Trước tình hình hàng giả trong lĩnh vực y tế liên tiếp được phát hiện, Bộ Y tế đã triển khai Tháng cao điểm đấu tranh, nhằm ngăn chặn tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại. Kết quả bước đầu cho thấy công tác phòng chống thuốc và mỹ phẩm giả đã có chuyển biến tích cực, tuy nhiên, cũng bộc lộ không ít vấn đề cần tiếp tục siết chặt.
Mạnh tay kiểm tra đột xuất, xử lý nghiêm vi phạm
Trao đổi với VietTimes sáng nay (18/6), ông Tạ Mạnh Hùng – Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) cho biết Cục đã thành lập 5 tổ kiểm tra đột xuất, đồng loạt rà soát 38 cơ sở sản xuất, kinh doanh thuốc và mỹ phẩm trên cả nước (18 cơ sở dược phẩm, 20 cơ sở mỹ phẩm), phát hiện 17 cơ sở vi phạm.
Ông Hùng cho biết trong lĩnh vực dược, 7 cơ sở có hành vi vi phạm hành chính. Một cơ sở sản xuất bị tạm dừng hoạt động vì không đáp ứng yêu cầu thực hành tốt sản xuất thuốc (GMP), một lô 841 ống thuốc Milgamma N bị yêu cầu tiêu hủy do không đạt chất lượng về cảm quan, hai lô bán thành phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe bị xử lý do điều kiện bảo quản không đạt.
Cục Quản lý Dược kiến nghị rà soát lại phạm vi giấy chứng nhận GMP của một đơn vị sản xuất vị thuốc cổ truyền do dây chuyền đã ngừng hoạt động và thiếu thiết bị.
Trong khi đó, ở lĩnh vực mỹ phẩm, 9 cơ sở bị phát hiện công bố, quảng cáo và sản xuất sai thành phần so với hồ sơ công bố. Đặc biệt, có 2 doanh nghiệp lớn bị xử lý nghiêm là Công ty VB Group (TP.HCM) bị thu hồi quyền nộp hồ sơ, Công ty EBC Đồng Nai bị thu hồi giấy chứng nhận “Thực hành tốt sản xuất mỹ phẩm”.
Cũng theo ông Hùng, hệ thống kiểm nghiệm trên toàn quốc đã lấy hơn 16.000 mẫu thuốc, mỹ phẩm và dược liệu để kiểm tra chất lượng, phát hiện 16 mẫu không đạt chuẩn.
Đặc biệt, Trung tâm Kiểm nghiệm Hà Nội phát hiện hai nhà thuốc (Đức Anh và An An) kinh doanh thuốc giả, thuốc không rõ nguồn gốc như Nexium 40mg, Theophylline extended-release tablets…
Trước các vụ việc trên, Cục Quản lý Dược đã ban hành loạt văn bản yêu cầu truy xuất nguồn gốc, kiểm tra toàn diện và xử lý nghiêm theo quy định, khẳng định không bỏ sót bất kỳ vi phạm nào.
Kiểm tra hơn 800 cơ sở ở các địa phương
Báo cáo từ 20 tỉnh, thành cho thấy các Sở Y tế đã vào cuộc mạnh mẽ trong tháng cao điểm. Tổng cộng 865 cơ sở sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh thuốc và mỹ phẩm được kiểm tra. Qua đó phát hiện 48 cơ sở vi phạm, tổng số tiền xử phạt hành chính lên tới 534 triệu đồng. Nhiều hồ sơ vẫn đang được hoàn thiện để tiếp tục xử lý.
Cục Quản lý Dược đánh giá các cơ sở sản xuất, nhập khẩu thuốc đã chú trọng kiểm soát chất lượng từ nguyên liệu đến thành phẩm, chấp hành tốt quy định. Ý thức phòng chống hàng giả trong cộng đồng, đặc biệt với các sản phẩm thực phẩm chức năng, đã được nâng lên rõ rệt.
Tuy vậy, vẫn có không ít cơ sở bán lẻ chưa thực hiện nghiêm quy định về hóa đơn, chứng từ nguồn gốc thuốc. Nhiều trường hợp vi phạm tập trung ở nhóm sản phẩm thực phẩm chức năng – vốn là nhóm dễ bị làm giả, khó kiểm soát trên môi trường mạng.
Siết kiểm soát quảng cáo và chất lượng trên mạng xã hội
Ông Tạ Mạnh Hùng cho biết để tiếp tục siết chặt công tác phòng, chống hàng giả trong lĩnh vực y tế, Bộ Y tế đưa ra nhiều nhóm giải pháp đồng bộ.
Bộ Y tế sẽ tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, đặc biệt về quảng cáo và kiểm soát chất lượng trên mạng xã hội và sàn thương mại điện tử; phối hợp với các bộ ngành liên quan để tăng cường quản lý các nền tảng phát video, livestream bán hàng và các trang web thương mại.
Bộ Y tế cũng sẽ tăng cường công nghệ trong truy xuất nguồn gốc, hướng tới áp dụng mã định danh, blockchain để minh bạch chuỗi cung ứng; đẩy mạnh hậu kiểm, thanh tra đột xuất, đặc biệt tại các điểm “nóng”, các nhóm sản phẩm có nguy cơ cao.
Đặc biệt, Bộ Y tế yêu cầu các bác sĩ, dược sĩ tuân thủ quy định về quảng cáo và không tham gia hoạt động tiếp tay cho sản phẩm sai phạm…; công khai vi phạm, nâng cao nhận thức cộng đồng, đồng thời phát động kênh phản ánh để người dân có thể tố giác hành vi sai phạm.
Tháng cao điểm này không chỉ là chiến dịch ngắn hạn, mà là lời tuyên bố rõ ràng về một chính sách xuyên suốt: bảo vệ sức khỏe nhân dân, bảo vệ uy tín ngành y tế và loại bỏ triệt để các sản phẩm giả, nhái, kém chất lượng ra khỏi thị trường.
