng, TikTok sẽ đi đâu vẫn chưa được biết.
Điều cần chú ý là đây không phải là lần đầu tiên chính phủ Mỹ đưa ra yêu cầu các công ty Internet Trung Quốc phải ‘bán mình’.
Vào tháng 3 năm nay, Kunlun Wanwei đã bán 98,59% vốn cổ phần của Grindr và chuyển nó cho San Vicente Acquisition LLC với định giá 608,5 triệu USD.
