Phát biểu sau cuộc hội đàm tại Thủ đô Tokyo, Thủ tướng Nhật Bản S. Abe và Tổng thống Philippines B. Aquino đều cho rằng, những nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng, trong đó có hoạt động tôn tạo các bãi đá trên Biển Đông đang gây ra những quan ngại sâu sắc. Hai bên cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải quyết tranh chấp chủ quyền biển đảo dựa trên cơ sở luật pháp quốc tế và kêu gọi kiềm chế các hành động đơn phương trên biển.
Phát biểu trên được cho là đề cập đến những căng thẳng xuất phát từ việc Trung Quốc đẩy mạnh các hoạt động xây dựng trái phép trên Biển Đông. Lâu nay, giữa Nhật Bản và Philippines với Trung Quốc vốn đã có những mâu thuẫn về chủ quyền biển đảo. Trong khi quan hệ Nhật – Trung luôn căng thẳng bởi tranh chấp quần đảo mà Tokyo gọi là Senkaku còn Bắc Kinh gọi là Điếu Ngư ở Biển Hoa Đông, thì Philippines và Trung Quốc cũng có những vướng mắc về chủ quyền với bãi cạn Scaborough/đảo Hoàng Nham và bãi Cỏ Mây trên Biển Đông.
Chính vì thế mà cả Nhật Bản và Philippines đều rất nhạy cảm với bất kỳ hành động bất thường nào liên quan đến vấn đề chủ quyền. Điều đó giải thích vì sao hai nước này quan tâm và lo ngại về những hành động đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng ở Biển Đông. Trong khi tái khẳng định hợp tác nhằm giải quyết một cách hòa bình các tranh chấp ở Biển Đông theo quy định của pháp luật quốc tế, Nhật Bản và Philippines đều tích cực tìm kiếm các biện pháp tăng cường quan hệ.
Chuyến thăm của Tổng thống B. Aquino đến Nhật Bản vừa kết thúc ngày 5-6 là cơ hội thuận lợi để hai nước xích lại gần nhau như những đối tác chiến lược. Tại cuộc hội đàm, hai bên đã nhất trí việc ký kết hiệp định hợp tác giữa Tập đoàn hàng hải Japan Marines Unites và Bộ Giao thông và Thông tin của Philippines liên quan đến việc chuyển giao 10 tàu tuần tra cho Lực lượng Cảnh sát biển của Philippines. Nguồn tin từ Tokyo còn cho biết, máy bay tuần tra P-3C và thiết bị dùng cho radar của Nhật Bản cũng nằm trong số các khí tài xuất khẩu tiềm năng được xem xét đưa vào hiệp định chuyển giao thiết bị quân sự.
Hợp tác trong lĩnh vực kinh tế cũng được đẩy mạnh. Hiện Nhật Bản là đối tác thương mại lớn nhất của Philippines, với khoảng 1.200 công ty hiện đang kinh doanh tại nước này. Tokyo cũng là nhà tài trợ viện trợ phát triển chính thức (ODA) lớn nhất cho Manila. Trong tương lai, nhằm thúc đẩy tiềm năng phát triển của Philippines, Nhật Bản đã cam kết triển khai dự án đường sắt trị giá khoảng 300 tỷ yên (tương đương 2,4 tỷ USD) tại Thủ đô Manila.
Về phía Philippines, Tổng thống B. Aquino đã mời gọi các doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư nhiều hơn nữa vào nước này. Nhấn mạnh dấu ấn mà các công ty Nhật Bản tạo ra trong các lĩnh vực điện tử, đóng tàu và công nghiệp ô tô của Philippines, ông B.Aquino khẳng định: “Không có thời điểm nào tốt hơn hiện nay để mở cơ sở kinh doanh ở Philippines”.
Có thể thấy Nhật Bản và Philippines đang tích cực tăng cường mối quan hệ quốc phòng và an ninh chặt chẽ hơn để đương đầu với những thách thức hiện nay, đặc biệt liên quan đến những căng thẳng trên Biển Đông.
Theo: An ninh Thủ đô
